اگر سگ شما ناگهان نفس عمیقی از بینی کشید، آن را به داخل فرو برد، لحظه‌ای بعد از دهان به بیرون خارج کرد و صدایی شبیه خر خر ایجاد شد، نگران نشوید. این علائم می‌تواند به دلیل پدیده‌ای به نام عطسه معکوس سگ باشد که با مشکلات تنفسی یا خفگی فرق دارد.
عطسه در سگ‌ها معمولاً واکنشی عادی به ورود گرد و غبار به حلق است. اما گاهی علت آن می‌تواند موارد مهم‌تری مانند آلرژی، سرماخوردگی، محرک‌های محیطی یا حتی عفونت باشد. پدیده جالبی که در سگ‌ها رخ می‌دهد، عطسه معکوس سگ است و علت آن می‌تواند هیجان، مواد تحریک‌کننده، التهاب یا مشکلات تنفسی باشد.
در این مقاله می‌خواهیم به بررسی علت عطسه معکوس سگ بپردازیم و راه‌های درمان آن را توضیح دهیم. در ابتدا به عواملی اشاره می‌کنیم که باعث عطسه معکوس در سگ می‌شوند و در ادامه به روشهای مختلف درمانی می‌پردازیم. همچنین روشهای جلوگیری از عطسه معکوس را توضیح می‌دهیم و خطرات ناشی از آن را بررسی می‌کنیم.
عطسه معکوس سگ چیست؟
عطسه معکوس سگ (Reverse Sneezing) پدیده‌ای جالب در سگ‌ها است که خوشبختانه این عارضه در بیشتر موارد نگران‌کننده نیست. از نظر علمی به آن «Inspiratory Paroxysmal Respiration» نیز گفته می‌شود. در این حالت، سگ به‌جای این‌که هوا را از داخل بینی خود بیرون بدهد، آن را به سرعت وارد بینی خود می‌کند. به همین دلیل به آن عطسه معکوس می‌گویند.
صدای این عطسه شبیه فین کردن یا خر و پف است و ممکن است صاحب سگ تصور کند که او مشکل تنفسی دارد یا موقع عطسه کردن نمی‌تواند هوا را به بیرون عطسه کند.
عطسه معکوس سگ زمانی رخ می‌دهد که «نرم‌کام» (Soft Palate) دچار التهاب یا تحریک شود. نرم‌کام بخش نرم روی سقف دهان سگ است که مجاری بینی را از حفره دهانی جدا می‌کند.
بر اثر این التهاب عضلات نرم‌کام دچار اسپاسم می‌شوند و در نتیجه لوله نای به طور موقت تنگ و باریک می‌شود. سگ گردنش را می‌کشد تا بتواند قفسه سینه‌اش را برای نفس کشیدن باز کند. اما چون نای تنگ شده است، سگ نمی‌توانند مانند عطسه معمولی عمل دم را انجام دهد. وقتی این مشکل ایجاد می‌شود، سگ برای نفس کشیدن مجبور می‌شود از طریق بینی نفس بکشد و به همین دلیل صدایی شبیه خر و پف ایجاد می‌کند.
در چنین مواقعی شاید نیاز داشته باشید که به صورت لحظه‌ای مشورت بگیرید و به همین دلیل، می‌توانید از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت کمک بگیرید. حتی اگر نتوانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید نیز این امکان وجود دارد که از خدمات ویزیت حیوانات در منزل زی پت بهره ببرید.
علت عطسه معکوس سگ
علت عطسه معکوس سگ در بیشتر موارد این است که سگ می‌خواهد راهی برای از بین بردن حس التهاب و تحریک نرم‌کام یا گلویش پیدا کند. این حالت را در عطسه معمولی هم می‌بینیم که سگ تلاش می‌کند گرد و غبار یا جسم خارجی را از راه بینی‌اش خارج کند.
هر چیزی که عامل تحریک نرم‌کام در سگ باشد، باعث ایجاد عطسه معکوس می‌شود، مانند ذرات گرد و غبار یا مواد آلوده روی چمن‌ها که سگ با مالیدن پوزه‌اش به چمن آن‌ها را وارد دهانش می‌کند. اما دلایل دیگری هم وجود دارد که منجر به عطسه معکوس سگ می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
- آلرژی
- محصولات عطری (ادکلن، شوینده، خوشبوکننده هوا)
- هیجان بیش از حد یا استرس
- بازی کردن یا ورزش کردن
- ورود جسم خارجی به گلو
- سریع خوردن یا نوشیدن
- کشیدن بیش از حد قلاده سگی که در حال راه رفتن یا دویدن است.
- عفونت و بیماری‌های دستگاه تنفس فوقانی
- انگل‌هایی مانند کنه بینی
علائم عطسه سگ
برای این‌که بتوانیم عطسه معکوس سگ را تشخیص دهیم و در سریع‌ترین زمان ممکن آن را درمان کنیم، لازم است با علائم آن آشنا شویم. شایع‌ترین علائم عطسه معکوس سگ عبارتند از:
- نفس کشیدن به داخل به طور ناگهانی
- دراز کردن گردن و کشیدن سر به عقب
- عطسه‌های کوتاه و به مدت چند ثانیه
- عطسه‌های پی در پی و طولانی
- صدایی شبیه فین کردن یا خر و پف
- ضعف، بی‌حالی و بی‌اشتهایی
- کنه بینی (در موارد نادر)
بررسی دقیق‌تر این علائم را می‌توانید به دامپزشک بسپارید. از این رو، استفاده از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت پیشنهاد می‌شود. همچنین، می‌توانید به‌جای رفتن به کلینیک‌های دامپزشکی، از خدمات ویزیت حیوانات در منزل زی پت کمک بگیرید.
صدای عطسه معکوس سگ شبیه چیست؟
صدای عطسه معکوس سگ دقیقاً شبیه صدای عطسه‌ای است که به داخل فرو برود. به همین دلیل هم به آن عطسه معکوس گفته می‌شود. این صدا بلند و شبیه صدای فین کردن است. گاهی هم با حالت خفگی اشتباه گرفته می‌شود.
اگر بدانید که عطسه معکوس سگ شبیه چه صدایی است، با دیدن این حالت کمتر نگران می‌شوید و سریع‌تر می‌توانید علت عطسه سگ را تشخیص دهید و در همان لحظه جلوی آن را بگیرید. عطسه معکوس سگ ویژگی‌هایی دارد که در ادامه به آن اشاره کرده‌ایم.
- چون هنگام عطسه کردن، سگ هوا را به داخل می‌برد، صدای آن شبیه حالتی می‌شود که انگار دارد عطسه خود را به داخل فرو می‌برد. این صدا شبیه فین کردن است و می‌تواند خیلی هم بلند باشد. به همین دلیل ممکن است صاحب سگ به اشتباه تصور کند که سگش دارد سرفه می‌کند یا چیزی در گلویش گیر کرده و احساس خفگی دارد.
- بعضی وقت‌ها عطسه معکوس سگ صدایی شبیه خوک یا گراز دارد که بیشتر ممکن است با حالتی اشتباه گرفته شود که لوله نای سگ مسدود شده باشد. اگر انسداد نای رخ دهد، عارضه جدی و بسیار خطرناک است، به همین دلیل ممکن است صاحب سگ با شنیدن این صدا نگران شود.
- قبل از عطسه معکوس، سگ حالتی به خودش می‌گیرد که شبیه رفتارهای عادی و همیشگی‌اش نیست و همین امر زنگ خطری برای صاحبش به شمار می‌رود. برای مثال، گلویش را درازتر می‌کند که دلیلش تلاش برای نفس کشیدن و ورود هوا به داخل مجاری تنفسی‌اش است که بر اثر تنگ شدن نای اتفاق افتاده است.
عطسه معکوس در چه سگ‌هایی شایع‌تر است؟
عطسه معکوس در همه نژادها مشاهده می‌شود، اما نژادهای پوزه‌کوتاه معمولاً در برابر این عارضه مستعدتر هستند. برخی از نژادهای سرکوتاه مانند پاگ، بولداگ و باکسر بیشتر از بقیه عطسه معکوس می‌کنند که بیشتر به دلیل ویژگی‌های خاص آناتومی بدنشان است.
تشخیص عطسه معکوس سگ
تشخیص به‌موقع و درست بیماری در سگ‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد و می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند. در رابطه با عطسه معکوس سگ، چون خطر جدی او را تهدید نمی‌کند، معمولاً با دانستن چند راهکار درمانی ساده می‌توان جلوی بیماری را گرفت. اما در مواقعی که عطسه زیاد شده است و علائم جدی‌تری در سگ مشاهده می‌شود، بهتر است با دامپزشک مشورت کنیم.
دامپزشک با معاینه سگ، انجام آزمایش و پرتو ایکس، در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر می‌تواند تشخیص دهد که سگ دچار عطسه معکوس شده است یا این حالت او دلیل دیگری دارد.
- تنگ شدن لوله نای
- تومور یا پولیپ بینی
- گیر کردن جسم خارجی در بینی
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- آبریزش بینی یا التهاب نرم‌کام دهان
در مواقعی که مشکل جدی‌تر است، دامپزشک برای تشخیص بیماری از «راینوسکوپی» (Rhinoscopy) استفاده می‌کند. یعنی دوربینی وارد مجاری بینی می‌شود تا هر گونه علائم غیرعادی مشاهده شود.
چه زمانی به دامپزشک مراجعه کنیم؟
اگر تا به حال سگ شما عطسه معکوس نکرده است یا شما شاهد آن نبوده‌اید، بهتر است با مشاهده این مسئله دامپزشک را در جریان قرار دهید تا مطمئن شوید واقعاً عطسه معکوس بوده است و خطر جدی‌تری سگ شما تهدید نمی‌کند.
برای مثال، ممکن است گاهی سگ بر اثر گرفتگی بینی یا مشکلات تنفسی حالتی شبیه عطسه معکوس داشته باشد یا صدایی شبیه آن ایجاد کند که نشان می‌دهد مسئله حادتر است و باید توسط دامپزشک مورد بررسی قرار بگیرد.
اگر مدت زمان عطسه معکوس کوتاه باشد و سگ چند لحظه بعد به حالت عادی خود برگردد یا علائم خاصی مانند مشکل در تنفس یا بی‌حالی در او مشاهده نشود، نیازی به دامپزشک ندارد، اما بهتر است در یک زمان مناسب برای چک‌آپ کلی به کلینیک مراجعه کنیم.
در کل، عطسه معکوس در سگ‌ها مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند و جزو بیماری‌های خطرناک نیست، اما در صورت بروز علائم زیر بهتر است سریعاً دامپزشک را در جریان قرار دهید:
- عطسه معکوس برای اولین بار در سگ بالغ
- افزایش تعداد دفعات یا شدت عطسه
- مشکلات تنفسی همراه با عطسه کردن
- بروز علائم ناراحتی مانند حالت خفگی بعد از عطسه کردن
- عطسه‌های طولانی
- طولانی شدن زمان بهبود
البته برای دسترسی سریع‌تر، این امکان وجود دارد که از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. همچنین، با استفاده از خدمات ویزیت حیوانات در منزل نیز، نیازی به مراجعه حضوری به کلینیک نخواهید داشت.
درمان عطسه معکوس سگ
برای درمان عطسه معکوس سگ در حالت کلی به داروی خاصی نیاز نیست و حیوان بعد از عطسه به حالت عادی برمی‌گردد. اما در مواقع شدیدتر، با مراجعه به دامپزشک ممکن است به دارو برای درمان نیاز داشته باشد.
درمان خانگی
اگر سگ شما به عقب عطسه می‌کند یا بعد از عطسه علائمی مانند حالت خفگی یا صدای خر خر از خودش نشان می‌دهد، نیازی نیست نگران شوید. خونسردی خودتان را حفظ کنید و آرام گردن سگ را ماساژ دهید. در برخی موارد با فشار دادن ملایم زبان می‌توانید باعث تحریک سگ و توقف عطسه شوید.
در کل بسیار مهم است که هم خودتان نگران نشوید و هم به او تنش یا ناراحتی منتقل نکنید. راه‌های زیر را برای درمان خانگی عطسه معکوس سگ امتحان کنید. اگر جواب نداد و علائم حادتر شد، نسبت به درمان بالینی اقدام کنید.
- گردن سگ را آرام ماساژ دهید.
- جلوی مجاری بینی او را برای چند ثانیه بگیرید.
- آب یا غذا به او بدهید.
- محیط آرام و بدون تنشی برای او فراهم کنید.
- در صورت سگ خود فوت کنید یا پنکه‌ای جلوی صورتش بگذارید تا باد به صورتش بخورد. این کار باعث تحریک رفلاکس بلع می‌شود که جلوی عطسه معکوس را می‌گیرد.
- از دمنوش‌های گیاهی مانند بابونه یا ریشه سنبل‌الطیب استفاده کنید که باعث کاهش تعداد دفعات عطسه معکوس می‌شود.
- از مواد تحریک‌کننده مانند عطر یا شوینده تا زمان بهبودی کامل استفاده نکنید.
- مکان زندگی سگ را تمیز نگه دارید تا گرد و غبار و مواد آلوده وارد مجاری تنفسی او نشود.
درمان بالینی
نوع دارو با توجه به علت عطسه معکوس سگ تجویز می‌شود. برای مثال، اگر دلیل آن آلرژی باشد، دامپزشک داروهای ضد حساسیت مانند «ستیریزین» (Cetirizine) یا استروئیدی مانند «پردنیزون» (Prednisone) را تجویز می‌کند.
در موارد نادر، در صورت مشاهده کنه بینی که ممکن علت عطسه معکوس سگ باشد، دامپزشک از درمان ضدانگلی استفاده می‌کند و داروهایی مانند «ایورمکتین» (Ivermectin) یا «میلبمایسین اکسیم» (Milbemycin Oxime) را برای از بین بردن انگل تجویز می‌کند.
«اسپری سالبوتامول» (Salbutamol Inhaler) که برای درمان آسم استفاده می‌شود نیز به عنوان بازکننده مجاری تنفسی و بینی و همچنین جلوگیری از خر خر در درمان عطسه معکوس سگ مؤثر است. البته میزان و دفعات مصرف آن حتماً باید زیر نظر دامپزشک باشد.
در نهایت اگر می‌خواهید در سریع‌ترین زمان ممکن، بیماری حیوان خانگی خود را تشخیص دهید، می‌توانید از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، برای این‌که مراجعه به کلینیک نیز نداشته باشید، این امکان وجود دارد که از خدمات ویزیت حیوانات در منزل زی پت استفاده کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله دلایل عطسه معکوس در سگ‌ها را بررسی کردیم و راهکارهایی برای درمان آن پیشنهاد دادیم. اگرچه این پدیده را نمی‌توان در دسته بیماری‌های خطرناک سگ‌ها قرار داد، در صورت ادامه‌دار بودن و طولانی شدن مدت زمان عطسه ممکن است شاهد مشکلات دیگری مانند تنگی نفس یا حالت خفگی باشیم. به همین دلیل به مواردی اشاره کردیم که در صورت مشاهده بهتر است سگ خود را برای معاینه نزد دامپزشک ببرید.
سپس تشخیص علت بیماری را شرح دادیم و انواع روشهای درمانی را برای رفع این مشکل معرفی کردیم. در کنار درمان بالینی، به روشهای درمان خانگی نیز اشاره کردیم که با مشاهده علائم عطسه می‌توانید امتحان کنید.
عالی بود دکتر جان مرسی از توضیحاتتون