گربه‌ها حیوانات پر‌جنب‌وجوشی هستند و به مراقبت و توجه ویژه‌ای نیاز دارند. بررسی وضعیت جسمی و روحی گربه‌ها یکی از وظایف مهم صاحبان آن‌ها است. یکی از مسائلی که سلامت گربههای ماده را تحت تأثیر قرار می‌دهد، خونریزی واژینال است. اگر علت خونریزی گربه ماده را ندانیم و به‌موقع برای درمان اقدام نکنیم، مشکلات جدی‌تری برای او ایجاد می‌شود.
به عنوان صاحب گربه، بسیار مهم است که به سلامت او توجه کنید و بتوانید هر گونه علائم غیرعادی را در این حیوان خانگی تشخیص دهید. خونریزی گربه ماده ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و خوب است که آن‌ها را بدانیم و بتوانیم خونریزی عادی و غیرعادی را از هم تفکیک کنیم.
در این مقاله به بررسی علت خونریزی گربه ماده می‌پردازیم و به شایعترین علائم آن اشاره می‌کنیم. همچنین روشهای تشخیص و درمان را توضیح می‌دهیم تا اگر با چنین مشکلی در گربه خود مواجه شدیم، بتوانیم جلوی خطرات احتمالی را بگیریم. البته به این نکته هم توجه کنید که در چنین مواقعی، بهترین راه، مراجعه به دامپزشک است. به همین دلیل، می‌توانید از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. اگر به هر دلیل نمی‌توانید گربه خود را به کلینیک ببرید نیز پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت حیوانات در منزل زی پت استفاده کنید.
علت خونریزی گربه ماده چیست؟
خونریزی واژینال در گربه ماده میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. اگر دلیل خونریزی را بدانیم، راحت‌تر می‌توانیم این مشکل را درمان کنیم. شایعترین دلایل عبارتند از:
- پیومتر
- التهاب واژن
- عفونت ادراری
- ضربه سخت
- تومور یا توده غیرعادی در رحم
- جفت‌ماندگی پس از زایمان
- عدم تعادل هورمونی
۱. پیومتر
«پیومتر» (Pyometra) نوعی عفونت رحم است که باعث می‌شود داخل رحم گربه پر از چرک شود. این اتفاق بیشتر از همه گربه ماده عقیم را درگیر میکند. تغییرات هورمونی عامل اصلی ضخیم شدن دیواره رحم هستند و باعث عفونت باکتریایی رحم می‌شوند.
علائم این بیماری خونریزی، ضعف و بی‌حالی، تورم رحم و شکم است. اگر علت خونریزی گربه ماده عفونت رحم باشد، حتماً باید در سریع‌ترین زمان ممکن به دامپزشک مراجعه کنید تا با تشخیص درست بتواند بیماری را درمان کند. در صورتی که درمان به‌موقع صورت نگیرد، میتواند مشکلات حادتری ایجاد کند و حتی به عمل جراحی برداشتن رحم منجر شود.
۲. التهاب واژن
رحم یک تنه و گردن دارد و واژن در سمت داخل بدن به رحم وصل می‌شود. التهاب واژن در بیشتر موارد از نوع باکتریایی است و البته میتواند دلایل دیگری مانند عفونت‌های ویروسی، ورود جسم خارجی یا ضربه فیزیکی محکم نیز باعث بروز آن شود. هم گربه‌ها و هم سگ‌ها دچار التهاب واژن می‌شوند.
شایعترین علائم التهاب واژن در گربه خونریزی، لیس زدن بیش از حد ناحیه واژینال و مشکلات ادراری است. برای تشخیص این بیماری دامپزشک از سونوگرافی و رادیوگرافی شکم استفاده میکند. البته در موارد خفیف‌تر با معاینه هم قابل‌تشخیص است.
اگر علت خونریزی گربه التهاب واژن باشد، دامپزشک پس از تشخیص بیماری، با تجویز آنتی بیوتیک میتواند آن را درمان کند. پاک‌سازی محیط رحم هم میتواند PH آن ناحیه را متعادل نگه دارد و مشکل التهاب را رفع کند.
۳. عفونت ادراری
در گربههای جوان‌تر معمولاً عفونت‌های ادراری چندان شایع نیست. به‌ویژه در گربههای ماده به دلیل آناتومی خاص بدن‌شان این مشکل کمتر بروز میکند. عفونت باعث تورم و در نهایت خونریزی مجاری ادراری می‌شود.
اگر در ادرار گربه خود خون مشاهده کردید، احتمال این‌که دچار عفونت شده باشد زیاد است. علائم آن هم تکرر ادرار، خون در ادرار و ناراحتی و درد هنگام تخلیه ادرار در گربه است.
با مشاهده این علائم حتماً دامپزشک را در جریان قرار دهید. برای درمان این مشکل هم آنتی بیوتیک تجویز می‌شود، مانند آموکسی سیلین یا سفالوسپورین.
۴. ضربه سخت
آسیب‌های فیزیکی به ناحیه تناسلی که بر اثر دعوا کردن با سایر حیوانات یا تصادف ایجاد می‌شود، ممکن است باعث خونریزی گربه ماده شود. اگر گربه شما احساس درد و ناراحتی در ناحیه شکم میکند یا بیش از حد ناحیه تناسلی خود را تمیز میکند، ممکن است بر اثر وارد شدن ضربه به رحمش باشد.
با مشاهده این علائم در اسرع وقت به دامپزشک مراجعه کنید، چون در صورت عدم درمان به‌موقع ممکن است بر اثر خونریزی داخل رحم، تورم چرکی ایجاد شود و عفونت‌های ثانویه را به دنبال داشته باشد. حتی در برخی مواقع دامپزشک مجبور می‌شود طی عمل جراحی، رحم گربه را از بدنش خارج کند تا عفونت بخش‌های دیگر را درگیر نکند.
۵. تومور یا توده غیرعادی در رحم
تومور یا توده در ناحیه واژینال را نیز می‌توان علت خونریزی گربه ماده دانست. اگر تومور خوش‌خیم باشد، مشکلی برای گربه پیش نمی‌آید و دامپزشک میتواند با تجویز دارو آن را از بین ببرد و در شرایط خاص با عمل جراحی از داخل رحم گربه خارج کند.
اما اگر تومور بدخیم باشد، باعث سرطان رحم می‌شود و اگر رشد زیادی کرده باشد، ممکن است جان گربه را بگیرد. از دیگر علائم تومور رحمی در گربه علاوه بر خونریزی، ترشحات غیرطبیعی واژن، استفراغ، تورم شکم و ناباروری است.
۶. جفت‌ماندگی پس از زایمان
آخرین مرحله زایمان گربه خارج شدن جفت است. پس از بیرون آمدن بچه‌گربه، توده‌ای تیره‌رنگ از غشای جنین خارج می‌شود. اما اگر گربه نتواند جفت را دفع کند، به وضعیتی دچار می‌شود که به آن جفت‌ماندگی گفته می‌شود. در این حالت گربه ماده دچار بی‌اشتهایی، تب، عفونت و خونریزی می‌شود.
البته خونریزی گربه‌ای که زایمان کرده است همیشه غیرعادی نیست. ترشحات واژن ممکن است تا سه هفته بعد از تولد بچه‌گربه‌ها ادامه داشته باشد و خونی که باقی مانده به رنگ قرمز تیره است. در صورتی که این ترشحات ادامه پیدا کند یا مقدار آن زیادتر شود، باید به دامپزشک مراجعه کرد، در غیر این صورت مشکلی گربه را تهدید نمی‌کند و خونریزی عادی است.
۷. اختلالات هورمونی
تغییرات هورمونی به دلیل دوره فحلی گربه است که گاهی منجر به خونریزی غیرعادی در گربه ماده می‌شود. این مسئله در گربه‌هایی که عقیم نشده‌اند شایع‌تر است. مشکلاتی مانند اندومتریوز یا کیست هم میتواند بر اثر افزایش سطح استروژن ایجاد شود و یکی از علائم آن خونریزی است.
از دیگر بیماری‌هایی که میتواند تعادل هورمونی را در گربه به هم بزند، پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism) و بیماری کوشینگ (Cushing’s disease) است که به ترتیب بر اثر افزایش فعالیت غده تیروئید و غده فوق کلیوی ایجاد می‌شود.
۸. عوارض جانبی دارو
برخی از داروهایی که دامپزشک برای گربه تجویز میکند، ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. برای مثال، گربه‌ای که برای عفونت مثانه یا مجاری ادراری آنتی‌بیوتیک مصرف میکند، ممکن است دچار خونریزی واژن شود. عوارض دارو تا دو سه باید از بین برود، اما اگر این اتفاق نیفتاد، گربه باید توسط دامپزشک معاینه شود تا علت خونریزی مشخص شود.
علائم خونریزی گربه ماده چیست؟
به عنوان صاحب گربه، برای این‌که بتوانید به‌موقع جلوی خونریزی گربه ماده را بگیرید، لازم است با علائم آن آشنا شوید. شایعترین علائم در ادامه فهرست شده است.
- ترشحات غیرعادی واژینال (به شکل مخاطی یا خونی)
- لکه‌های خون روی جای خواب گربه
- لیس زدن بیش از حد ناحیه تناسلی
- ضعف و بی‌حالی
- از بین رفتن اشتها
- استفراغ پی در پی
- احساس تشنگی زیاد
- کشیدن باسن روی زمین یا سطوح زبر
- بوی متعفن در ناحیه تناسلی (به دلیل عفونت رحم)
- تغییرات رفتاری (مانند خاراندن زیاد یا عدم تمایل به ارتباط با سایر حیوانات)
- مشکل در تخلیه ادرار و مدفوع کردن
نحوه تشخیص خونریزی گربه ماده
گاهی علت خونریزی ناشی از مشکل بخصوصی نیست، بلکه ممکن است به دلیل پریودی گربه یا عوارض ناشی از مصرف دارو باشد که رفع می‌شود. اما در مواقعی که خونریزی غیرعادی باشد، دامپزشک برای تشخیص درست علت خونریزی، از روشهای زیر کمک می‌گیرد:
- پرونده پزشکی: گربه ماده‌‌ای که عقیم شده است، در مقایسه با گربه‌هایی که عقیم نشده‌اند، بیشتر در معرض پیومتر قرار می‌گیرند.
- تغییرات رفتاری: اگر تغییری در عادت‌های غذایی، نوشیدن آب یا دفع ادرار و مدفوع ایجاد شود، ممکن است دلیل خونریزی گربه ماده باشد.
- سابقه بیماری: هر نوع بیماری و دارویی که گربه مصرف میکند باید توسط دامپزشک بررسی شود تا مشخص شود که علت خونریزی عوارض جانبی ناشی از مصرف دارو یا بیماری گربه نیست.
۱. معاینه فیزیکی
دامپزشک با معاینه فیزیکی میتواند علت خونریزی گربه ماده را تشخیص دهد. این کار را به سه شکل زیر انجام می‌دهد:
- اندازه‌گیری دمای بدن که از علائم عفونت است.
- معاینه شکم که در صورت خونریزی متورم و سفت می‌شود.
- معاینه داخل رحم برای بررسی ترشحات غیرطبیعی، التهاب واژن یا جسم خارجی داخل رحم
۲. آزمایشات بالینی
آزمایشات مختلفی برای تشخیص علت خونریزی گربه ماده وجود دارد که عبارتند از:
- آزمایش خون برای بررسی تعداد گلبول‌های خون: اگر گربه به عفونت رحمی دچار شده باشد، سطح گلبول‌های سفید افزایش می‌یابد یا ممکن است علائم کم‌خونی مشاهده شود.
- آزمایش ادرار: اگر گربه ماده خونریزی داشته باشد، ممکن است داخل ادرار او خون مشاهده شود یا دچار عفونت مجاری ادراری شده باشد.در چنین مواقعی دامپزشک میتواند علت خونریزی را با انجام این آزمایش متوجه شود.
- سیتولوژی واژینال: این آزمایش سلول‌های دیواره واژینال را نمونه‌برداری میکند تا عفونت یا سلول‌های غیرعادی تشخیص داده شود.
- پرتو ایکس: مشاهده تصاویر داخل رحم میتواند هر گونه ناهنجاری را شناسایی کند. برای مثال، بزرگ شدن اندازه رحم یا تومور را از این طریق می‌توان تشخیص داد.
- آزمایش کشت: اگر دامپزشک مطمئن نباشد که رحم گربه عفونت دارد، نمونه‌برداری باکتریایی از ترشحات واژن انجام می‌دهد تا بتواند عوامل بیماری‌زا را شناسایی کند.
۳. سایر روش‌ها
در صورتی که آزمایشات اولیه نتواند به تشخیص علت خونریزی کمک کند، دامپزشک به سراغ آزمایشات دیگری می‌رود تا بتواند مشکل را شناسایی و رفع کند. دو روش زیر هنگامی به کار می‌رود که هیچ‌یک از روشهای تشخیص مؤثر واقع نشود:
- اندوسکوپی که به منظور مشاهده واضح ساختار اندام‌های داخلی به کار می‌رود.
- بیوپسی که شامل نمونه‌برداری از توده یا تومور داخل رحم است و کشت آن در آزمایشگاه برای بررسی خوش‌خیم یا بدخیم بودن تومور انجام می‌شود.
البته همیشه بهترین راه تشخیص این است که از یک دامپزشک کمک بگیرید. برای همین منظور، این امکان وجود دارد که از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. همچنین، امکان استفاه از دامپزشک سیار برای ویزیت در منزل نیز وجود دارد.
درمان خونریزی گربه ماده
برای درمان خونریزی گربه، دامپزشک میتواند با در نظر گرفتن شدت خونریزی و وضعیت جسمی گربه، از روشهای زیر کمک بگیرد:
- درمان حمایتی
- درمان دارویی
- عمل جراحی
۱. درمان حمایتی
درمان حمایتی به مجموعه‌‌ای از اقداماتی گفته می‌شود که به منظور محافظت از حیوان خانگی در برابر بیماری و آسیب‌های جدی انجام می‌شود. اگر گربه ماده خونریزی واژن داشته باشد، مدام تشنه است و ممکن است اشتهایش را از دست بدهد.
برای جبران کم‌آبی و کمبود مواد معدنی، تزریق وریدی مایعات و الکترولیت‌ها میتواند به بهبود وضعیت جسمی گربه کمک کند و کمبود آن‌ها را جبران کند.
همچنین ارائه یک رژیم غذایی مناسب از سوی دامپزشک برای کمک به بهبود وضعیت عمومی گربه مؤثر است. به علاوه، استراحت کافی، تمیز کردن و پانسمان مرتب زخم میتواند به روند بهبود بیماری کمک کند.
۲. دارودرمانی
از داروهایی که دامپزشک برای توقف خونریزی و بهبودی کامل آن تجویز میکند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنتی بیوتیک در اثر تشخیص عفونت واژن یا مجاری ادراری
- داروهای هورمونی در مواقعی که اختلالات هورمونی علت خونریزی گربه است.
- داروهای ضد التهاب که به کاهش درد و تورم واژن و شکم کمک میکند، به‌ویژه اگر دلیل خونریزی التهاب باشد.
- داروهای ضد انعقاد برای کمک به فرایند لخته شدن در صورتی که علت خونریزی اختلالات انعقادی باشد.
۳. عمل جراحی
در شرایطی که خونریزی با هیچ‌یک از روشهای فوق برطرف نشد و در شرایطی که اندازه تومور بزرگ شده باشد، لازم است که با عمل جراحی آن را خارج کنیم.
همچنین اگر جسم خارجی در رحم گربه باشد و دامپزشک تشخیص دهد علت خونریزی گربه ماده همین بوده است، برای بیرون آوردن آن به عمل جراحی نیاز است.
برای ترمیم زخم یا در مواردی که آسیب‌های داخلی شدیدی به گربه وارد شده است، عمل جرحی برای ترمیم بافت‌های جراحت‌دیده ضروری است.
درمان خانگی خونریزی گربه ماده
اگر گربه شما دچار خونریزی شده است و علائم خفیفی را نشان می‌دهد، در مراحل اولیه نیازی به مراجعه به دامپزشک نیست و خطر خاصی او را تهدید نمی‌کند. اگر خونریزی عادی باشد و به دلایلی مانند سیکل فحلی (دورانی که گربه آماده جفت‌گیری است)، درمان هورمونی یا خونریزی بعد از دفع جفت مشاهده شود، بعد از مدتی قطع می‌شود و گربه به روال عادی زندگی خود برمی‌گردد.
اما اگر علائم خونریزی غیرعادی را نشان دهد، می‌توان از روشهای درمان خانگی استفاده کرد و در صورتی که بهبودی حاصل نشد یا خونریزی بیشتر شد، به دامپزشک مراجعه کرد. برای درمان خانگی خونریزی گربه ماده می‌توانید یکی از روشهای زیر را امتحان کنید.
۱. مصرف رژیم غذایی ساده
یک رژیم غذایی ساده باید نرم، کم‌فیبر، پخته و غیرتند باشد. تغذیه گربه با این رژیم غذایی باعث می‌شود که سیستم گوارش او بهتر بتواند غذا را هضم کند، به‌ویژه اگر خونریزی به مشکلات روده و معده مربوط باشد.
استفاده از مکمل‌های غذایی مانند مرغ پخته یا رژیم‌های غذایی مخصوص بیماری‌های روده نیز میتواند به هضم غذا کمک کند و به روده آسیب کمتری می‌زند و زخم یا جراحتی ایجاد نمی‌کند که باعث خونریزی شود. مصرف پروبیوتیک‌ها نیز می‌توانند به حفظ سلامت روده‌ها کمک کنند.
۲. نوشیدن مایعات
وقتی گربه ماده خونریزی میکند، بدنش کم‌آب می‌شود و به همین دلیل باید با نوشیدن آب و مایعات کافی جلوی دهیدراته شدن بدن او را گرفت. اگر تمایلی به خوردن آب ندارد، می‌توانید مقدار آن را کم و دفعاتش را افزایش دهید.
۳. کاهش استرس
استرس میتواند سلامت گربه را از هر لحاظ به خطر بیندازد و حتی منجر به خونریزی شود. یکی از دلایل آن این است که استرس و تنش تعادل هورمون‌ها را بر هم می‌زند و به همین دلیل گربه ماده دچار خونریزی یا لکه‌بینی می‌شود. با ایجاد محیطی آرام و به دور از تنش می‌توانیم تا حد زیادی از استرس گربه خانگی خود کم کنیم. اما اگر گربه دچار افسردگی شده باشد یا دلیل استرس او موارد دیگری باشد، لازم است دامپزشک را در جریان قرار دهیم.
۴. بررسی وضعیت جسمی و روحی گربه
به عنوان صاحب گربه مهم است که مراقب وضعیت سلامت روح و روان او باشد. با مشاهده علائمی مانند بی‌قراری، پرخاشگری، گوشه‌گیری و مواردی از این قبیل در کنار خونریزی در گربه خود بهتر است دامپزشک را در جریان قرار دهید تا راحت‌تر بتواند علت بیماری را تشخیص دهد. همچنین به طور مرتب وضعیت ظاهری بخش بیرونی اندام تناسلی گربه را بررسی کنید تا اگر مشکلی مانند التهاب یا تورم مشاهده شد، بتوانید سریع نسبت به رفع آن اقدام کنید.
درواقع، مراقبت‌هایی که در منزل انجام می‌دهید، میتواند از بروز علائم حادتر بیماری جلوگیری کند و با تشخیص به‌موقع نسبت به درمان اقدام کرد. البته همان‌طور که بالاتر نیز گفته شد، برای تشخیص دقیق می‌توانید از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت کمک بگیرید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوانات خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله علت خونریزی گربه ماده و علائم آن را بررسی کردیم و راه‌هایی برای تشخیص و درمان پیشنهاد دادیم. خونریزی واژینال مشکلی جدی در گربه است، چون در صورت ادامه پیدا کردن باعث ضعف، خستگی و کم‌آبی شدید در گربه می‌شود و جان او را به خطر می‌اندازد. بنابراین لازم است با آگاهی از این مسئله و به کمک انواع روشهای درمانی، زیر نظر دامپزشک برای بهبودی و حفظ سلامت گربه خود تلاش کنیم.
سلام ممنون از توضیحاتتون اقای دکتر