گربه‌ها به دلیل ساختار دستگاه تنفسی‌شان، در برابر عوامل بیماری‌زا حساسیت زیادی دارند. این مشکلات می‌تواند به دلیل عفونت ویروسی، باکتریایی یا قارچی ایجاد شود و علائمی مانند عطسه، سرفه، ترشحات بینی و چشم و مشکلات تنفسی ایجاد کند. عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یکی از بیماریهای شایع در میان گربه‌ها است و عامل آن معمولاً هرپس ویروس و کلسی ویروس است. در این مقاله به ۶ مشکل تنفسی گربه اشاره میکنیم.
اگر بیماری تنفسی زود درمان نشود، ممکن است به ریه‌ها سرایت کند و سلامت حیوان را به خطر بیندازد. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌توان مشکلات دستگاه تنفسی گربه را بهبود بخشید. همچنین واکسیناسیون سالانه می‌تواند جلوی این بیماری و مانند آن را بگیرد. در این مقاله، علائم مشکل تنفسی گربه را بررسی میکنیم، به راههای انتقال اشاره میکنیم، روشهای تشخیص و درمان را توضیح می‌دهیم و در نهایت برخی از روشهای پیشگیری از ابتلا به این بیماری را معرفی خواهیم کرد. برای اطلاع مشکلات تنفسی در گربه‌ها می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد میکنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
ساختار و عملکرد دستگاه تنفسی گربه
برای اینکه با مشکلات تنفسی گربه‌ها آشنا شویم، لازم است درباره ساختار دستگاه تنفسی آن‌ها اطلاعاتی داشته باشیم. سیستم تنفسی گربه از دو بخش تشکیل شده است که عبارتند از:
- دستگاه تنفسی فوقانی: که شامل بینی، سینوس‌ها، حلق و نای است و وظیفه تصفیه هوا و خارج کردن ذرات معلق را بر عهده دارد.
- دستگاه تنفسی تحتانی: که شامل نایژه و ریه است و تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن را بر عهده دارد.
مشکل تنفسی در گربه‌ها زمان رخ می‌دهد که در یکی از بخش‌های فوق اختلال ایجاد شود.
۶ مشکل تنفسی گربه
مشکلات تنفسی در گربه‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد. هر یک از این مشکلات با علائم خاصی همراه است و روشهای درمانی مخصوصی دارد. در ادامه به ۶ مشکل تنفسی گربه اشاره کرده‌ایم.
۱. پنومونی یا ذات‌الریه
پنومونی (Pneumonia) به التهاب ریه گفته می‌شد که بر اثر عفونت‌های ویروسی، باکتریایی، قارچی یا حتی ورود ذرات معلق به داخل دستگاه تنفسی گربه ایجاد میشود.
این بیماری باعث کاهش سطح اکسیژن خون میشود و علائمی مانند سرفه، تنگی نفس، تب، کاهش اشتها و ترشحات از بینی و چشم را به دنبال دارد.
دامپزشک در این جور مواقع، آنتی بیوتیک و داروهای ضد ویروسی تجویز می‌کند و در صورت نیاز از درمان‌های مراقبتی کمک میگیرد.
۲. تنگی نفس (آسم)
آسم (Asthma) یک بیماری تنفسی مزمن است که باعث التهاب مجاری تنفسی و تنگ شدن آن میشود. علت این بیماری واکنش‌های آلرژیک به مواد حساسیت‌‌زا مانند گرد و غبار، دود سیگار یا آلاینده‌‌های شیمیایی است. برای درمان هم می‌توان از داروهای ضد التهاب مانند کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و برونکودیلاتور برای تسهیل در تنفس استفاده کرد.
۳. عفونت ویروسی
شایع‌ترین علل مشکل تنفسی گربه عفونت‌های ویروسی است. این ویروس‌ها می‌توانند باعث التهاب مجاری تنفسی فوقانی شوند که با علائمی مانند عطسه، ترشحات بینی و سرفه همراه است. درمان آن هم شامل مراقبت‌های حمایتی و داروهای ضد ویروسی است.
دو ویروسی که باعث عفونت دستگاه تنفسی گربه می‌شوند عبارتند از:
- هرپس ویروس (FHV-1): باعث التهاب چشم، بینی و حلق میشود. عفونت ویروسی معمولاً مزمن است و با استرس ممکن است دوباره فعال شود.
- کلسی ویروس (FCV): علاوه بر مشکلات تنفسی، زخم‌های دهانی نیز ایجاد می‌کند و ممکن است باعث لنگیدن گربه شود.
۴. عفونت باکتریایی
اگر عفونت‌های ویروسی درمان نشود، ممکن است به عفونت ثانویه تبدیل شود که به آن عفونت باکتریایی گفته میشود. باکتری‌هایی مانند کلامیدیا (Chlamydia) و مایکوپلاسما (Mycoplasma) می‌توانند باعث بروز مشکلات تنفسی شوند. علائم آن هم مشابه عفونت ویروسی است، اما برای درمان از آنتی بیوتیک کمک گرفته میشود.
۵. مشکلات ژنتیکی
برخی از نژادهای گربه‌ها مانند پرشین و هیمالیا، به دلیل داشتن صورت‌های پهن و مجاری تنفسی کوتاه‌تر، بیشتر از سایر گربه‌ها در معرض بیماریهای تنفسی هستند. این نژادها به مراقبت ویژه نیاز دارند تا خطر بروز عوارض مربوطه به حداقل برسد.
درمان این نوع مشکلات ژنتیکی معمولاً با جراحی امکان‌پذیر است که برای اصلاح ساختار صورت و کنترل علائم انجام میشود.
۶. بیماری قلبی
از دیگر عوامل مشکل تنفس گربه بیماری قلبی است که باعث تجمع مایعات در ریه میشود و به آن پنومونی قلبی گفته میشود. علائم این بیماری تنگی نفس، سرفه و ضعف و خستگی در گربه است. برای درمان هم دامپزشک داروهای قلبی و رژیم غذایی مناسب را در نظر میگیرد.
علائم مشکل تنفسی گربه
مشکلات تنفسی در گربه‌ها با علائم مختلفی همراه است که اگر به عنوان صاحب گربه شناخت کافی در این رابطه داشته باشیم، می‌توانیم تا حد زیادی جلوی بروز بیماری را بگیریم یا در همان مراحل اولیه آن را کنترل کنیم. شایع‌ترین علائم مشکلات تنفسی در گربه عبارت است از:
- عطسه: اولین علامت مشکل تنفسی گربه عطسه است که به دلیل تحریک شدن مجرای تنفسی رخ می‌دهد و می‌تواند به دلیل عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی باشد.
- ترشح از بینی و چشم: ترشحات بی‌رنگ می‌تواند نشانه عفونت ویروسی باشد، اما ترشحات زردرنگ یا سبز به دلیل عفونت‌های باکتریایی است. در کنار آن شاهد ترشحات چشمی و ورم ملتحمه نیز هستیم.
- سرفه: بر اثر التهاب مجاری تنفسی یا مشکلات ریوی احتمال دارد که گربه سرفه‌های پی در پی داشته باشد. این سرفه‌ها هم می‌تواند خشک و هم مرطوب باشد و هر دو علامت بروز مشکل تنفسی در گربه است.
- تنگی نفس: تنگی نفس یک علامت هشدار برای گربه است و باید بلافاصله به دامپزشک مراجعه کرد. چون در این وضعیت، سطح اکسیژن خون گربه پایین می‌آید و برای اینکه بتواند نفس بکشد، با دهان باز تلاش می‌کند تا هوا را وارد ریه‌های خودش بکند و عمل دم و بازدم را انجام دهد.
- نفس نفس زدن: اگر مشکل تنفسی گربه به دلیل استرس، درد یا مشکلات قلبی و ریوی باشد، تعداد نفس‌های او در هر دقیقه بیشتر از حالت معمول میشود که به این عارضه «تاکی پنه» (Tachypnea) گفته میشود.
- خس خس سینه: اگر مشکل تنفسی گربه به دلیل تنگی نفس یا مشکلات ریوی باشد، به دلیل فشاری که به مجاری تنفسی وارد میشود، هنگام نفس کشیدن صدایی شبیه سوت می‌دهد که در اصطلاح دامپزشکی به آن «Wheezing» گفته میشود.
- کم شدن اشتها و بی‌حالی: گربه‌های که دچار عفونت دستگاه تنفسی شده‌اند، میلی به غذا خوردن ندارند و معمولاً شبیه گربه‌های مریضی هستند که به دلیل کسالت یک گوشه می‌نشینند و تحرک چندانی ندارند.
- استفراغ: در برخی موارد، فشار زیادی که به قفسه سینه وارد میشود، باعث تحریک سیستم گوارشی میشود و در نهایت منجر به استفراغ گربه خواهد شد.
- تب: افزایش دمای بدن گربه می‌تواند نشان‌دهنده عفونت باشد که شایع‌ترین بیماری تنفسی در این حیوانات است.
برای آگاهی بیشتر و مدیریت این علائم می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد میکنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
عوامل مشکلات تنفسی در گربه
عوامل مختلفی باعث بروز بیماریهای تنفسی در گربه‌ها میشود که می‌تواند به طور مستقیم روی سیستم تنفسی یا سایر اندام‌‌های بدن او اثر بگذارد. از مهم‌ترین آن‌ها می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت‌های ویروسی
- عفونت‌های باکتریایی
- آسم یا تنگی نفس
- بیماریهای قبلی
- ورود اجسام خارجی به مجاری تنفسی
- اختلالات ژنتیکی یا ناهنجاری‌های ساختاری در برخی از نژادها
- مواد غذایی یا محیط‌های آلرژیک
- عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، دود سیگار و مواد شیمیایی
- استرس
شناسایی و تشخیص به‌موقع این عوامل و مراجعه به دامپزشک برای اقدامات درمانی، تا حد زیادی از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری می‌کند.
تشخیص مشکل تنفسی گربه
برای اینکه مشکل تنفسی گربه به‌موقع و به شکلی مناسب درمان شود، لازم است که با مشاهده علائم، به دامپزشک مراجعه کنیم تا با تشخیص دقیق بتواند جلوی پیشرفته شدن بیماری را بگیرد. دامپزشک معمولاً از روشهای زیر برای تشخیص کمک میگیرد:
- معاینه فیزیکی
- آزمایش خون برای تشخیص عفونت یا التهاب
- رادیوگرافی از قفسه سینه برای بررسی وضعیت ریه
- نمونه‌برداری از ترشحات بینی برای شناسایی عوامل بیماری‌زا
درمان مشکل تنفسی گربه
همان‌طور که اشاره شد، بیماری تنفسی گربه باید به‌موقع تشخیص داده شود و اقدامات درمانی مناسبی برای آن انجام شود. دامپزشک معمولاً برای درمان از روشهای مختلفی استفاده می‌کند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.
۱. داروهای ضد ویروسی و آنتی بیوتیک
اگر عامل بروز مشکل تنفسی گربه عفونت ویروسی مانند هرپس ویروس یا کلسی ویروس باشد، ممکن است دامپزشک بر حسب شدت بیماری داروهای ضد ویروسی تجویز کند. این داروها می‌توانند به کاهش علائم و بهبودیِ سریع‌تر کمک کنند.
اما در صورتی که عفونت دستگاه تنفسی عفونت‌های باکتریایی باشد، آنتی بیوتیک‌هایی مانند داکسی سایکلین یا آموکسی سیلین را برای آن تجویز می‌کنند تا بتواند عفونت را کنترل کند.
۲. کورتیکواستروئیدها
برای کاهش التهاب و راحت‌تر نفس کشیدن در گربه‌های مبتلا به آسم یا مشکلات تنفسی مزمن از کورتیکواستروئید استفاده میشود که یک داروی ضد التهاب است که می‌تواند به صورت خوراکی، استنشاقی یا تزریقی تجویز شود.
۳. برونکودیلاتور
برونکودیلاتور (Bronchodilator) ماده‌ای است که باعث گشاد شدن مجاری تنفسی میشود و به افزایش جریان هوا به ریه‌ها کمک می‌کند. این دارو فقط برای مشکلات تنفسی تجویز میشود و بیشترین کاربرد را در درمان بیماریهای تنفسی مزمن و آسم دارند.
۴. اکسیژن‌درمانی
در موارد حاد که گربه دچار تنگی نفس شدید است، اکسیژن‌درمانی می‌تواند به رفع مشکل کمک زیادی بکند. در این روش گربه اکسیژن بیشتری دریافت می‌کند و بعد از چند لحظه وضعیت تنفسی او دوباره به حالت عادی برمی‌گردد.
۵. مراقبت‌های حمایتی
مراقبت‌های حمایتی شامل تغذیه مناسب و دادن آب کافی به گربه است. اگر مطمئن شویم که گربه آب و غذای کافی دریافت می‌کند، می‌توانیم وضعیت عمومی او را تحت کنترل داشته باشیم و مراقب باشیم که سیستم ایمنی بدن او ضعیف نشود، چون ضعیف شدن سیستم ایمنی، شرایط را برای عفونت‌های ویروسی و باکتریایی مساعد می‌کند.
۶. بخور درمانی
از دیگر راههای درمان مشکل تنفسی گربه بخوردرمانی است. برای این منظور فراهم کردن محیطی مرطوب و به دور از عوامل تحریک‌کننده می‌تواند وضعیت عمومی گربه را بهبود بخشد.
این نکته را مدنظر داشته باشید که بعد از بهبودی بهتر است تا مدتی گربه را برای معاینه و چک‌آپ نزد دامپزشک ببرید تا مطمئن شوید بیماری به طور کامل رفع شده و روند درمانی به خوبی پیش رفته است. همچنین اگر دامپزشک حین معاینه متوجه تغییر جدیدی شود، بتواند آن را به خوبی شناسایی و کنترل کند.
پیشگیری از بیماریهای تنفسی گربه
همیشه گفته‌اند پیشگیری بهتر از درمان است. برای پیشگیری از مشکلات تنفسی گربه نیز روشهای مختلفی وجود دارد که با به کار گرفتن آن‌ها می‌توانیم به سلامت این حیوان خانگی کمک کنیم و از او در برابر خطراتی که بر اثر حاد شدن این بیماری ایجاد میشود، محافظت کنیم. در این بخش، روشهای مؤثر در پیشگیری از بیماریهای تنفسی در گربه را بررسی میکنیم.
۱. واکسیناسیون منظم
یکی از مهم‌ترین راههای پیشگیری از مشکلات تنفسی در گربه‌ها واکسیناسیون است. برای بیماریهای تنفسی از واکسن‌های خاصی استفاده میشود که می‌تواند جلوی ابتلا به هرپس ویروس و کلسی ویروس را بگیرد.
به توصیه دامپزشک باید گربه در زمان مناسب واکسینه شود و بعد از آن به طور مرتب واکسن‌های نوبت‌های بعدی و بوستر را دریافت کند.
۲. رعایت نکات بهداشتی
تمیز نگه داشتن محیط زندگی گربه و ضدعفونی کردن وسایل شخصی و اسباب‌بازی‌های او به کاهش خطر انتقال بیماریهای ویروسی کمک می‌کند. همچنین محل دستشویی گربه باید روزانه تمیز شود. بهتر است برای شست‌وشو از مواد غیرحساسیت‌زا و غیرسمی استفاده شود.
۳. تغذیه مناسب
از دیگر راههای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای تنفسی گربه این است که مراقب رژیم غذایی او باشیم و از دادن مواد غذایی آلرژی‌زا جلوگیری کنیم.
همچنین برای داشتن تغذیه مناسب، استفاده از مکمل‌های غذایی و موادی که باعث تقویت سیستم ایمنی گربه میشود، می‌تواند تا حد زیادی گربه را در برابر عفونت دستگاه تنفسی مقاوم کند.
برای انتخاب مکمل غذایی مناسب حتماً با دامپزشک مشورت کنید. در عین حال، مراقب باشید که گربه به آب تمیز دسترسی داشته باشد.
۴. مدیریت استرس
یکی از عوامل مهم در بروز مشکلات تنفسی استرس و اضطراب است. اگر محیطی برای گربه خود فراهم کنید که آرام و به دور از تنش و سروصدا باشد، استرس گربه کمتر میشود و در نهایت احتمال ابتلا به بیماری‌ای تنفسی کاهش می‌یابد.
برای آگاهی از مدیریت استرس در گربه‌ها می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید گربه خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد میکنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
۵. جلوگیری از ارتباط سایر گربه‌ها
تا جایی که می‌توانید گربه خود را به مکان‌های عمومی مانند پارک یا پناهگاه نبرید. چون در محیط‌های شلوغ احتمال تماس با گربه‌های دیگر بیشتر است و اگر گربهای دچار مشکل تنفسی باشد، می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را در گربه‌های سالم افزایش دهد.
همچنین اگر در منزل گربه دیگری دارید، با مشاهده علائم عفونت دستگاه تنفسی، سریع او را قرنطینه کنید تا نتواند بیماری را به گربه سالم منتقل کند.
۶. ایجاد شرایط محیطی مناسب
محیط زندگی گربه باید ویژگی‌هایی داشته باشد که احتمال ابتلا به مشکلات تنفسی را به حداقل برساند. تهویه مناسب باعث میشود که هوای تازه و تمیز در جریان باشد و آلودگی‌ها کمتر شود. همچنین استفاده از دستگاه بخور می‌تواند به تسکین بیماری کمک زیادی بکند.
دور نگه داشتن گربه از موادی که باعث آلرژی می‌شوند، مانند دود سیگار و مواد شیمیایی قوی می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات تنفسی را کمتر کند.
جمع‌بندی
در این مقاله ۶ مشکل تنفسی گربه را بررسی کردیم و به روشهای پیشگیری از آن‌ها پرداختیم. همچنین یاد گرفتیم که مشکلات تنفسی می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند عفونت‌های ویروسی، باکتریایی، بیماریهای قبلی و استرس باشد.
با آگاهی از علائم مشکلات تنفسی، مراجعه به‌موقع به دامپزشک و درمان مناسب می‌توانیم در کنترل این بیماری نقش مؤثری داشته باشیم.
از طرف دیگر، با دانستن روشهای پیشگیری از بروز مشکلات تنفسی در گربه‌ها، مانند واکسیناسیون منظم، رعایت بهداشت محیط، رژیم غذایی مناسب، چک‌آپ منظم توسط دامپزشک می‌توانیم به حفظ سلامت گربه خود کمک کنیم.