علائم مشکلات قلبی در سگها اغلب با نشانه‌هایی مانند سرفه‌های مکرر، تنگی نفس، خستگی مفرط، بی‌حالی، کاهش اشتها، نفخ شکم و تورم پاها ظاهر میشود. این علائم در سگهای مسن یا نژادهایی که مستعد بیماری قلبی هستند اهمیت بیشتری دارد. تشخیص زودهنگام این علائم نقش مهمی در درمان و افزایش طول عمر سگ دارد. در این مقاله به علت و علائم مشکلات قلبی در سگها اشاره می‌کنیم و سپس راه‌های تشخیص، درمان و مراقبتهای بعد از درمان را توضیح می‌دهیم. برای اطلاع بیشتر درباره علائم مشکلات قلبی در سگ ها می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
علائم مشکلات قلبی در سگها
عارضه قلبی در سگها یک بیماری مشخصی نیست، بلکه شامل طیف گسترده‌ای از مشکلات قلبی میشود که می‌توانند سگ یا گربه را درگیر کنند. به همین خاطر، بسیاری از بیماریهای قلبی در حیوانات خانگی علائم مشابهی دارند. این نشانه‌ها کمک می‌کنند تا سریع‌تر اقدام کنید. در ادامه، علائم مشکلات قلبی در سگها را بررسی کرده‌ایم. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فوراً با دامپزشک مشورت کنید.
۱. سرفه مداوم
منظور از سرفه مداوم، فقط یکی دو روز سرفه کردن نیست. مانند انسانها، سگها هم ممکن است به دلیل آلرژی، آسم یا حتی مشکلات سینوسی سرفه کنند. اما اگر حیوان شما بیش از یک یا دو هفته سرفه می‌کند، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری قلبی باشد. دلیل این موضوع این است که در بیماریهای قلبی، قلب معمولاً توانایی کافی برای پمپاژ خون ندارد و این مشکل می‌تواند باعث تجمع مایع در ریه‌ها شود که در نهایت به سرفه منجر میشود.
۲. مشکل در تنفس
تجمع مایع در ریه‌ها معمولاً باعث سرفه میشود، اما می‌تواند در تنفس سگ نیز مشکل ایجاد کند. این علائم بیشتر در سگها دیده میشوند، اما گاهی در گربه‌ها هم بروز می‌کند. حیوان برای نفس کشیدن، ممکن است با دهان باز بایستد و حتی حالتی آشفته و ناراحت به خود بگیرد، طوری که از دراز کشیدن و استراحت کردن هم خودداری کند.
۳. از حال رفتن ناگهانی
دیدن سگی که از حال می‌رود یا غش می‌کند، خیلی نگران‌کننده است. بیماریهای قلبی باعث سست شدن پاهای سگ میشوند و حیوان ممکن است هوشیاری‌اش را به طور کامل از دست بدهد. البته دلایل دیگری هم برای غش کردن سگ وجود دارد، اما در هر صورت بهترین کار این است که بلافاصله به دامپزشک مراجعه کنید تا علت اصلی آن بررسی و درمان شود.
اگر به هر دلیلی نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
۴. ورم یا برجستگی شکم
در بیشتر موارد، ورم شکم می‌تواند به دلیل انگل‌های روده‌ای، انسداد معده یا وجود تومور باشد. اما متأسفانه می‌تواند یکی از علائم مشکلات قلبی در سگها هم باشد. در این حالت، به دلیل تجمع مایع در شکم، شاهد بزرگ شدن آن هستیم و ظاهری شبیه شکم بادکرده یا «گلدانی» پیدا می‌کند.
۵. خستگی زودهنگام بر اثر فعالیت
شاید شما علاقه‌ای به ورزش کردن نداشته باشید، اما باید مطمئن شوید حیوان خانگی‌تان فعالیت کافی برای حفظ سلامتی خودش دارد. یکی از علائم مشکلات قلبی در سگها که چندان آشکار نیست، بی‌میلی به ورزش یا بازی کردن است. طبیعی است که بعد از یک بازی پرتحرک، سگ شما نفس‌نفس بزند یا به سختی نفس بکشد، اما اگر خیلی دیرتر از حد معمول به حالت عادی برگردد، یا خیلی زود خسته و بی‌حال شود، می‌تواند هشداری برای نیاز به معاینه توسط دامپزشک باشد.
۶. سوفل قلبی
سگها هم مانند انسان‌هایی که به بیماری قلبی دچار هستند، ممکن است سوفل قلبی (Heart Murmur) داشته باشند، یعنی وقتی به صدای قلب‌شان گوش می‌دهیم، معمولاً صدای یکنواختی را می‌شنویم. اما اگر صدای اضافی شبیه پچ‌پچ کردن شنیده شود، نشانه سوفل قلبی است. خوشبختانه، اگر علت آن بیماری حادی نباشد، هم انسان و هم سگ بدون نیاز به اقدام درمانی خاصی می‌توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند.
۷. تغییر ضربان قلب
اغلب بدون کمک دامپزشک متوجه تغییر در ضربان قلب سگ خود نمی‌شوید، اما این موضوع می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه بیماری قلبی باشد. به طور معمول، قلب گربه بین ۱۴۰ تا ۲۲۰ بار در دقیقه و قلب سگ بین ۶۰ تا ۱۴۰ بار در دقیقه می‌تپد. اگر ضربان قلب حیوان خارج از این محدوده باشد، می‌تواند هشداری از وجود بیماری قلبی باشد.
۸. تغییرات وزنی
بر خلاف انسانها که کاهش وزن را در بیشتر موارد مثبت می‌دانند، کاهش وزن سریع سگ نشانه خطرناکی است. در زمان نارسایی قلبی، ماده‌ای شبیه هورمون در بدن حیوان به مقدار زیادی تولید میشود که همین امر باعث تحلیل عضلات و کاهش وزن شدید میشود. بنابراین، کاهش وزن ناگهانی می‌تواند یکی از علائم مشکلات قلبی در سگها باشد.
۹. بی‌قراری یا گوشه‌گیری
تشخیص علائم مشکلات قلبی در سگها معمولاً راحت‌تر از گربه‌ها است، زیرا سگها وقتی اساس درد یا بیماری دارند، اغلب بی‌قرار میشوند و ناراحتی خود را به طور واضح نشان می‌دهند. حتی از دید صاحبان‌شان پنهان میشوند. اما گربه‌ها خیلی ماهرانه علائم بیماری را مخفی می‌کنند. بیماری‌هایی قلبی در سگها بین ۴ تا ۶ سالگی بروز می‌کند. بنابراین، اگر متوجه شدید که سگ‌تان بیش از حد معمول گوشه‌گیر یا درون‌گرا شده، این موضوع می‌تواند نشانه بیماری قلبی باشد.
۱۰. بی‌اشتهایی
یکی از علائم مشکلات قلبی در سگها کاهش اشتها است. اگر سگ شما ناگهان از خوردن امتناع کرد، ممکن است بیماری قلبی داشته باشد. شاید حیوان چند ساعتی میل به غذا خوردن نداشته باشد که طبیعی است. اما اگر این وضعیت بیشتر از یک روز ادامه پیدا کرد، می‌تواند خطرناک باشد. بی‌اشتهایی طولانی مدت در سگها باعث آسیب دیدن اندام‌های دیگر بدن میشود. همچنین اگر حیوان خوراکی مورد علاقه‌ای را هم رد کند، باید آن را جدی بگیرید.
برای آگاهی از علائم بیشتر می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
شیوع بیماری قلبی در سگها
بیماری قلبی در سگها نسبت به گربه‌ها شایع‌تر است. تقریباً از هر ۱۰ سگ، یکی از آن‌ها در طول زندگی خود به نوعی بیماری قلبی مبتلا میشود. دو نوع بیماری قلبی شایع در سگها عبارتند از:
- بیماری دریچه میترال
- بیماری کاردیومیوپاتی
بیماری دریچه میترال
این بیماری بر اثر ضخیم شدن تدریجی دریچه میترال بین دهلیز چپ و بطن چپ قلب است. در اثر نشت خون به عقب از دریچه معیوب، جریان خون با حرکت غیرعادی روبه‌رو میشود و صدای گرفتگی شنیده میشود.
با نشت دریچه، قلب برای تأمین خون به سایر نقاط بدن، مجبور میشود بیشتر فعالیت کند. به مرور زمان، قلب کشیده و بزرگ میشود و می‌تواند باعث نارسایی قلبی شود. این بیماری عالی در سگ‌هایی با جثه کوچک و مسن‌تر مشاهده میشود. نژادهایی مانند پودل (Poodle)، داشهوند (Dachshund)، شی‌واوا (Chihuahua) و کوکر اسپانیل (Cocker Spaniel) بیشتر از بقیه در معرض این بیماری قرار دارند.
بیماری کاردیومیوپاتی
در بیماری کاردیومیوپاتی (DCM)، عضله قلب تحلیل می‌رود و نازک و ضعیف میشود. در نتیجه، قلب نمی‌تواند به درستی منقبض شود و خون را پمپاژ کند. بنابراین، اغلب به نارسایی قلب منجر میشود. این بیماری بیشتر در سگهای بزرگ‌جثه دیده میشود، مانند دوبرمن پینشر (Doberman pinscher)، سگهای پرتغالی، ولف‌هوند ایرلندی (Irish Wolfhounds) و گریت دین (Great Dane).
سایر بیماری های قلبی
از بین انواع بیماریهای قلبی در سگها، دو نوع شایع آن‌ها را معرفی کردیم، اما بیماریهای دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند هم سگها و هم گربه‌ها را درگیر کند. در ادامه آن‌ها را نیز بررسی می‌کنیم.
- بیماری کرم قلب (Heartworm Disease): کرم‌های قلب از طریق نیش پشه منتقل میشوند و می‌توانند به قلب، ریه و سایر اندام‌ها آسیب بزند و به بیماریهای جدید منجر شود.
- آریتمی (Arrhythmia): آریتمی به معنی ضربان غیرطبیعی قلب است که بر اثر اختلال در عملکرد قلب ایجاد میشود.
- بیماری پری‌کاردیال (Pericardial Disease): وقتی کیسه محافظِ اطراف قلب پر از مایع میشود، قلب برای پمپاژ خون و انتقال اکسیژن به بدن دچار مشکل میشود.
- نقص‌های مادرزادی (Congenital Heart Defects): گاهی سگها و گربه‌ها با مشکلات قلبی به دنیا می‌آیند که از مشکلات جزئی تا ناهنجاری‌های شدید متغیر است و می‌تواند عملکرد قلب را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
علت مشکلات قلبی در سگها
به طور کلی، علت بروز بیماریهای قلبی در سگها را می‌توان به سه دسته زیر تقسیم کرد:
- بیماری قلبی مادرزادی (Congenital Disease)
- بیماری قلبی بزرگسالی (Adult-onset Heart Disease)
- تغذیه
بیماری قلبی مادرزادی
در بیماریهای قلبی مادرزادی، نقص مادرزادی از بدو تولد وجود دارد. علائم بیماری مادرزادی معمولاً در سنین پایین دیده میشوند، اما گاهی ممکن است سال‌ها بدون تشخیص باقی بمانند. بیماری قلبی ممکن است فقط یک توله در یک نسل را درگیر کند یا در صورتی که منشأ ژنتیکی یا ارثی داشته باشد، چند توله در همان نسل دچار مشکل شوند.
بیماری قلبی بزرگسالی
اکثر بیماریهای قلبی در بزرگسالی ناشی از افتادگی دریچه‌های میترال است که عملکرد قلب را مختل می‌کند. برخی از این بیماری‌ها می‌توانند ژنتیکی باشند و با افزایش سن سگ، مشکلات قلبی ایجاد کنند. علت بسیاری از بیماریهای قلبی بزرگسالی هنوز مشخص نیست، اما ژنتیک و سبک زندگی سگ ازجمله وزن، فعالیت بدنی و رژیم غذایی نقش مهمی در آن دارند.
تغذیه
تغذیه در بروز برخی از انواع بیماریهای قلبی نقش دارد. برای مثال، سگ‌هایی که رژیم غذایی آن‌ها کمبود اسید آمینه تائورین (Taurine) دارد، بیشتر در معرض خطر ابتلای بیماری کاردیومیوپاتی قرار دارند. برخی از نژادها، مانند گلدن رتریور، به تائورین بیشتری در رژیم غذایی خود نیاز دارند.
نحوه تشخیص علائم مشکلات قلبی
اولین مرحله در تشخیص بیماری قلبی در سگها معاینه کامل فیزیکی است. دامپزشک با استفاده از گوشی پزشکی، به صدای قلب و ریه‌ها گوش می‌دهد تا هر گونه ریتم غیرعادی، صدای گرفتگی (Heart Murmur) یا صدای ترکیدگی که نشانه وجود مایع در ریه‌ها است را بررسی کند. همچنین، نبض سگ بررسی میشود و احتمال تجمع مایع در شکم یا سایر بافت‌ها بررسی میشود.
در این مرحله، پاسخ دقیقی که شما به عنوان صاحب سگ به دامپزشک می‌دهید، بسیار مهم است. در برخی موارد نیز ممکن است به مشاوره با متخصص قلب نیاز باشد. برای تشخیص دقیق‌تر، معمولاً انجام آزمایش و تصویربرداری ضروری است که شامل موارد زیر میشود:
- عکس‌برداری با اشعه ایکس: بررسی شکل و اندازه قلب، وضعیت ریه‌ها و سایر بخش‌های قفسه سینه
- نوار قلب (ECG): شناسایی هر نوع بی‌نظمی در ضربان قلب
- اکوکاردیوگرام (Echocardiogram): سونوگرافی قلب برای مشاهده جریان خون، بررسی دریچه‌ها و عملکرد عضله قلب
- آزمایش انگل قلبی (Heartworm Test): برای تشخیص وجود انگل‌های قلبی
- اندازه‌گیری فشار خون: ارزیابی فشار خون سگ
- آزمایش خون و تست‌های تکمیلی: بر اساس شرایط خاص هر سگ
تشخیص به‌موقع به کمک روش‌های فوق به دامپزشک کمک می‌کند تا سریع‌تر برنامه درمانی مناسب را تعیین کند و سگ سلامتی خودش را زودتر به دست بیاورد.
درمان مشکلات قلبی در سگها
روش‌های مختلفی برای درمان بیماری قلبی در سگها وجود دارد. در صورت امکان، درمان با هدف تمرکز روی علت اصلی بیماری شروع میشود. در برخی موارد، بیماری قلبی کاملاً درمان میشود و علائم مشکلات قلبی در سگها به طور کامل برطرف میشود. برای مثال، مشکلات زیر را می‌تواند با داروهایی که نام برده شده است، درمان کرد.
- انگل قلبی: با تزریق داروی ملارسومین (Melarsomine) که مشتق آرسنیک است، کرم‌های بالغ از بین می‌روند.
- آریتمی‌های قلبی: برخی از انواع بی‌نظمی ضربان قلب با باتری قلب (Pacemaker) کنترل میشود.
- جراحی قلب: در موارد خاص برای اصلاح مشکلاتی مانند تنگی عروق یا برخی بیماریهای دریچه‌ای و پری‌کاردیال انجام میشود.
با همه این‌ها، در بیشتر سگها، بیماری قلبی بیشتر با دارو و تغییر سبک زندگی مدیریت میشود. داروهای رایج عبارتند از:
- داروهای مؤثر در افزایش پمپاژ قلب: مانند انالاپریل (Enalapril) و پیموبندان (Pimobendan)
- داروهای دفع مایع اضافی: بدن مانند فوروزماید (Furosemide) یا اسپیرونولاکتون (Spironolactone)
- داروهای تنظیم‌کننده ضربان قلب: مانند آتنولول (Atenolol)، سوتالول (Sotalol)، پروپرانولول (Propranolol)، آمیودارون (Amiodarone)، دیلتیازم (Diltiazem) و دیگوکسین (Digoxin)
علاوه بر دارو، دامپزشک ممکن است تغییرات رژیم غذایی را توصیه کند که شامل موارد زیر میشود:
- کاهش وزن در سگهای چاق برای کاهش فشار روی قلب
- استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای (مانند تائورین) در بعضی از نژادهای مستعد
- رژیم کم‌نمک برای کاهش تجمع مایعات در صورت بروز نارسایی قلب
- استفاده از غذاهایی درمانی ویژه
- در مواردی که سگها با رژیم‌های بدون غلات دچار گشاد شدن عروق قلب میشوند، خوردن مجدد غذاهای همیشگی و کامل‌تر باعث بهبود و حتی بازگشت قلب به وضعیت عادی خواهد شد.
اهمیت درمان به‌موقع
تشخیص و مداخله به‌موقع اهمیت زیادی در دست‌یابی به بهترین نتایج برای حیوان خانگی شما دارد. اگر سگ یا گربه شما علائم بیماری قبلی دارد، دامپزشک یا انجام آزمایش‌های تشخیص و معاینه کامل جسمی، تشخیص سریع می‌دهد.
پس از تشخیص، یک برنامه درمانی مخصوص برای مدیریت وضعیت سگ شما در نظر گرفته میشود. گزینه‌های درمانی می‌تواند شامل دارو، مکمل یا تغییرات رژیم غذایی باشد. هدف از درمان، حفظ سلامت حیوان خانگی و افزایش طول عمر و کیفیت زندگی اوست.
مراقبتهای بعد از درمان
پس از درمان بیماری قلبی، مراقبتهای منظم نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و کیفیت زندگی سگ دارند. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر است:
- پیگیری منظم توسط دامپزشک
- مصرف دقیق داروها و مکمل‌ها طبق دستور
- رعایت رژیم غذایی خاص
- کنترل وزن
- فعالیت بدنی متناسب با وضعیت قلبی سگ
همچنین صاحبان حیوان باید به هر گونه تغییر در علائم مانند سرفه، خستگی یا تنگی نفس توجه داشته باشند و در صورت مشاهده هر نوع علائمی بلافاصله با دامپزشک مشورت کنند. رعایت این موارد هم باعث جلوگیری از پیشرفت بیماری میشود و هم زندگی شادتر را برای سگ فراهم می‌کند.
پیشگیری از مشکلات قلبی در سگها
غذای سالم و باکیفیت نقش بسیار مهمی در سلامت عمومی سگ دارد. رژیم مناسب، نه‌تنها باعث افزایش سطح انرژی در بدن حیوان میشود، بلکه به تقویت سیستم ایمنی و سلامت قلب و عروق نیز کمک می‌کند. در کنار آن، ورزش منظم برای حفظ تناسب اندام و بهبود عملکرد قلب امری ضروری است.
البته از آنجا که بیماریهای قلبی در سگها دلایل گوناگونی دارد، پیشگیری کامل امکان‌پذیر نیست. اما با دقت به علائم و رفتار سگ می‌توان تا حد زیادی از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرد یا در همان مراحل اولیه تشخیص داد. شناسایی به‌موقع بیماری، همواره شانس موفقیت در درمان را افزایش می‌دهد و کیفیت زندگی سگ را بهبود می‌بخشد.
در کل، برای پیشگیری از بروز مشکلات قلبی در سگها، رعایت موارد زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:
- رژیم غذایی سالم و متعادل
- ورزش منظم
- کنترل وزن
- چک‌آپ دوره‌ای توسط دامپزشک
- توجه به تغییرات رفتاری و جسمی سگ
- ایجاد محیط سالم و عاری از تنش
سوالات رایج
در ادامه این مطلب، به برخی از پرسش‌های رایج در خصوص علائم مشکلات قلبی در سگها پاسخ داده‌ایم.
۱. آیا سگ های مبتلا به بیماری قلبی درد دارند؟
بیماری قلبی معمولاً به طور مستقیم باعث ایجاد درد نمی‌شود، اما می‌تواند باعث مشکلات و ناراحتی‌های دیگری شود، مانند موارد زیر:
- تنگی نفس و مشکل در تنفس
- سرفه‌های مداوم
- ضعف شدید و خستگی زودرس
۲. رایج ترین نوع بیماری قلبی در سگها چیست؟
نژادهایی با جثه کوچک اغلب با افزایش سن دچار بیماری افتادگی دریچه میترال میشوند. در نژادهای بزرگ‌تر هم بیشتر مشکلات مربوط به کاردیومیوپاتی یا نارسایی قلبی است.
۳. چه زمانی به دامپزشک مراجعه کنیم؟
اگر سگ شما هر یک از علائم زیر را بروز می‌دهد، در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دامپزشک مراجعه کنید.
- سرفه خشک پس از فعالیت یا ورزش
- سرفه‌های پی در پی به‌ویژه شب‌ها
- تنگی نفس یا سخت شدن تنفس
- کاهش وزن سریع طی چند هفته
- خستگی و بی‌حالی
- غش کردن یا بیهوش شدن
- تورم شکم (ظاهر بادکرده و بزرگ)
این نشانه‌ها می‌توانند هشدار جدی برای بروز بیماریهای قلبی در سگها باشند. تشخیص و درمان به‌موقع، بهترین راه برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و افزایش طول عمر حیوان شما است.
برای مراجعه به دامپزشک یا پرسیدن سوالات تخصصی، می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر تمایلی ندارید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
سخن پایانی
تشخیص بیماری قلبی در سگها، به‌ویژه در مراحل اولیه ممکن است دشوار باشد. به همین دلیل، آشنایی با علائم و نشانه‌های اولیه اهمیت زیادی دارد.
بر اساس گزارش‌های به عمل آمده، بیماریهای قلبی در میان سگها شایع است، به طوری که حدود ۳۵٪ از سگهای مسن و نزدیک به ۱۰٪ از تمام سگها به نوعی از بیماریهای قلبی دچار میشوند. تشخیص به‌موقع این مشکلات و شروع درمان، می‌تواند شانس بهبودی و افزایش طول عمر سگ را به طور قابل‌توجهی بالا ببرد.
درست است که درمان قطعی برای بیماریهای قلبی در سگها وجود ندارد، اما مصرف دارو و تغییر در سبک زندگی می‌تواند به کنترل و مدیریت این شرایط کمک کند. در این مطلب، رایج‌ترین علائم، انواع و روش‌های درمان بیماریهای قلبی در سگها را بررسی کردیم و همچنین نکات کاربردی برای پیشگیری از این بیماری‌ها را یاد گرفتیم.