اسهال به مدفوع شل یا آبکی گفته میشود که با افزایش تعداد دفعات دفع همراه است. حیوانات خانگی اغلب به این بیماری دچار می‌شوند و اگر مدت زمان و شدت آن زیاد باشد، ممکن است در عملکرد دستگاه گوارش اختلال ایجاد کند و جان گربه را به خطر بیندازد. در این مقاله با علت و علائم اسهال در گربه آشنا می‌شویم که دانستن آن برای تشخیص بهموقع و درمان بیماری برای صاحب این حیوان خانگی اهمیت زیادی دارد.
اگر علائم اسهال در گربه سریع تشخیص داده شود، با درمان خانگی هم می‌توان آن را درمان کرد. اما اگر گربه بیماری زمینهای داشته باشد یا با علائم شدیدی همراه باشد، نیاز به معاینه و درمان توسط دامپزشک دارد. دلایل مختلفی باعث اسهال در گربه میشود که اگر آنها را بدانیم، می‌توانیم از بروز این بیماری تا حد زیادی پیشگیری کنیم. برای اطلاع بیشتر درباره علت و علائم اسهال در گربه می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
علت اسهال در گربه
اسهال در گربه می‌تواند به دلیل مشکلات مربوط به دستگاه گوارش باشد یا بر اثر عوامل دیگری ایجاد شود و سایر اندام‌های بدن را درگیر کند. گاهی به دلایل ساده‌ای گربه به اسهال مبتلا میشود و گاهی نشانه‌هایی از بیماریهای جدی‌تری بروز میکند که به تشخیص دقیق و درمان مناسب نیاز دارد. به همین دلیل دانستن علت اسهال در گربه به دامپزشک کمک میکند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کند و جلوی پیشرفت بیماری را در همان مراحل اولیه بگیرد.
بنابراین، بررسی دقیق علت بیماری می‌تواند در درمان مؤثر به دامپزشک کمک کند و باعث بهبود وضعیت جسمی گربه شود. در ادامه به مهم‌ترین دلایل اسهال در گربه اشاره می‌کنیم.
۱. تغییر ناگهانی در رژیم غذایی
از شایع‌ترین دلایل اسهال در گربه‌ها، تغییر ناگهانی در رژیم غذایی آن‌هاست. دستگاه گوارش گربه به تغییر حساس است و اگر رژیم غذایی آنها تغییر کند، ممکن است باعث تحریک معده و روده شود و یکی از علائم آن اسهال است. به همین خاطر دامپزشک توصیه میکند هر نوع تغییری در رژیم غذایی را کم‌کم و طی چند روز انجام دهید تا دستگاه گوارش گربه بتواند با شرایط جدید خودش را وفق دهد. به علاوه، مصرف غذای فاسد یا ممنوعه مانند لبنیات که حاوی لاکتوز است، می‌تواند باعث اسهال شود.
۲. حساسیت غذایی
بعضی از گربه‌ها به مواد خاصی در غذا حساسیت دارند. آلرژی در گربه ممکن است باعث التهاب دستگاه گوارش شود و در نتیجه گربه اسهال شود. مواد آلرژی‌زا معمولاً در دسته لبنیات، گوشت گاو، مواد نگهدارنده و برخی از افزودنی‌های غذایی قرار می‌گیرند. علائم آلرژی اسهال، خارش پوست، تهوع و استفراغ است و برای تشخیص دقیق باید به دامپزشک مراجعه کرد.
۳. عفونت‌های باکتریایی و ویروسی
عفونت‌هایی که به دلیل وجود باکتری یا ویروس ایجاد میشود، از دیگر عوامل اسهال در گربه است. باکتری‌هایی مانند سالمونلا و کمپیلوباکتر و همچنین ویروس‌هایی مانند پنلوکوپنی در گربه و ویروس FIV می‌تواند باعث التهاب شدید روده و اسهال شود. این نوع اسهال معمولاً با علائم دیگری مانند تب، استفراغ و بی‌حالی همراه است و باید به صورت تخصصی توسط دامپزشک درمان شود.
۴. انگل و کرم‌های گوارشی
انگل‌ها و کرم‌های گوارشی مانند ژیاردیا، آسکاریس و کرم‌های قلابدار نیز می‌توانند عامل اسهال در گربه باشند. این انگل‌ها با آسیب زدن به دیواره روده و ایجاد اختلال در جذب مواد مغذی باعث اسهال می‌شوند. بررسی مدفوع و انگل‌زداییِ دوره‌ای توسط دامپزشک به پیشگیری کمک خواهد کرد.
۵. داروها و واکنش‌های دارویی
بعضی از داروها مانند آنتی بیوتیک و داروهای ضد التهاب می‌تواند باعث اسهال در گربه شوند. چنین واکنش‌هایی معمولاً به دلیل تغییر در فلور طبیعی روده یا تحریک مستقیم دستگاه گوارش ایجاد میشود. در صورت مشاهده اسهال بعد از مصرف دارو، حتماً دامپزشک را در جریان قرار دهید تا در صورت نیاز دارو تغییر کند یا درمان حمایتی جایگزین آن شود.
۶. بیماریهای زمینهای
برخی از بیماریهای زمینهای مانند پرکاری تیروئید، بیماریهای کلیه، سندرم روده تحریک‌‌پذیر و مشکلات متابولیکی می‌توانند باعث بروز اسهال مزمن در گربه شوند. اگر دلیل اسهال بیماری زمینهای باشد، با علائم دیگری مانند کاهش وزن، بی‌حالی و تغییر اشتها همراه است و برای درمان به تشخیص دقیق و درمان توسط دامپزشک نیاز است.
علائم اسهال در گربه
علائم اسهال کاملاً مشخص و متفاوت است و به همین دلیل صاحب گربه خیلی زود می‌تواند متوجه آنها شود. این علائم نشان‌دهنده اختلال در عملکرد دستگاه گوارش است و در صورت مشاهده باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دامپزشک مراجعه کرد، زیرا اگر اسهال ادامه پیدا کند، به دلیل از دست رفتن آب بدن، مشکلات جدی برای گربه ایجاد میکند. شایع‌ترین علائم اسهال در گربه عبارتند از:
- مدفوع شل، آبکی یا مایع با افزایش تعداد دفعات
- تغییر رنگ مدفوع، گاهی همراه با خون یا مخاط
- بوی غیرطبیعی مدفوع
- بی‌حالی و کاهش اشتها
- استفراغ و کم‌آبی بدن
- زور زدن هنگام دفع یا مدفوع کردن خارج از جعبه خاک
- کاهش وزن در موارد مزمن
- ضعف و ناتوانی در کنترل دفع (در بچه‌گربه‌ها شایع‌تر است.)
برای این‌که علائم را با آگاهی بیشتری بررسی کنید، پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر تمایل ندارید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
روش تشخیص اسهال در گربه توسط دامپزشک
تشخیص اسهال در گربه توسط دامپزشک با انجام آزمایش‌های دقیق صورت می‌گیرد تا اگر بر اثر بیماریهای زمینهای یا دلایل دیگری باشد، راحت‌تر بتوان نسبت به درمان اقدام کرد. چهار روش برای تشخیص اسهال وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- آزمایش مدفوع برای بررسی انگل یا عفونت
- آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد و کلیه
- داروهای ضد انگل، ضد اسهال یا آنتی بیوتیک (در صورت لزوم)
- سونوگرافی یا آندوسکوپی (در موارد اسهال مزمن)
۱. آزمایش مدفوع
اولین و بهترین روش برای تشخیص اسهال آزمایش مدفوع است. در این آزمایش نمونه مدفوع گربه گرفته میشود تا اگر انگل‌های گوارشی مانند ژیاردیا یا کرم‌‌ها عامل ایجاد بیماری هستند، شناسایی شود. همچنین در صورت وجود عفونت باکتریایی یا ویروسی نیز آزمایش مدفوع می‌تواند روشی برای تشخیص علت اسهال باشد. سپس با در نظر گرفتن این موضوع، درمان صورت می‌گیرد.
این روش هم سریع و هم راحت است و اطلاعات خیلی خوبی درباره وضعیت دستگاه گوارش گربه در اختیار دامپزشک قرار می‌دهد.
۲. آزمایش خون
آزمایش خون هم روش دیگری برای تشخیص اسهال در گربه است. این آزمایش عملکرد اندام‌هایی مانند کبد و کلیه را ارزیابی میکند و می‌تواند نشان دهد که بیماریهای زمینهای عامل اسهال بوده است یا عوامل دیگری دخیل هستند. همچنین آزمایش خون می‌تواند میزان الکترولیت‌ها و کم‌خونی را بررسی کند و بر همین اساس شدت بیماری و انتخاب روش درمانی مناسب فراهم شود.
۳. داروهای ضد انگل، ضد اسهال یا آنتی‌بیوتیک
بعد از این‌که علت اسهال تشخیص داده شد، دامپزشک ممکن است داروهای خاصی را برای درمان تجویز کند. اگر اسهال به دلیل انگل باشد، داروی ضد انگل به گربه داده میشود. در صورتی که عفونت باکتریایی باشد، آنتی بیوتیک بهترین گزینه برای درمان است و در برخی موارد از داروهای ضد اسهال برای کاهش علائم استفاده میشود.
انتخاب دارو به تشخیص علت اسهال بستگی دارد و همچنین باید وضعیت عمومی گربه را بررسی کرد. در کل، درمان زیر نظر دامپزشک انجام میشود تا در صورت بروز عوارض جانبی، بهموقع بررسی و رفع شود.
۴. سونوگرافی یا آندوسکوپی
اگر اسهال گربه مدتی طولانی ادامه پیدا کند یا مزمن شده باشد و علت آن با انجام آزمایش مدفوع و خون مشخص نشود، دامپزشک از روشهای پیشرفته‌تری برای تشخیص استفاده میکند . سونوگرافی شکم یا آندوسکوپی دو روش پیشرفته برای این منظور است. سونوگرافی به بررسی ساختار داخلی اندام‌های گوارشی و سایر ارگان‌‌ها کمک میکند و می‌تواند هر نوع التهاب، تومور یا انسداد را نشان دهد.
آندوسکوپی نیز امکان مشاهده داخل معده و روده را فراهم میکند و در نمونه‌برداری‌ها باعث بررسی‌های دقیق‌تری میشود. هر دو روش به تشخیص دقیق علت بیماری و راه‌های درمان کمک میکنند.
درمان خانگی اسهال در گربه
از آنجا که اسهال در گربه دلایل مختلفی دارد و علائم آن خیلی واضح است، می‌توان با مشاهده آن درمان خانگی را شروع کرد. درمان خانگی به مجموعه کارهایی گفته میشود که بدون نیاز به دارو و زیر نظر دامپزشک برای بهبود مشکلات گوارشی گربه انجام میشود. این روش‌ها شامل بررسی وضعیت تغذیه، تأمین مایعات کافی و مراقبت‌های حمایتی است که به مرور باعث بهتر شدن سیستم گوارشی میشود و اسهال را رفع میکند.
همچنین این روش‌ها می‌توانند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرند و سلامت حیوان را تأمین کنند. البته اگر درمان خانگی جواب ندهد و اسهال برای مدتی طولانی ادامه پیدا کند، حتماً باید به دامپزشک مراجعه کرد تا با تشخیص علت اسهال، درمان‌های بالینی انجام شود. درمان خانگی شامل مواردی میشود که در ادامه توضیح می‌دهیم.
اقدامات اولیه
وقتی گربه اسهال میشود، اولین راه برای درمان خانگی این است که به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت غذا نخورد تا دستگاه گوارش استراحت کند و به مرور به حالت عادی برگردد. طی این مدت، حتماً به گربه آب و مایعات به اندازه کافی بدهید تا بدنش دچار کم‌آبی نشود. چند ظرف آب در گوشه‌های مختلف خانه قرار دهید تا گربه به نوشیدن آب تشویق شود. اگر تمایلی به نوشیدن آب نداشت، می‌توانید کمی عصاره آب مرغ یا روغن ماهی به آب اضافه کنید تا مزه‌دار شود و گربه به نوشیدن آن تمایل پیدا کند.
تغذیه مناسب بعد از اسهال
پس از این‌که مدتی به گربه غذا ندادید تا دستگاه گوارش او استراحت کند، باید با وعده‌های غذایی سبک که هضم آنها آسان است، رژیم غذایی او را ادامه دهید. این غذاها باعث تحریک دستگاه گوارش می‌شوند و به عملکرد طبیعی معده و روده کمک میکنند.
پس از آن می‌توانید کم‌کم سبزیجات و غذاهای حاوی فیبر مانند کدو حلوایی را به رژیم غذایی گربه اضافه کنید تا جذب مایعات در روده افزایش پیدا کند و مدفوع سفت‌تر شود. استفاده از یک رژیم غذایی درمانی برای گربه‌هایی که ناراحتی‌های گوارشی دارند نیز توصیه میشود.
مراقبت های حمایتی
در طول دوره درمان، مراقبت‌های حمایتی اهمیت زیادی در روند بهبود بیماری اسهال در گربه دارد. پروبیوتیک‌ها به بازسازی فلور طبیعی روده کمک میکنند و باعث کاهش علائم اسهال می‌شوند. در کنار آن، فراهم کردن محیطی آرام و به دور از تنش می‌تواند به بهبود بیماری کمک بیشتری بکند و گربه با استراحت کافی انرژی از دست رفته خود را جبران کند.
از دادن دارو به گربه بدون تجویز پزشک خودداری کنید، چون مصرف نادرست این داروها شرایط را وخیم‌تر خواهد کرد. اگر اسهال بیش از ۴۸ ساعت ادامه داشت یا با علائمی مانند خون در مدفوع و استفراغ همراه بود، بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید. این روشهای درمان ساده می‌تواند در مواردی که اسهال خفیف است یا هنوز مزمن نشده، به بهبود سریع‌تر و پیشگیری از مشکلات جدی‌تر کمک کند.
برای این‌که با روشهای درمان خانگی، بیشتر اشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
پیشگیری از اسهال در گربه ها
با رعایت کردن برخی نکات مهم می‌توان از اسهال در گربه جلوگیری کرد. دانستن این موارد به صاحب گربه کمک میکند تا سلامت حیوان خود را حفظ کند و اجازه ندهد بیماری به مرحله پیشرفته‌تر برسد. در ادامه به روشهای پیشگیری از اسهال در گربه اشاره می‌کنیم.
۱. تغییر تدریجی غذا
یکی از مهم‌ترین روشهای پیشگیری از اسهال در گربه‌ها تغییر تدریجی در رژیم غذایی است. هر تغییری که تغذیه گربه را از حالت همیشگی خارج کند، می‌تواند باعث تحریک و التهاب دستگاه گوارش و اسهال شود. برای تغییر در رژیم غذایی گربه، بهترین راه این است که به تدریج و در چند روز، کمی از غذای جدید را با غذای قبلی مخلوط کنید و کم‌کم مقدار غذای جدید را افزایش دهید تا معده و روده به شرایط جدید عادت کند. با این کار مشکلات گوارشی کاهش پیدا میکند و از بروز اسهال جلوگیری میشود.
۲. برنامه منظم انگل زدایی
انگل‌های گوارشی یکی از علت‌های شایع اسهال در گربه‌ها هستند. وقتی انگل‌زدایی به طور منظم و زیر نظر دامپزشک انجام شود، به‌ویژه در گربه‌های نابالغ و آن‌هایی که زیاد بیرون می‌روند، از ابتلا به انگل و اسهال جلوگیری میشود. همچنین آزمایش مدفوع و خون به صورت دوره‌ای، به تشخیص بهموقع انگل‌ها کمک میکند و سلامت دستگاه گوارش گربه را تضمین خواهد کرد.
۳. واکسیناسیون بهموقع
واکسیناسیونِ بهموقع گربه‌ها نقش مهمی در پیشگیری از بیماریهای ویروسی دارد که ممکن است عامل بروز اسهال باشد. برخی از بیماریهای ویروسی مانند پنلوکوپنی که یک بیماری خطرناک و کشنده است، با واکسیناسیون پیشگیری میشود. برنامه منظم واکسیناسیون و چک‌آپ‌های مداوم می‌تواند تا حد زیادی به جلوگیری از اسهال ناشی از ویروس در گربه کمک کند.
۴. تمیز نگه داشتن ظرف غذا و آب
ظرف آب و غذای گربه می‌تواند یکی از دلایل بروز اسهال باشد، چون اگر کثیف باشد، محیط مناسبی برای تجمع و رشد باکتری‌ها و انگل‌ها خواهد بود که باعث آلودگی آب و غذا و در نهایت اسهال میشود. شستن ظرف آب و غذای گربه با آب گرم و صابون و تعویض مرتب آب داخل ظرف، به حفظ سلامت دستگاه گوارش گربه کمک میکند. همچنین استفاده از آب‌خوری‌های مخصوص که آب در آن جریان داشته باشد، باعث تشویق گربه به نوشیدن آب بیشتر و حفظ مایعات بدن خواهد شد.
۵. پرهیز از غذاهای انسانی و سمی برای گربه‌ها
دو دسته از غذاها را هیچ‌وقت نباید به گربه داد. دسته اول غذاهای انسان است که به دلیل چربی، نمک و ادویه می‌تواند باعث تحریک دستگاه گوارش و اسهال شود. دسته دوم آن دسته از خوراکی‌هایی است که برای گربه سمی هستند و در غذای انسان هم یافت می‌شوند، مانند پیاز، سیر، شکلات و کافئین. بنابراین، بهترین راه برای پیشگیری از اسهال در گربه رعایت تغذیه مناسب و آشنایی با انواع غذاهای ممنوعه برای گربه است.
سوالات رایج
در ادامه این مقاله سعی کرده‌ایم به برخی از پرسش‌های متداول درباره بیماری اسهال در گربه پاسخ دهیم.
آیا شیر باعث اسهال در گربه میشود؟
پاسخ این سوال مثبت است. بیشتر گربه‌ها مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند و نوشیدن شیر گاو می‌تواند باعث اسهال شود.
چه زمانی باید گربه را پیش دامپزشک ببریم؟
در مواردی که اسهال بیش از ۲۴ تا ۴۸ ساعت ادامه داشت، باید گربه را پیش دامپزشک ببریم. همچنین با مشاهده خون یا مخاط در مدفوع حیوان، بررسی علائمی مانند بی‌حالی، استفراغ و کاهش اشتها بهتر است با دامپزشک مشورت کنید. در رابطه با بچه‌گربه که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارد و گربه‌های با سابقه بیماری زمینهای، حتماً این موضوع را جدید بگیرید و او را به کلینیک ببرید.
برای پاسخ به سوالات بیشتر می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی علل اسهال در گربه پرداختیم و به این نکته اشاره کردیم که با دانستن عواملی که باعث بروز این بیماری می‌شوند، می‌توانیم تشخیص بهموقع داشته باشیم و جلوی پیشرفته شدن آن را بگیریم. همچنین با علائم اسهال در گربه آشنا شدیم که دانستن آن برای صاحب گربه اهمیت زیادی دارد و در صورت مشاهده، با توجه به شدت و تداوم بیماری، می‌تواند از روشهای درمان خانگی در موارد خفیف یا مراجعه به دامپزشک در موارد حاد کمک بگیرد.
تغییر تدریجی رژیم غذایی، چک‌آپ‌های منظم برای بررسی انگل، واکسیناسیون بهموقع و رعایت برخی نکات بهداشتی می‌تواند تا حد زیادی به سلامت دستگاه گوارش گربه کمک کند. در کنار این موارد، مراجعه به دامپزشک به صورت دوره‌ای، نقش مؤثری در پیشگیری و درمان بهموقع بیماری دارد.