اگر گربه ماده عقیم نشده باشد، بعد از بلوغ دوره فحلی را تجربه میکند که به معنی ورود این حیوان به دوره بلوغ و به طور کلی به دورهای است که برای باروری آماده میشود. فحل شدن گربه به صورت دورهای تکرار میشود. هر بار اگر جفتگیری انجام نشود، حدود ۲ تا ۳ هفته بعد دوباره اتفاق میافتد.
فحلی گربه با علائم مختلفی همراه است و صاحب گربه یک سری تغییرات جسمی و روحی را در گربه خود مشاهده میکند. در این مقاله با تمام این علائم آشنا میشویم. همچنین اطلاعاتی را در خصوص مراحل سیکل فحلی، مدت زمان آن و اثر عقیمسازی گربه بر روی این فرایند در اختیار شما قرار خواهیم داد. اگر میخواهید این علائم را روی گربه خود با دقت بیشتری بررسی کنید میتوانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت کمک بگیرید. علاوه بر این، میتوانید به جای اینکه گربه خود را برای معاینه به کلینیک ببرید، از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
فحل شدن گربه چیست؟
فحل شدن گربه (Estrous Cycles in Cats) که در اصطلاح عامیانه آن را پریود گربه نیز مینامند، به دورهای گفته میشود که در آن گربه ماده آماده جفتگیری و باروری است. در این دوران تغییرات هورمونی در بدن گربه رخ میدهد و در نتیجه آن، حیوان علائم خاصی را بروز میدهد. این علائم میتواند تغییرات فیزیکی مانند بیقراری یا پرخاشگری باشد یا ممکن است تغییرات رفتاری برای جلب توجه بیشتر باشد.
با داشتن اطلاعات بیشتر درباره سیکل فحلی گربه و علائم آن میتوانیم تا حد زیادی شرایط را برای گربه تحملپذیرتر کنیم و از بروز رفتارهای خطرناک جلوگیری کنیم.
یکی از دلایلی تغییرات رفتاری گربه در این دوران، به دلیل بر هم خوردن تعادل هورمونی است. درواقع، وقتی گربه وارد سیکل فحلی میشود، بدنش از نظر هورمونی آماده جفتگیری است. اما گربههای خانگی معمولاً تک هستند و نمیتوانند جفتگیری کنند. پس میتوان گفت که این اتفاق میتواند از نظر روحی گربه را به شدت تخت تأثیر قرار دهد.
یکی از دلایل عقیمسازی گربههای خانگی نیز همین است. وقتی گربه عقیم میشود، میل جنسی او کاهش پیدا میکند و علائم غیرعادی دوره فحلی نیز به مرور زمان کمتر خواهد شد. در نتیجه هم گربه احساس آرامش بیشتری دارد هم صاحبش.
فحل شدن گربه حدود ششماهگی رخ میدهد و گربه ماده وارد اولین دوره فحلی خودش میشود. نوع رفتارهای او تا حد زیادی به نژاد و شرایط محیطی بستگی دارد. مرحله فحل شدن را به راحتی میتوان تشخیص داد، چون در این دوران که بین ۳ تا ۱۴ روز ممکن است طول بکشد، گربه آماده جفتگیری است و رفتارهایی که از خودش بروز میدهد، صاحبش را متوجه این مسئله میکند.
مراحل سیکل فحلی گربه
سیکل فحلی (Estrous Cycle) در گربه ماده به چهار مرحله زیر تقسیم میشود:
- Proestrus:این دوره بین یک تا دو روز طول میکشد و مشخصه آن افزایش سطح استروژن است. البته گربه در این دوره آماده جفتگیری نیست.
- Estrus: همان فحلی است که بعد از مرحله اول اتفاق میافتد و طی آن گربه ماده تمایل زیادی به جفتگیری دارد. تغییرات خلق و خوی او نیز به همین دلیل است.
- Metestrus: اگر جفتگیری انجام شود، اما گربه باردار نشود، وارد این مرحله شده است که تا ۴۵ روز ممکن است طول بکشد. بعد از آن هم ۳۵ روز زمان میبرد تا فحلی بعدی در گربه ماده اتفاق بیفتد.
- Anestrus: این دوره فصلی رخ میدهد و شامل ۳ ماه از فصل پاییز و زمستان است که طی آن گربه ماده از نظر جنسی غیرفعال است.
سیکل فحلی گربه چقدر طول میکشد؟
گربههای ماده زودتر به بلوغ میرسند و اولین سیکل فحلی آنها بین ۵ تا ۹ماهگی است. البته این موضوع به نژاد گربه هم بستگی دارد، برای مثال نژاد پرشین (Persian) یا نروژین فارست (Norwegian Forest Cat) در مقایسه با سایر نژادها دیرتر (بین ۱۰ تا ۱۸ماهگی) به بلوغ میرسند. درحالیکه نژاد سیامی (Siamese) و بورمس (Burmese) اولین فحلی خود را در ۴ تا ۵ماهگی تجربه میکنند.
تعداد دفعات و مدت زمان سیکل فحلی هم به نژاد بستگی دارد. بیشتر گربهها به طور فصلی پلی استروس هستند، یعنی چند بار در طول فصل جفتگیری، سیکل فحلی را تجربه میکنند. اما برخی دیگر، در صورتی که شرایط محیط زندگی آنها تغییرات چندانی نداشته باشد، دفعات مشخص و منظمتری دارند.
با دانستن این تفاوتها، صاحبان گربه میتوانند هر بار هنگام فحل شدن شرایط را بهتر کنترل کنند، در رابطه با نحوه برخورد با گربه خود در این دوران و همچنین بعد از عقیمسازی تصمیمات بهتری بگیرند، و از حیوان خود بهتر مراقبت کنند.
علائم فحل شدن گربه چیست؟
گربه ماده در دوره فحلی هم از نظر فیزیکی و هم از نظر رفتاری تغییراتی بروز میدهد که مهمترین دلیل آن همانطور که اشاره شد تغییرات هورمونی است. گربه فحل همیشه آماده جفتگیری است و به دنبال گربههای نر میگردد. گربه نر هم در پی گربه ماده فحل است. بنابراین احتمال اینکه گربه ماده فحل در کنار گربه نر باردار شود بسیار زیاد است.
شایعترین علائم فحل شدن گربه عبارتند از:
- ایجاد صداهای ناهنجار و غیرعادی: گربههای ماده اغلب در دوران فحلی زیاد سروصدا میکنند، با صدای بلند میو میو میکنند و اغلب برای جذب گربه نر این کار را انجام میدهند.
- تغییرات عاطفی: گربه ماده در این دوران از نظر عاطفی خونگرمتر میشود، خودش را به انسانها و اشیاء دور و برش بیشتر میمالد و مدام روی زمین غلت میزند.
- خودنمایی و جلب توجه کردن: در دوره فحلی گربه ماده به توجه بیشتری نیاز دارد و با کارهایی مانند بالا بردن پاها، پایین آوردن دستها و همچنین لیس زدن ناحیه تناسلی نشان میدهد که میل به جفتگیری دارد.
- تغییر در خلق و خو: بیقراری، پرخاشگری و اضطراب ازجمله تغییرات رفتاری در گربه فحل است. این حالتها زمانی شدت پیدا میکند که گربه نتواند جفتگیری کند.
- علامتگذاری: برخی گربهها برای اینکه نشان دهند آماده جفتگیری هستند و سیکل فحلی آنها شروع شده است، از روشهایی مانند پاشیدن ادرار روی اجسام به عنوان علامت استفاده میکنند. درواقع، با این کار برای خودشان قلمرویی مشخصی میکنند که مجوز ورود گربه نر را میدهد.
البته این علائم را دامپزشکان بهتر تشخیص میدهند و به همین دلیل این امکان در زی پت فراهم شده است تا از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین نیز کمک بگیرید. علاوه بر این، میتوانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت هم استفاده کنید تا نیازی به بردن آنها به کلینیک نداشته باشید.
تشخیص بالینی فحل شدن گربه
گاهی تغییرات فیزیکی و شخصیتی گربه ماده فحل آنقدر شدید و عجیب است که صاحب او را نگران میکند و حتی نمیتواند کنترلی بر اوضاع داشته باشد. در چنین شرایطی مراجعه به دامپزشک و شرح حال گربه، میتواند به ایجاد شرایط بهتر و کنترل اوضاع کمک کند.
تشخیص دوره فحلی شامل بررسی تغییرات رفتاری و آزمایشهای خاص است. رایجترین روشهای تشخیص را در ادامه توضیح میدهیم.
- ارزیابی رفتاری: صاحبان گربه اغلب علائمی را در گربه خود مشاهده میکنند که فحل شدن گربه را تأیید میکند. برای مثال، تغییراتی در رفتار گربه رخ میدهد که با رفتارهای همیشگی او فرق دارد. دادن این اطلاعات با دامپزشک میتواند روند تشخیص را سریعتر کند.
- آزمایش هورمونی: این روش برای تشخیص فحل شدن گربه بسیار قابلاطمینان است. آزمایش خون میتواند سطح استروژن را اندازه بگیرد و سطح بالای pg/ml ۲۰ نشان میدهد که گربه وارد سیکل فحلی شده است.
- سیتولوژی واژینال: شامل نمونهبرداری از بخشی از سلولهای رحم و مشاهده آنها زیر میکروسکوپ برای بررسی وضعیت باروری گربه ماده و مشاهده هر گونه تغییر در دوره فحلی است.
- روشهای پیشرفتهتر: در برخی موارد لازم است دامپزشک از روشهای پیشرفتهتری برای تشخیص و بررسی وضعیت فحل شدن گربه استفاده کند. به کمک روشهایی مانند سونوگرافی یا لاپاراسکوپی، بافتهای تخمدان و رحم به طور کامل قابلمشاهده است. همچنین اگر گربه بعد از عقیم شدن به سندرم ORS – تغییرات فیزیکی و رفتاری در حیوانی که عقیم شده است – مبتلا باشد، با این روشها میتوان آن را تشخیص داد.
اثر عقیمسازی بر فحل شدن گربه
عقیم کردن گربه ماده، یکی از روشهایی است که میتواند بروز تغییرات فیزیکی و رفتاری دوران فحلی را کاهش دهد و آن را متعادل کند. اثر عقیمسازی در طول فحل شدن گربه بسیار قابلتوجه است.
دوره فحلی راهی برای برقراری رابطه گربه ماده با سایر گربهها و تمایل او به جفتگیری است. وقتی گربه در این دوره قرار میگیرد، از روشهای مختلفی برای جلب توجه گربه نر استفاده میکند و اگر نتواند جفتگیری انجام دهد، شرایط بدی را تجربه خواهد کرد که روی رفتارهایش اثر میگذارد.
بخش زیادی از این تغییرات به دلیل به هم خوردن تعادل هورمونها بهویژه به دلیل افزایش سطح هورمون استروژن است. در این وضعیت، گربه ماده از روشهای مختلفی برای جذب گربه نر استفاده میکند.
اما اگر گربه ماده عقیم شود، رحم و تخمدان او به طور کامل برداشته میشود و دیگر سیکل فحلی را تجربه نخواهد کرد. بنابراین، علائم آن هم به مرور از بین میرود و گربه رفتارهای تهاجمی کمتری خواهد داشت.
برای دریافت نکات بیشتر و مرتبط با گربه خود بهتر است از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت کمک بگیرید. علاوه بر این، حتی میتوانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید تا به دور از ترافیک، گربه شما ویزیت شود.
نکات مهم درباره نحوه مراقبت از گربه در دوره فحلی
فحل شدن گربه امری کاملاً عادی است و در این دوران مشکل خاصی برای گربه پیش نمیآید. اما لازم است به عنوان صاحب گربه بتوانیم آن را تشخیص بدهیم و علت برخی از رفتارهای غیرعادی گربه که در این دوران مشاهده میشود را بدانیم تا رفتار بهتری با این حیوان داشته باشیم. رعایت نکات زیر میتواند به ما در ایجاد شرایط بهتر کمک کند.
- مدت زمان سیکل فحلی گربه خود را بدانید.
- علائم فحل شدن را بدانید تا راحتتر متوجه وضعیت او شوید.
- به گربه خود در این دوران توجه بیشتری بکنید و او را بیشتر نوازش کنید.
- در صورتی که قصد عقیم کردن گربه ماده را دارید، حتماً در بهترین زمان از نظر سنی این کار را انجام دهید.
- شرایط محیطی مانند تغییرات فصلی یا هر عامل دیگری که باعث تغییر در سیکل فحلی گربهتان میشود را در نظر بگیرید.
- اگر علائم فحلی ماده طولانی شد یا رفتارهای غیرعادی بیشتری داشت، بهتر است با دامپزشک مشورت کنید.
جمعبندی
در این مقاله فحل شدن گربه را تعریف کردیم و انواع مراحل آن را توضیح دادیم. همچنین با علائم سیکل فحلی گربه ماده آشنا شدیم و راههای تشخیص این چرخه را بررسی کردیم.
علاوه بر این، به مدت زمان سیکل فحلی و اثر عقیمسازی بر آن اشاره کردیم. اگر صاحب گربه مادهای هستید که عقیم نشده است، این اطلاعات درباره سیکل فحلی به شما کمک میکند تا برخی از رفتارهای ناهنجار گربه خود در این دوران را کنترل کنید و نحوه برخورد با او را بدانید.