چاقی در گربه ها یکی از مشکلاتی است که در سال‌‌های اخیر به دلایل مختلفی مانند تغییر سبک زندگی، تغذیه نامناسب و کاهش فعالیت فیزیکی، روند رو به افزایش داشته است. این وضعیت نه‌تنها در ظاهر گربه تأثیر دارد، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی، درد مفاصل و افسردگی شود.
در این مقاله به بررسی علائم، علت چاقی در گربه ها، راهکارهای پیشگیری و درمان می‌پردازیم تا با آگاهی از نحوه نگهداری این حیوانات خانگی بتوانیم در حفظ سلامت و کیفیت زندگی آن‌ها بکوشیم. برای اطلاع بیشتر درباره چاقی در گربه ها می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
علت چاقی در گربه ها
گربه چاق به گربه‌ای گفته می‌شود که وزنش ۲۰ تا ۲۵ درصد بیشتر از وزن ایده‌آل باشد. چاقی در گربه ها معمولاً به دلیل ترکیبی از عوامل درونی و عوامل بیرونی رخ می‌دهد. عوامل درونی شامل مواردی می‌شود که به حیوان مربوط است، اما عوامل بیرونی به فاکتورهای محیطی و نحوه نگهداری بستگی دارد. مهم‌ترین علت چاقی در گربه‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.
۱. تغذیه بیش از حد و دریافت کالری اضافی
اگر گربه به صورت نامحدود به مواد غذایی دسترس داشته باشد و برای تغذیه او برنامه غذایی مناسبی در نظر گرفته نشود، به مرور دچار اضافه وزن می‌شود. سعی کنید زیاد از غذای خشک برای تغذیه گربه خود استفاده نکنید، چون کالری بالایی دارد و گربه‌هایی که با غذای خشک تغذیه می‌شوند، بیشتر در معرض اضافه‌وزن قرار می‌گیرند. همچنین دادن تشویقی زیاد و اندازه نگرفتن وعده‌های غذایی گربه نیز باعث چاقی می‌شود.
۲. تحرک کم و کاهش فعالیت بدنی
گربههای خانگی در مقایسه با سایر گربه‌ها فعالیت بدنی کمتری دارند و این کم‌تحرکی ممکن است باعث اضافه وزن شود. وقتی فعالیت بدنی گربه کم شود، کالری کمتری می‌سوزاند و در نتیجه بیشتر در معرض چاقی قرار می‌‌گیرد.
گربه‌ها معمولاً فعالیت بدنی زیادی دارند و میزان تحرکشان بالاست، اما گربههای خانگی سبک زندگی متفاوت‌تری دارند و چون کمتر بیرون می‌روند، فرصت کافی برای بازی کردن و تحرک کافی ندارند.
۳. عقیم‌سازی گربه نر و ماده
بعد از عقیم‌سازی، سوخت و ساز بدن گربه کاهش پیدا می‌کند و به همین سطح انرژی بدن کمتر می‌شود. این موضوع به مرور زمان ممکن است گربه را در معرض چاقی قرار دهد.
به طور کلی، تغییرات هورمونی و متابولیکی که بعد از عقیم‌سازی گربه رخ می‌دهد، سطح هورمون‌های تستوسترون و استروژن را کم می‌کند و منجر به کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصد از نیاز مصرف انرژی روزانه می‌شود.
از دیگر دلایل چاقی در گربه ها بعد از عقیم شدن افزایش اشتها است و باعث می‌شود در بیشتر وقت‌ها احساس گرسنگی کنند و حجم غذای آن‌ها بیشتر شود
۴. سن
گربههای مسن‌تر فعالیت بدنی کمتری دارند و متابولیسم بدنشان نیز کمتر است. به همی دلیل سطح انرژی آن‌ها کاهش می‌یابد و بیشتر در معرض چاقی هستند. البته این موضوع تا حد زیادی به نژاد گربه نیز بستگی دارد.
۵. نوع تغذیه
نوع تغذیه گربه تأثیر بسیار زیادی در حفظ سلامت او دارد. غذاهای پرچرب و پرکالری، به‌ويژه غذاهایی که با رژیم غذایی گربه مطابقت ندارد، باعث افزایش وزن و چاقی می‌شود. همچنین غذاهایی که کربوهیدرات و کالری زیادی دارند، نباید زیاد مصرف شوند، چون بیشتر از نیاز واقعی گربه است و ممکن است سلامت او را به خطر بیندازد.
۶. بی‌توجهی صاحب گربه
صاحب گربه نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت گربه و تناسب وزن او دارد. بی‌دقتی در تغذیه گربه و رعایت نکردن اصول مهم در برنامه غذایی او باعث افزایش وزن خواهد شد.
ازطرفی، برخی از صاحبان گربه به دلیل دلسوزی و از سر لطف و محبت زیاد به او غذای بیشتری می‌دهند یا دفعات زیادی در طول روز از تشویقی استفاده می‌کنند. همه این موارد به مرور زمان باعث افزایش حجم معده و چاق شدن گربه می‌شود.
۷. بیماری و مصرف برخی داروها
برخی از بیماری‌ها مانند کم‌کاری غده تیروئید یا آرتروز می‌تواند باعث افزایش وزن در گربه شود. دادن بعضی از داروها نیز ممکن است باعث کاهش سوخت و ساز و کم‌تحرکی در گربه شود. همه این عوامل می‌توانند زمینه‌ساز چاقی در گربه ها شوند.
البته در رابطه با مصرف دارو، معمولاً مدتی بعد از قطع مصرف علائم آن از بین می‌رود و دوباره گربه به وزن عادی خود برمی‌گردد. در صورتی که بعد از قطع مصرف دارو همچنان وزن گربه رو به بالا رفتن بود، حتماً با دامپزشک مشورت کنید.
۸. عوامل ژنتیکی و نژادی
برخی از نژادهای گربه مانند پرشین، بریتانیایی و رگدال بیشتر از سایر گربه‌ها مستعد چاقی هستند و دلیل آن ساختار بدنی خاص و سطح فعالیت پایین‌تر است. برای این گربه‌ها بهتر است زیر نظر دامپزشک رژیم غذایی مناسبی در نظر گرفته شود.
البته چاقی در گربه ها می‌تواند موروثی هم باشد. در والدین چاق، احتمال تولد بچه‌گربه‌های چاق بیشتر است.
برای این‌که اطلاعات بیشتری در مورد علل چاقی گربه‌ها داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر تمایلی ندارید که حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، این امکان وجود دارد که از ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
علائم چاقی در گربه ها
چاقی در گربه ها هم در ظاهر آن‌ها تغییر ایجاد می‌کند، هم سلامت عمومی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با تشخیص به‌موقع و دانستن علائم چاقی می‌توانیم از رژیم‌های غذایی مناسب برای کاهش وزن گربه کمک بگیریم و همچنین با افزایش فعالیت بدنی، سوخت و ساز را بیشتر کنیم. مهم‌ترین نشانه‌های چاقی در گربه ها را در ادامه معرفی کرده‌ایم.
۱. تغییرات فیزیکی
وقتی از بالا به پایین به گربه نگاه می‌کنید، در حالت عادی باید انحنای مشخصی پشت کمر او مشاهده شود. اما در گربههای چاق معمولاً کمر بدون قوس است و شکم گردی دارند.
در برخی از گربههای چاق، بر اثر تجمع چربی، شکم برآمده است و به وضوح مشخص می‌شود. همچنین ممکن است به دلیل تجمع چربی در ناحیه گردن، طوقه گردن او باریک شود.
۲. مشکلات حرکتی و کاهش فعالیت
گربه چاق نمی‌تواند به بالا بپرد یا به سختی راه می‌رود و می‌دود. وزن اضافه به مفاصل فشار می‌آورد و جلوی برخی از فعالیت‌های گربه را می‌‌گیرد. همچنین گربه چاق با اندکی فعالیت خسته می‌شود و کمتر با اسباب‌بازی‌هایش بازی می‌کند. گربههای چاق بیشتر اوقات در محل خواب خود یا در گوشه‌ای دراز می‌کشند.
۳. علائم بالینی
علائم بالینی شامل افزایش اشتها و احساس تشنگی است که در رابطه با گربههای مبتلا به دیابت بیشتر مشاهده می‌شود. نفس نفس زدن یا تنفس سخت نیز از دیگر علائم چاقی در گربه ها است. یبوست نیز می‌تواند یکی از علائم چاقی باشد.
۴. حس نکردن دنده‌ها هنگام لمس کردن
دنده‌ها زیر لایه نازکی از چربی پنهان شده‌اند و با لمس کردن می‌توان آن‌ها حس کرد. اما در رابطه با گربه چاق، دنده‌ها و استخوان کمر زیر لایه ضخیمی از چربی قرار گرفته است و با فشار معمولی لمس نمی‌شوند. همچنین تجمع چربی در ابتدای دم در گربه چاق قابل‌لمس است.
روش های پیشگیری از چاقی در گربه ها
برای کنترل وزن گربه باید برنامه غذایی منظمی برای او در نظر بگیریم و وزن گربه را روزانه بررسی کنیم. پیشگیری از چاقی به مراتب آسان‌تر از درمان و روی آوردن به راه‌های کاهش وزن است. در این بخش از مقاله، برخی از روش‌های پیشگیری از چاقی و کنترل روزانه وزن این حیوان خانگی را توضیح می‌دهیم.
۱. تنظیم برنامه رژیم غذایی
هر وعده غذایی که به گربه می‌دهید، باید دقیق اندازهگیری شود. اگر نمی‌دانید چه مقداری را برای هر وعده غذای او در نظر بگیرید، با دامپزشک مشورت کنید و دقیقاً طبق دستور او پیش بروید.
استفاده از غذاهای کمکالری و سرشار از پروتئین برای گربههای چاق یا عقیم‌شده توصیه می‌شود. اما برای گربه‌هایی با وزن مناسب هم می‌توانید هر از گاهی به عنوان رژیم غذایی در کنار سایر وعده‌ها در نظر بگیرید.
غذای خودتان را به گربه ندهید. غذایی که ما انسان‌ها مصرف می‌کنیم، کربوهیدرات، چربی و کالری زیادی برای گربه دارد و باعث چاقی می‌شود.
۲. برنامه‌ریزی در دادن تشویقی
تشویقی معمولاً کالری زیادی دارد و چون گربه‌ها طعمش را خیلی دوست دارند، هر بار از خوردن آن استقبال می‌کنند. در دادن تشویقی باید برنامه منظمی داشته باشید و محدودیتی برای آن در نظر بگیرید. برای گربه‌ای که مشکل اضافه‌وزن ندارد، تشویقی نباید بیش از ۱۰٪ از کالری روزانه بدن او را تشکیل دهد.
اگر گربه شما اضافه‌وزن دارد یا نژاد مستعد چاقی است، به عنوان تشویقی می‌توانید از مواد غذایی سالم‌تری استفاده کنید، ماند تکه‌های کوچک مرغ آب‌پز یا ماهی.
۳. افزایش فعالیت بدنی
گربه‌ها حیوانات بازیگوش و پرجنب‌وجوشی هستند. با این حال گربه خانگی ممکن است در طول روز تحرک کمتری داشته باشد و این امر به مرور زمان باعث افزایش وزن او خواهد شد. برای جلوگیری از این اتفاق، روزانه حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از وقت خود را به بازی کردن با گربه اختصاص دهید.
برای گربه خود اسباب‌بازی‌هایی مانند لیزر یا توپ تهیه کنید و هنگام بازی مدام با او در تعامل باشید تا کالری بیشتری بسوزاند. همچنین می‌توانید از وسایلی استفاده کنید که از روی آن‌ها بپرد یا از آن‌ها بالا برود و به افزایش فعالیت بدنی او کمک کند.
از دیگر کارهایی که می‌توانید برای افزایش فعالیت بدنی گربه خود انجام دهید، این است که مقداری غذای خشک را در اسباب‌بازی‌های پازلی مخفی کنید تا گربه برای پیدا کردن آن‌ها وادار به فعالیت شود.
۴. اندازهگیری منظم وزن گربه
حتماً در خانه ترازوی دیجیتال مخصوص حیوانات داشته باشید و هفته‌ای یک بار گربه خود را وزن کنید. تغییرات وزن او را یادداشت کنید تا روند افزایش یا کاهش وزن را به طور منظم بتوانید بررسی کنید. برای ثبت تغییرات وزن گربه می‌توانید از اپلیکیشن‌های مخصوص این کار نیز استفاده کنید.
همچنین با لمس بدن گربه می‌توانید تا حدودی تغییرات وزن او را متوجه شوید. با لمس دنده‌ها و بررسی وضعیت قوس کمر گربه، می‌توانید وضعیت جسمی او را ارزیابی کنید.
۵. مشورت با دامپزشک
یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از چاقی در گربه ها ارتباط مداوم و منظم با دامپزشک است. سعی کنید هر ۲ الی ۳ ماه یک بار برای تنظیم رژیم غذایی و بررسی سلامت متابولیکی حیوان به دامپزشک مراجعه کنید.
اگر گربه به بیماری خاصی مانند کم‌کاری تیروئید یا دیابت مبتلا باشد، چون احتمال افزایش وزن او زیاد است، به آزمایشات منظم و معاینات دقیق نیاز دارد. به همین دلیل، بیشتر باید با دامپزشک در ارتباط باشید.
۶. تغییرات تدریجی رژیم غذایی
گاهی به محض مشاهده علائم چاقی می‌توان خیلی زود جلوی آن را گرفت. کافی است به عنوان صاحب گربه، با مشاهده هر گونه نشانه افزایش وزن، کالری روزانه او را به صورت تدریجی کم کنید تا گربه با شوک ناشی از تغییر در رژیم غذایی مواجه نشود. از تغییر دادن ناگهانی غذا یا میزان فعالیت او خودداری کنید.
همچنین می‌توانید وعده‌های غذایی او را بیشتر و مقدار هر وعده را کمتر کنید تا گربه دچار پرخوری نشود.
۷. استفاده از غذای مرطوب
غذای مرطوب کالری کمتری دارد و رطوبت بدن گربه را تأمین می‌کند. به همین دلیل در کنار غذای خشک، حتماً چند وعده غذای مرطوب را هم در برنامه غذایی گربه در نظر بگیرید تا هم بدنش دچار کم‌آبی نشود و هم اضافه وزن نداشته باشد.
البته اگر می‌خواهید راهنمایی بهتری را در رابطه با پیشگیری چاقی در گربه‌ها داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، استفاده از خدمات ویزیت در منزل زی پت گزینه مناسبی است.
جدول برنامه غذایی و فعالیت روزانه گربه
برای این‌که به عنوان صاحب گربه بدانید که روزانه از چه رژیم غذایی برای گربه استفاده کنید تا هم وزن او کنترل شود و هم جلوی اضافه وزن او را بگیرد، می‌توانید از نمونه برنامه غذایی جدول زیر کمک بگیرید.
| زمان | فعالیت بدنی و تغذیه |
| ۸ صبح | ۱/۴ فنجان غذای تجویز شده طبق دستور دامپزشک + اسباب‌بازی پازلی |
| ۱۲ ظهر | ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بازی |
| ۴ عصر | ۱/۴ فنجان غذا + بازی شکار غذا |
| ۸ شب | ۱۰ الی ۱۵ دقیقه تعقیب لیزر |
| ۱۱ شب | میان‌وعده کوچک پروتئینی (در صورت نیاز) |
راه های کاهش وزن در گربه ها
چاقی معضل بزرگی در گربه‌ها است و تعداد گربههای چاق رو به افزایش است. مطالعات نشان می‌دهد که بیش از ۵۰٪ درصد از گربههای خانگی اضافه وزن دارند. نتیجه افزایش وزن مشکلات جدی در سلامت گربه‌ها است. به همین دلیل باید به عنوان صاحب سگ بدانیم که چطور وزن گربه خود را کم کنیم. در این بخش از مقاله، می‌توانید با راه‌های کاهش وزن در گربه‌ها آشنا شوید.
۱. مشورت با دامپزشک
قبل از این‌که از برنامه رژیم غذایی خاصی استفاده کنید، با دامپزشک مشورت کنید تا وزن ایده‌آل گربه را تعیین کند. یعنی وزن فعلی گربه و وزنی که قرار است به آن برسد را مشخص کند.
همچنین دامپزشک باید پرونده پزشکی گربه را ارزیابی کند تا سابقه بیماری‌هایی مانند کم‌کاری تیروئید یا آرتروز را که عامل افزایش وزن در گربه هستند، بررسی کند و با در نظر گرفتن این موارد روند درمان را پیش ببرد.
برای کاهش وزن، دامپزشک از یک رژیم غذایی خاص استفاده می‌کند و طبق بازه‌های زمانی مشخص‌شده و دستورالعمل‌های لازم، وزن گربه به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند.
۲. رژیم غذایی مناسب
گربه‌ها گوشتخوارند و غذاهایی که مصرف می‌کنند، معمولاً کالری زیادی دارد. اضافه کردن وعده غذاهای کمکالری و با کربوهیدرات کم به کاهش وزن گربه‌ها کمک می‌کند. البته باید رژیم غذایی را طوری انتخاب کنیم که مواد مغذی ضروری بدن گربه را تأمین کند.
همچنین می‌توانید در رژیم غذایی او به‌جای غذای خشک، وعده‌های غذای مرطوب را بیشتر کنید. غذای مرطوب کربوهیدرات کمتر و رطوبت بیشتری دارد و احساس سیری ایجاد می‌کند.
۳. اندازهگیری وعده‌های غذایی
برای وعده‌های غذایی می‌توانید از پیمانه‌های دقیق اندازهگیری و ترازوی آشپزخانه استفاده کنید. هر وعده غذایی را به دفعات بیشتری تقسیم کنید و هر بار مقدار غذای کمتری به گربه بدهید. با این کار هم کمتر احساس گرسنگی می‌کند و هم چند بار در روز غذا می‌خورد. برای مثال، در طول روز، بین ۴ تا ۶ وعده کوچک به او غذا بدهید.
استفاده از اسباب‌بازی پازلی هم می‌تواند سرعت غذا خوردن گربه را کاهش دهد و تحرک او را بیشتر کند که باعث کمک به کاهش وزن او خواهد شد.
۴. افزایش فعالیت بدنی
بازی کردن با گربه می‌تواند باعث افزایش فعالیت بدنی او شود. همچنین استفاده از وسایلی که گربه بتواند از روی آن‌ها بپرد یا از آن‌ها بالا برود، تحرک بدنی او را بیشتر می‌کند و به سوخت و ساز بیشتر و کاهش وزن کمک خواهد کرد.
اگر فرصت دارید، هفته‌ای دو بار او را به پارک یا مکان‌های عمومی ببرید تا بتواند با گربههای دیگر بازی کند. اما نکات بهداشتی را رعایت کنید تا بیماری‌های واگیردار از سایر حیوانات به گربه شما منتقل نشود.
۵. جایگزین تشویقی
دادن تشویقی به گربه هم به مرور زمان باعث افزایش وزن او می‌شود (چون کالری زیادی دارد)، هم باعث می‌شود که گربه میلی به غذاهای خود نداشته باشد و تشویقی را جایگزین وعده‌های غذایی خود بکند. بهتر است از مواد غذایی کمکالری مانند تکه‌های مرغ یا ماهی آب‌پز به‌جای تشویقی استفاده کنید تا وزن گربه بیشتر نشود.
جمع‌بندی
در این مقاله به علت چاقی در گربه ها اشاره کردیم و علائم چاقی، روش‌های کنترل وزن و راه‌های کاهش وزن را توضیح دادیم. همچنین توضیح دادیم که مجموعه‌ای از عوامل درونی و محیطی می‌تواند عامل افزایش وزن گربه‌ها باشد.
با رعایت نکاتی مانند تنظیم رژیم غذایی، فعالیت بدنی و اندازهگیری وزن گربه می‌توانیم به او کمک کنیم تا از نظر جسمی در وضعیت مطلوبی باشد و از عوارض چاقی در امان بماند.