اگر سگ شما خارش زیادی دارد، مدام نقاط خاصی از بدنش را لیس می‌زند، گوش‌هایش قرمز شده یا رفتارهای عجیبی مانند پرخاشگری یا بی‌قراری دارد، به احتمال زیاد دچار آلرژی شده است. اما نگران نباشید، آلرژی در سگ ها خیلی شایع است و با داشتن آگاهی کافی درباره علائم آن می‌توانید به بهبود حال این حیوانات دوست‌داشتنی کمک کنید.
این مقاله توضیح می‌دهد که آلرژی در سگ چیست و چرا اتفاق می‌افتد. همچنین درباره علائم، راههای تشخیص توسط دامپزشک و درمان توضیح می‌دهد. با دانستن این نکات می‌توانید در حفظ سلامت و بهبود کیفیت زندگی سگ نقش مؤثری داشته باشید. برای اطلاع بیشتر درباره آلرژی در سگ ها می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
آلرژی در سگ ها چیست و چرا اتفاق می افتد؟
وقتی سیستم ایمنی بدن سگ به چیزی واکنش نشان می‌دهد که ضرری برای او ندارد، یعنی دچار آلرژی یا حساسیت شده است. آلرژی در سگ ها مثل همان چیزی است که ما انسان‌‌ها تجربه می‌کنیم. این حساسیت میتواند به دلیل وجود ذرات گرد و غبار یا گرده گل در هوا ایجاد شود، یا بر اثر خوردن برخی مواد غذایی بروز کند. کک‌ها و کنه‌ها هم باعث ایجاد حساسیت می‌شوند. مهم‌ترین دلایل بروز آلرژی در سگ ها عبارتند از:
- واکنش سیستم ایمنی: بدن سگ به اشتباه موادی را مضر تشخیص می‌دهد و سیستم ایمنی او در برابر آن‌ها واکنش دفاعی نشان خواهد داد.
- ژنتیک و نژاد: برخی نژادهای سگ مانند لابرادور، گلدن رتریور و بولداگ بیشتر مستعد آلرژی هستند.
- محیط زندگی: تماس مداوم با مواد آلرژی‌زا مانند ذرات گرد و غبار، گرده گل‌ها، مواد شوینده یا عطری میتواند باعث بروز آلرژی شود.
- حساسیت غذایی: سگ‌ها ممکن است نسبت به برخی مواد غذایی آلرژی داشته باشند، مانند پروتئین‌ها یا مواد افزودنی.
انواع آلرژی در سگ ها
آلرژی در سگ ها به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام علائم و دلایل خاص خودش را دارد. دانستن انواع آلرژی به صاحب سگ کمک می‌کند تا بهتر بتواند متوجه مشکلات احتمالی ناشی از آن در سگ خود شود و با تشخیص درست و به‌موقع، درمان مناسبی صورت بگیرد. انواع آلرژی در سگ عبارتند از:
- آلرژی غذایی
- آلرژی محیطی
- آلرژی به کک و نیش حشرات
- آلرژی تماسی
- آلرژی دارویی
۱. آلرژی غذایی
آلرژی غذایی وقتی بروز می‌کند که سیستم ایمنی سگ به یک یا چند ماده غذایی واکنش نشان می‌دهد. در ادامه، برخی از این مواد آلرژی‌زا که به آن‌ها «آلرژن» هم گفته می‌شود را معرفی می‌کنیم. شایع‌ترین آن‌ها را در گوشت مرغ، گوشت گاو، گندم و لبنیات می‌بینیم.
علائم آلرژی غذایی شامل خارش پوست، اسهال، استفراغ و التهاب گوش است. معمولاً هم با حذف ماده غذایی و مشورت با دامپزشک میتوان آن را تشخیص داد. بیشترین نوع آلرژی در توله‌سگ‌ها آلرژی غذایی است، چون سیستم ایمنی ضعیفی دارند و دستگاه گوارش آن‌ها هنوز تحمل هضم انواع مواد غذایی را ندارد. به همین دلیل در تغذیه توله‌سگ‌ها باید دقت زیادی به خرج داد.
۲. آلرژی محیطی
آلرژی محیطی میتواند به صورت فصلی یا دائمی باشد. گرده گل‌ها، ذرات گرد و غبار، قارچ، کپک، شوینده‌ها و مواد عطری ازجمله آلرژی‌های محیطی هستند که ممکن است بدن سگ به آن‌ها واکنش نشان دهد. علائم این نوع آلرژی اغلب در برخی از فصل‌های سال، مانند بهار و پاییز تشدید می‌شود و به صورت عطسه، ریزش مو، خارش پنجه‌ها و گوش‌ها بروز می‌کند.
۳. آلرژی به کک و نیش حشرات
یکی از شایع‌ترین آلرژی‌های پوستی در سگ‌ها، حساسیت به بزاق کک است و باعث بیماری FAD می‌شود که به «درماتیت آلرژیک کک» معروف است. نیش کک و کنه سگ میتواند واکنش‌های شدید پوستی مانند خارش یا التهاب ایجاد کند.
از علائم این نوع آلرژی خارش شدید است که حتی گاهی باعث ایجاد زخم روی بدن سگ می‌شود. همچنین ممکن است بر اثر خاراندن زیاد، آن منطقه دچار ریزش مو شود و اگر به‌موقع نسبت به درمان آلرژی اقدام نکنیم، ممکن است زخم‌ها عفونت کنند و بیماری‌های ثانویه ایجاد کنند.
۴. آلرژی تماسی
از اسم این آلرژی مشخص است که بر اثر تماس سگ با مواد حساسیت‌زا ایجاد می‌شود، مانند مواد شیمیایی، شامپو، مواد پلاستیکی و مواد عطری. همچنین اگر سگ خود را زیاد به پارک می‌برید، مراقب باشید که زیاد روی چمن بازی نکند، چون یکی از عوامل ایجاد آلرژی پوستی به شمار می‌رود. علائم این آلرژی هم التهاب، قرمزی پوست و زخم‌های موضعی بر اثر خاراندن زیاد است که به سرعت قابل‌تشخیص و درمان است.
۵. آلرژی دارویی
بعضی از سگ‌ها ممکن است به داروهای خاصی واکنش آلرژیک نشان دهند که به تشخیص و مدیریت تخصصی دامپزشک نیاز دارد. در چنین شرایطی، سیستم ایمنی بدن سگ به داروهای خاصی واکنش نشان می‌دهد که میتواند به شکل خفیف یا شدید بروز کند. شایع‌ترین علائم آلرژی دارویی بعد از مصرف پنی‌سیلین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی دیده می‌شود.
علائم آلرژی دارویی شامل خارش شدید و قرمزی پوست است که در نقاط مختلفی از بدن ظاهر می‌شود. همچنین تورم و التهاب، کهیر و ورم گلو یا زبان هم مشاهده می‌شود. اگر هم شدت حساسیت زیاد باشد، سگ با مشکلات گوارشی و تنفسی مواجه خواهد شد. در صورت مشاهده بروز هر یک از این علائم چند ساعت بعد از مصرف دارو، حتماً به دامپزشک مراجعه کنید تا درباره ادامه دادن یا قطع دارو و استفاده از داروی جایگزین تصمیم‌‌گیری شود.
برای آگاهی بیشتر از انواع آلرژی، پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، این امکان وجود دارد که از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
علائم آلرژی در سگ ها
علائم آلرژی در سگ ها با توجه به نوع آلرژی و میزان واکنش سیستم ایمنی بدن او فرق می‌کند. شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- خارش پوست
- التهاب و قرمزی پوست
- ریزش مو
- مشکلات گوارشی
- التهاب و عفونت گوش
- آبریزش و خارش چشم و بینی
- علائم تنفسی مانند سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس و عطسه
- کهیر و زخم‌های پوستی به صورت لکه‌‌های قرمز و برجسته روی پوست
- تورم در نواحی صورت، لب و گوش
- رفتارهای غیرعادی مانند بی‌قراری، اضطراب یا کاهش فعالیت بدنی
از نشانه‌های آلرژی فصلی یا محیطی، خارش و لیسیدن مداوم سگ به‌ویژه در نواحی پنجه، گوش، زیر بغل و کشاله ران است. علائم گوارشی معمولاً به دلیلی آلرژی به مواد غذایی بروز می‌کند. شناخت این علائم به صاحب سگ کمک می‌کند تا در صورت مشاهده آن‌ها متوجه آلرژی در سگ شود و نسبت به درمان اقدام کند.
چگونه آلرژی در سگ ها را تشخیص دهیم؟
تشخیص آلرژی در سگ ها به بررسی دقیق و تخصصی نیاز دارد و در بیشتر موارد توسط دامپزشک صورت می‌گیرد. در ادامه این مطلب، به راههای تشخیص آلرژی در سگ ها اشاره می‌کنیم تا در صورت مشاهده علائم بتوانید هر چه سریع‌تر با دامپزشک مشورت کنید.
۱. معاینه بالینی توسط دامپزشک
دامپزشک برای تشخیص در اولین مرحله از معاینه فیزیکی کمک می‌گیرد. بررسی وضعیت ظاهری گوش، زیر بغل، کشاله ران و سایر نقاط بدن میتواند وجود مواد آلرژن را در بدن سگ تشخیص دهد. خارش و التهاب پوستی نیز از دیگر نشانه‌های ظاهری برای تشخیص آلرژی است. در کنار این موارد، گوش دادن به صدای ریه سگ و معاینه گوش‌ها میتواند شدت بروز علائم را بررسی کند.
۲. بررسی پرونده پزشکی و محیط زندگی سگ
دامپزشک باید درباره تغییرات رژیم غذایی سگ، تماس با اسباب‌‌بازی جدید، همراه شدن سگ با خانواده در سفر یا استفاده از داروهای جدید اطلاعاتی به دست بیاورد. وظیفه صاحب سگ این است که این موارد را به طور دقیق گزارش کند تا دامپزشک به کمک آن بتواند احتمال آلرژی سگ به مواد خاص را بررسی کند.
۳. حذف برخی از مواد غذایی
اگر احتمال آلرژی غذایی وجود داشته باشد، دامپزشک ممکن است از رژیم غذایی خاصی به مدت چند هفته استفاده کند. در این رژیم غذایی، برخی از موادی که مشکوک به بروز آلرژی در سگ هستند حذف می‌شوند. با مشاهده علائم، میتوان آلرژن را تشخیص داد.
گاهی برای تشخیص دقیق‌تر، به صورت مرحله‌ای برخی از مواد غذایی یا داروها زیر نظر دامپزشک حذف می‌شود تا در نهایت ماده‌ای که باعث ایجاد حساسیت در سگ شده است، شناسایی شود.
۴. آزمایشات تخصصی
برخی از آزمایش‌ها برای تشخیص آلرژی در سگ ها میتواند به تشخیص دقیق‌تر کمک کند. یکی از آن‌ها «Skin Prick Test» است که مقدار کمی از مواد آلرژن را به پوست سگ تزریق می‌کنند و اگر آن قسمت از پوست قرمز شد و التهاب ایجاد شد، نشان‌دهنده این است که به آن ماده حساسیت دارد. بنابراین باید از رژیم غذایی او حذف شود.
آزمایش خون هم میتواند روش مناسبی برای تشخیص آلرژی باشد. نمونه خون سگ گرفته می‌شود تا وجود آنتی‌بادی‌های خاص علیه آلرژن‌ها بررسی شود. نتیجه این تست خیلی سریع و در عرض ۱۵ تا ۲۰ دقیقه مشخص می‌شود. آزمایش خون برای شناسایی آلرژن‌های محیطی روش مناسبی است، اما برای آلرژن‌های غذایی دقت کمتری دارد.
درمان آلرژی در سگ ها
متأسفانه هیچ درمان قطعی برای آلرژی در سگ‌ها وجود ندارد، اما میتوان با مدیریت علائم و کاهش تماس با مواد آلرژی‌زا، کیفیت زندگی سگ را بهبود بخشید. روشهای درمانی با توجه به نوع و شدت آلرژی به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:
- درمان دارویی
- تغییر رژیم غذایی
- کنترل شرایط محیطی و پیشگیری
۱. درمان دارویی
برخی از داروهای ضد حساسیت میتواند به کنترل علائم آلرژی کمک کند. دامپزشک بعد از تشخیص نوع آلرژی ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:
- آنتی هیستامین برای کاهش التهاب و خارش
- کورتیکو استروئید برای کاهش التهاب و ورم
- داروهای ضد خارش مانند اوکلاسیتینیب (Ruxolitinib) و لوکیوتماب (Lokivetmab) برای کنترل خارش‌‌های مزمن
- آنتی بیوتیک یا ضد قارچ برای درمان عفونت‌های ثانویه ناشی از زخم
- شامپوهای ضد حساسیت و حاوی مواد ضد التهابی برای کاهش خارج و التهاب پوست
۲. تغییر رژیم غذایی
در صورتی که نوع آلرژی توسط دامپزشک تشخیص داده شود، با حذف آن ماده از غذای سگ میتوان مواد آلرژی را درمان کرد. تشخیص مواد آلرژن معمولاً از طریق آزمایش خون یا تزریق مقدار کمی از ماده غذایی به بدن سگ و بررسی هر گونه واکنش انجام می‌شود. پس از آن باید در رژیم غذایی این حیوان خانگی تغییراتی ایجاد کرد که به سه روش زیر امکان‌پذیر است:
- حذف ماده آلرژن از رژیم غذایی و جایگزین کردن آن با منابع پروتئینی جدید مانند ماهی، بوقلمون یا غذاهای آماده و ضد حساسیت
- استفاده از غذاهای هیپوآلرژنیک مانند غذاهای خشکی که حاوی پروتئین‌هایی تجزیه‌شده یا منابع پروتئینی جدید هستند.
- افزودن مکمل‌های اسید چرب امگا ۳ به رژیم غذایی که به کاهش التهاب و بهبود سلامت سگ کمک می‌کند.
۳. کنترل شرایط محیطی و پیشگیری
یکی از راههای مؤثر در پیشگیری و درمان آلرژی در سگ ها نظارت بر محل زندگی آن‌هاست. در محیط‌هایی که سگ با آلرژن‌ها تماس کمتری دارد و خانه تمیز است، احتمال بروز آلرژی محیطی هم کاهش پیدا می‌کند. با رعایت نکات زیر می‌توانیم از بروز آلرژی در سگ ها جلوگیری کنیم.
- کاهش آلرژن‌های محیطی: شست‌وشوی مرتبط ظرف آب و غذای سگ و تمیز کردن محل دستشویی و جای خواب او، تأثیر زیادی در پیشگیری از بروز آلرژی دارد. استفاده از دستگاه تصفیه هوا نیز به این امر کمک خواهد کرد.
- حمام کردن سگ به طور منظم: شستن سگ با شامپوی ضد حساسیت میتواند به از بین بردن مواد آلرژی‌زا و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.
- کنترل کک: استفاده مداوم از محصولات ضد کک برای جلوگیری از آلرژی ناشی از نیش حشرات در مهار آلرژی و جلوگیری از بروز آن مؤثر است.
- ایمنوتراپی: واکسیناسیون سگ میتواند تا حدی او را در برابر مواد حساسیت‌زا مقاوم کند و حساسیت سیستم بدنی او برای واکنش دفاعی را کاهش دهد.
سوالات متداول
در این بخش از مقاله به برخی از پرسش‌های رایج درباره آلرژی در سگ ها پاسخ می‌دهیم.
آیا آلرژی سگ درمان قطعی دارد؟
آلرژی در سگ ها درمان قطعی ندارد. درواقع، درمان بیشتر به معنی مدیریت و کنترل علائم است که به کمک برخی از داروهای ضدالتهابی مانند آنتی هیستامین‌ها، رژیم غذایی خاص و حتی واکسیناسیون انجام می‌شود. در مجموع برای نتیجه گرفتن باید منتظر ماند و درمان آلرژی معمولاً پروسه‌ای بلندمدت است.
چه نژادهایی بیشتر دچار آلرژی می شوند؟
برخی از سگ‌ها بیشتر در معرض آلرژی هستند. نژادهای لابرادور، گلدن رتریور، بولداگ فرانسوی و باکسر شامل این دسته می‌شوند، چون از نظر ژنتیکی آناتومی بدن آن‌ها خاص‌تر است و پوست و سیستم ایمنی حساس‌تری دارند. بنابراین به مراقب‌های بیشتری هم نیاز دارند.
برای پاسخ به سوالات بیشتر، می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله علائم و دلایل آلرژی در سگ ها را بررسی کردیم و دریافتیم که آلرژی نتیجه واکنش غیرطبیعی بدن به مواد بی‌ضرر است. همچنین اشاره کردیم که عوامل ژنتیکی، نژادی و محیطی در بروز آن تأثیر دارند.
در کنار آن، انواع آلرژی در سگ ها را توضیح دادیم تا به عنوان صاحب سگ بتوانید با مشاهده هر یک از آن‌ها بلافاصله دامپزشک را در جریان قرار دهید. همچنین به روشهای تشخیص، پیشگیری و درمان اشاره کردیم و در نهایت به این نکته پرداختیم که درمان قطعی برای آلرژی سگ وجود ندارد، اما با رعایت برخی نکات و کنترل شرایط محیطی می‌توانیم تا حد زیادی از بروز آن پیشگیری کنیم. در مجموع، این مقاله به شما کمک می‌کند تا بتوانید سریع‌تر علائم آلرژی را در سگ‌تان تشخیص دهید و روشهای درمانی مناسبی را به کمک دامپزشک برای او به کار بگیرید تا این حیوان دوباره بتواند به زندگی عادی خود ادامه دهد.