بیماری هرپس ویروس گربه که به آن FHV می‌گویند، یک عفونت ویروسی بسیار مسری است که دستگاه تنفسی فوقانیِ گربه‌ها را درگیر می‌کند. در اصطلاح عامیانه به آن آنفولانزای گربه می‌گویند و علاوه بر عفونت سیستم تنفسی، به چشم‌ها نیز سرایت می‌کند و اگر بهموقع درمان نشود، مشکلات جدی‌تری ایجاد خواهد کرد.
برای اینکه بتوانیم جلوی این بیماری را در همان مراحل اولیه بگیریم، لازم است با علائم بیماری آشنا شویم و راههای پیشگیری و درمان را بدانیم. در این مقاله اطلاعات کاملی در رابطه با راههای انتقال این ویروس و نحوه از بین بردن آن در اختیار شما قرار می‌دهیم. البته پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع بیشتر از این ویروس، از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر می‌خواهید معاینات تخصصی برای این ویروس انجام شود اما نمی‌توانید به کلینیک دامپزشکی مراجعه کنید، این امکان وجود دارد که از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
راههای انتقال هرپس ویروس گربه
FHV بیماری شایع میان گربه‌ها است و از طریق تماس مستقیم با ترشحات عفونی دهان، بینی یا چشم منتقل می‌شود. ویروس این بیماری با عطسه کردن هم در هوا پخش می‌شود.
از دیگر راههای انتقال این بیماری غذا و آب حیوان آلوده است. اگر گربه از غذای گربه بیمار استفاده کند، به راحتی این ویروس وارد بدن او می‌شود و چون بسیار مسری است، در اغلب موارد بدن گربه نمیتواند در برابر آن مقاومت کند و بعد از گذشت چند روز علائمش بروز می‌کند.
وقتی گربه به این بیماری مبتلا شود، علائم آن را ظرف ۲ تا ۵ روز نشان می‌دهد. دوره بیماری هم بین ۱۰ تا ۲۰ روز طول می‌کشد، اما بیشتر گربه‌ها تا مدت‌ها می‌توانند ناقل این بیماری باشند و ویروس آن در سلول‌های عصبی گربه نهفته بماند.
هر موقعیت پُرتنشی که باعث ایجاد اضطراب و استرس در گربه شود، میتواند این ویروس نهفته را دوباره فعال کند. در نتیجه آن علائم بیماری شروع می‌شود و ویروس این قابلیت را پیدا می‌کند که گربه را دوباره به این بیماری مبتلا کند.
علائم هرپس ویروس گربه
اگر ویروس وارد بدن گربه شود، طی ۲ تا ۵ روز علائم خود را نشان می‌دهد. برای اینکه بیماری شدیدتر نشود و صاحب گربه بتواند بهموقع متوجه آن شود و نسبت به درمان آن اقدام کند، لازم است اطلاعاتی درباره علائم این بیماری داشته باشیم. شایع‌ترین علائم بالینی هرپس ویروس گربه عبارتند از:
- عطسه
- ترشح از بینی و چشم
- کیپ شدن بینی
- خستگی و بی‌حالی
- تب
- از دست دادن اشتها
- التهاب پوست (درماتیت)
- مالیدن و پلک زدن بیش از حد چشم
- تورم و قرمز شدن پلک‌ها
- التهاب قرنیه (کراتیت)
- زخمهای دهانی
- عفونت ثانویه باکتریایی (در موارد حاد)
- بیماری
- زردی (در بچه‌گربه)
با مشاهده یک یا چند علائم فوق بهتر است به دامپزشک مراجعه کنید تا گربه معاینه شود و در صورت تشخیص بیماری، درمان صورت بگیرد. این ویروس آن قدر قوی است که در صورت تشخیص دیرهنگام و عدم درمان بهموقع، میتواند آسیب‌های جدی به سایر اندام‌های بدن مانند قلب و ریه وارد کند.
برای آگاهی بیشتر از این عوامل، می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر معاینات تخصصی هم برای این کار انجام شود، این امکان وجود دارد که از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
نحوه پیشگیری
هرپس ویروس گربه یک بیماری واگیردار است و عفونت ویروسی تا ۹۷٪ از گربه‌هایی که در معرض آن هستند را مبتلا می‌کند. درمان خاصی برای این بیماری مشخص نشده است و معمولاً باید دوره آن طی شود. اما راههای پیشگیری تا حد زیادی میتواند خطر انتقال و شدت بیماری را کاهش دهد. به منظور پیشگیری از ابتلای گربه به هرپس ویروس می‌توانید راههای زیر را امتحان کنید.
۱. واکسیناسیون
مؤثرترین روش به عنوان سد دفاعی در برابر هرپس ویروس گربه واکسیناسیون است. واکسن این بیماری هم به صورت اصلاح‌شده و هم به شکل غیرفعال در دسترس است و نوعی از آن که داخل بینی تزریق می‌شود، از بدن بیشتر محافظت می‌کند.
از ۳ تا ۵ ماهگی، گربه باید ۳ نوبت واکسن FHV را دریافت کند تا بدن او در برابر این ویروس مقاوم شود. بعد از ۵ ماهگی گربه میتواند بوستر را سالانه دریافت کند. اما این نکته را فراموش نکنید که واکسیناسیون به طور کامل نمیتواند جلوی این بیماری را بگیرد، اما میتواند شدت بیماری را تا حد زیادی کاهش دهد و در صورتی که گربه به آن مبتلا شود، علائم خفیف‌تری بروز می‌دهد.
برای بچه‌گربه‌ها از هفته ششم واکسن FHV تزریق می‌شود، و هر سه تا چهار هفته یک بار تا ۱۶ هفتگی تکرار می‌شود. اما برای گربه بالغ بوسترها به صورت سالانه دریافت می‌شود که البته به سبک زندگی گربه نیز بستگی دارد.
۲. مراقبت‌های بهداشتی
از ضدعفونی کردن سطوح شروع کنید. FHV تا ۱۸ ساعت و حتی بیشتر خارج از بدن میزبان زنده می‌ماند. سطوح آلوده، ظرف آب و غذا و همین‌طور بستر خواب گربه را با مواد پاک‌کننده ضدعفونی کنید. همچنین هر چیزی که گربه با آن تماس داشته است را از نظر بهداشتی تمیز نگه دارید، مانند وسایل بازی و سایر وسایلی که گربه با آن‌ها تماس دارد.
همچنین اگر گربه دیگری در خانه دارید، بهتر است ظرف آب و غذا و سایر وسایل شخصی آن‌ها را جدا از هم قرار دهید تا اگر گربه‌ای به این بیماری دچار شود، از طریق وسایل آلوده به گربه دیگر سرایت نکند.
بعد از تماس با گربه‌های دیگر نیز حتماً دست‌های خود را بشویید، چون این ویروس میتواند روی اعضای بدن و لباس انسان بماند و بر اثر تماس گربه دیگر، انسان به عنوان ناقل بیماری گربه آن را به گربه دیگر منتقل کند.
۳. ایجاد محیط آرام و بدون استرس
استرس سیستم ایمنی بدن گربه را ضعیف می‌کند و باعث فعال شدن مجدد ویروس می‌شود. برای اینکه گربه دچار استرس نشود، لازم است نکات زیر را رعایت کنید.
- برنامه‌های روزمره را به شکل روتین و منظم تکرار کنید. برای مثال، رأس ساعت مشخصی به او غذا بدهید و با او بازی کنید. همچنین برنامه استراحت او را در بازه زمانی مشخصی تعیین کنید تا گربه به آن عادت کند. هر گونه تغییر در برنامه‌های روزمره باعث ایجاد اضطراب در گربه می‌شود.
- مکان زندگی گربه خود را تمیز نگه دارید و امکاناتی را برای آرامش او فراهم کنید. برای مثال، انتخاب رنگ‌های آرامش‌بخش و اسباب‌بازی‌های مناسب میتواند کمک زیادی در کاهش استرس او داشته باشد.
- از مکمل‌های غذایی یا دارویی برای کاهش استرس کمک بگیرید. بهتر است این کار را زیر نظر دامپزشک انجام دهید تا دوز مصرفی و نوع آن مشخص باشد. همچنین می‌توانید از محلول پخش‌کننده فرومون استفاده کنید که به ایجاد آرامش در محیط کمک می‌کند.
۴. قرنطینه کردن
اگر گربه‌ای را به تازگی به جمع خانواده خود اضافه کرده‌اید، او را به مدت ۱ تا ۲ هفته قرنطینه کنید تا مطمئن شوید علائم FHV را ندارد. همچنین اگر گربه شما با گربه مشکوک به بیماری در ارتباط بوده است یا او را به مکان‌های عمومی مانند پارک یا پانسیون برده‌اید، حتماً به مدت چند روز او را در محیطی جدا نگه دارید تا از بابت سلامت جسمی او اطمینان حاصل کنید.
۵. رژیم غذایی
غذاهایی که سیستم ایمنی بدن گربه را تقویت میکنند، تا حد زیادی از بروز بیماری هرپس ویروس گربه پیشگیری میکنند و اگر هم گربه به آن مبتلا شود، شدت آن کمتر خواهد بود.
برخی از مکمل‌های غذایی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. برای مثال، مکمل «ال لیزین» (L-lysine) به مقدار ۲۵۹ تا ۵۰۰ میلی‌گرم میتواند جلوی فعال شدن دوباره ویروس و تکثیر آن را بگیرد.
مصرف پروبیوتیک هم میتواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن گربه شود.
۶. معاینه و چک‌آپ منظم
یکی از راههای پیشگیری از بروز هر نوع بیماری، معاینه منظم و چک‌آپ توسط دامپزشک است. در رابطه با بیماری هرپس ویروس گربه اگر هر نوع علائمی حین معاینه مشاهده شود، دامپزشک میتواند بلافاصله برای درمان آن دارو تجویز کند. بنابراین، روند پیشرفت بیماری تا حد زیادی گرفته می‌شود و می‌توان راه سرایت آن را کنترل کرد.
برنامه واکسیناسیون گربه را هم به طور منظم پیش ببرید تا در صورت ابتلا به ویروس، از بروز شرایط حاد جلوگیری شود.
درمان بیماری هرپس ویروس گربه
درمان بیماری هرپس ویروس گربه معمولاً به روش بالینی انجام می‌شود. یعنی با مشاهده علائم بهتر است گربه را نزد دامپزشک ببرید تا بتواند از داروهای مناسبی برای درمان بیماری استفاده کند. اما در صورت تشخیص بهموقع، شاید روش‌های درمان خانگی نیز مؤثر واقع شود. بنابراین، برای درمان این بیماری، دو روش درمان بالینی و خانگی وجود دارد که در ادامه هر یک را به طور جداگانه توضیح می‌دهیم.
۱. درمان بالینی
همان‌طور که اشاره شد، هرپس ویروس گربه درمان خاصی ندارد. اما در صورت معاینه و تشخیص این بیماری، دامپزشک میتواند با در نظر گرفتن شدت آن، داروهای زیر را تجویز کند:
- داروی خوراکی ضد ویروس: داروهایی مانند «فامسیکلوویر» (Famciclovir) که یک داروی ضد ویروسی است که برای انسان تجویز می‌شود، برای گربه‌ها یک داروی مؤثر است و به آن‌ها کمک می‌کند تا عفونت‌های شدید را با پایین آوردن علائم و ضعیف کردن ویروس، کنترل کند. این دارو به صورت خوراکی تجویز می‌شود.
- داروی موضعی ضد ویروس: قطره‌‌های چشمی ضدویروس مانند «آیدوکسوریدین» (Idoxuridine)، «تری فلوریدین» (Trifluridine) و «سیدوفوویر» (Cidofovir) می‌توانند بیماری‌های ویروسی مانند هرپس ویروس گربه را درمان کنند. این داروها باید روزانه مصرف شوند و شاید دامپزشک آن‌ها را در ترکیب با داروهای دیگری تجویز کند.
- آنتی بیوتیک: آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً برای درمان عفونت باکتریایی ثانویه تجویز می‌شوند که به آن عفونت FHV گفته می‌شود. دور مصرفی و دفعات آن حتماً باید توسط دامپزشک تجویز شود.
- شستوشوی بینی: در مواردی که بینی گربه کیپ شده و راه تنفس او را بسته است، دامپزشک با شستوشوی بینی راه تنفس را باز می‌کند. این کار به کمک دستگاه‌های خاص و توسط دامپزشک انجام می‌شود و اگر گربه مقاومت کند، به بیهوشی نیاز است.
- بستری شدن: در مواقعی که بیماری عود کرده است، شاید لازم باشد گربه در بیمارستان بستری شود تا وضعیت جسمی او ثابت شود. تزریق وریدی (تزریق مایع داخل رگ) برای آب‌رسانی مجدد و تأمین مواد مغذی صورت می‌گیرد و برای باز کردن راه بینی و از بین بردن ترشحات داخل آن، ممکن است از روش استنشاق بخار به داخل بینی استفاده می‌شود و به گربه غذاهای گرم کنسروی یا ساشه برای تحریک اشتهای او داده می‌شود.
- مصرف مکمل‌های لیزین: مکمل‌های لیزین میتواند باعث تقویت سیستم ایمنی شود و فواصل ابتلای مجدد به بیماری را کم کند. این مکمل‌ها به شکل‌های مختلفی در بازار موجود است و دامپزشک نوع آن را با توجه به شدت بیماری و سن گربه در نظر می‌گیرد.
نکته: اگر گربه به FHV مبتلا شده است، به هیچ عنوان به او داروهای خوراکی یا موضعی استروئید ندهید. چون داروهای استروئید واکنش ایمنی بدن گربه به ویروس را کند میکنند و عفونت تشدید می‌شود.
۲. درمان خانگی
وقتی علائم بیماری هرپس ویروس گربه مشاهده می‌شود، باید او را بلافاصله به کلینیک برد تا در صورت تشخیص دامپزشک، به کمک دارو این بیماری را درمان کرد. اما در برخی مواقع با تشخیص بهموقع می‌توان به کمک روش‌های خانگی آن را درمان کرد. به عنوان صاحب گربه بهتر است که با این روش‌های درمانی آشنا شوید که در ادامه معرفی کرده‌ایم.
- درمان حمایتی: برای پاک کردن بینی گربه از ترشحات، به کمک گوش‌پاک‌کن خیلی آرام ترشحات را از داخل بینی او خارج کنید. قبل از آن اگر محیط مرطوبی فراهم کنید، مانند استفاده از دستگاه بخور یا بردن گربه در حمامی که از قبل گرم شده است، راحت‌‌تر می‌توانید این کار را انجام دهید.
- ایجاد محیطی آرام و بدون تنش: فراهم کردن محیطی بدون سروصدا میتواند به بهتر شدن حال گربه کمک کند. برای این منظور بهتر است بستر گرم و نرمی برای گربه خود تهیه کنید و دسترسی او را به غذا و آب کافی امکان‌پذیر کنید.
- استفاده از پروبیوتیک: پروبیوتیک‌ها مکمل‌های غذایی هستند که به ایجاد تعادل بین باکتریهای مفید و مضر در روده کمک میکنند. وقتی گربه به بیماری ویروسی دچار می‌شود، تعادل باکتریهای روده و معده او به هم می‌خورد. در این حالت، افزودن پروبیوتیک به رژیم غذای او میتواند به حفظ این تعادل و افزایش ایمنی بدن او کمک کند. وقتی سیستم ایمنی بدن گربه بالا باشد، احتمال ابتلا به هرپس ویروس گربه به حداقل می‌رسد.
- ضدعفونی: FHV در برابر گندزداها و مواد ضدعفونی‌کننده حساس است و به راحتی با مواد پاک‌کننده غیرفعال می‌شود. وسایل آلوده باید مدام با مواد ضدعفونی اسپری شوند یا از مواد پاک‌کننده برای از بین بردن این ویروس از روی سطوح استفاده شود.
- مصرف غذاهای نرم و خیس: غذاهای مرطوب و نرم آب‌رسانی بیشتری دارند و برای درمان FHV توصیه می‌شود، به‌ویژه اگر بینی گربه خشک باشد یا زخمهای دهانی داشته باشد. همچنین اگر گربه در بلع غذا مشکل دارد، پوره غذا میتواند برای رفع این مشکل مؤثر باشد.
برای آگاهی از روش‌های درمان این بیماری پیشنهاد می‌کنیم برای این کار از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، برای معاینات تخصصی نیز این امکان وجود دارد که از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
آیا بیماری هرپس ویروس گربه به انسان منتقل می‌شود؟
برخی از بیماری‌ها بین انسان و حیوان مشترک است. اما هرپس ویروس گربه نمیتواند از گربه به انسان منتقل شود. این بیماری فقط از گربه‌ای به گربه دیگر منتقل می‌شود.
البته انسان‌ها می‌توانند ناقل این بیماری باشند. به این صورت که در تماس با گربه آلوده، ویروس روی لباس یا دست و بدن انسان می‌نشیند و برای مدت طولانی زنده می‌ماند تا وقتی که گربه دیگری به عنوان میزبان پیدا شود و ویروس بتواند وارد بدن او شود. به همین دلیل، اگر با گربه بیمار در تماس هستید، حتماً لباس‌تان را عوض کنید و دست‌هایتان را ضدعفونی کنید تا عامل انتقال بیماری به گربه دیگر نباشید.
جمع‌بندی
در این مقاله با بیماری هرپس ویروس گربه آشنا شدیم و به این نکته اشاره کردیم که یک عفونت ویروسی شایع در میان گربه‌ها و واگیردار است. در ادامه علائم بیماری را بررسی کردیم و راههای انتقال آن را توضیح دادیم.
همچنین راههای پیشگیری و درمان خانگی و بالینی را یاد گرفتیم تا در صورت مشاهده علائم بیماری در حیوان خانگی بلافاصله بتوانیم جلوی پیشرفت بیماری را بگیریم و به کمک روش‌های مختلف درمانی آن را از بین ببریم. همچنین به تأثیر واکسیناسیون در پیشگیری از ابتلا به این ویروس اشاره کردیم.