بیماری پنلوکوپنی گربه یک بیماری ویروسی بسیار مسری و خطرناک است که بچهگربهها و حتی گربههای بالغ را درگیر می‌کند. ویروس از طریق گربه یا سطوح آلوده وارد بدن میزبان میشود و به سرعت در میان گربهها شیوع پیدا می‌کند.
سرعت انتقال این بیماری در بچهگربهها بیشتر است، اما گربههای بالغی که واکسینه نشده‌اند را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مقاله قصد داریم به بررسی علل، علائم و درمان بیماری بپردازیم. همچنین با راه‌های انتقال آن آشنا می‌شویم و به برخی از روش‌های پیشگیری اشاره می‌کنیم.
آگاهی از بیماری پنلوکوپنی گربه می‌تواند جلوی عواقب جدی و مهلک آن را بگیرد. به همین دلیل به عنوان صاحب گربه دانستن این اطلاعات ضروری است و به شما کمک می‌کند تا بتوانید از سلامت و ایمنی گربه خود محافظت کنید. علاوه بر این، می‌توانید برای آگاهی بیشتر، از خدمات مشاوره آنلاین دامپزشکی زی پت استفاده کنید. همچنین، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت نیز کمک بگیرید.
بیماری پنلوکوپنی گربه چیست؟
«پنلوکوپنی گربه» (Feline Panleukopenia) که به آن «دیستمپر گربه» نیز می‌گویند، یک بیماری ویروسی واگیردار است و اغلب گربهها، به‌ویژه بچهگربهها را آلوده می‌کند. ویروسی که وارد بدن گربه میشود، «FPV» نام دارد و دلیل خطرناک بودن آن این است که هم مقاوم است و هم مدت زیادی – حتی تا یک سال – در محیط زنده میماند.
این بیماری ویروسی بسیار خطرناک است و حتی می‌تواند منجر به مرگ حیوان شود. دلیل آن هم این است که وقتی وارد بدن میزبان میشود، تعداد گلبولهای سفید را کاهش می‌دهد. در نتیجه این اتفاق، سیستم ایمنی گربه به شدت ضعیف میشود و ممکن است او را در معرض انواع بیماری‌های دیگر هم قرار دهد.
بچه‌گربه‌های زیر ۵ ماه، به دلیل عدم تکامل سیستم ایمنی، در برابر این بیماری بسیار آسیب‌پذیر هستند. در گذشته، پنلوکوپنی یک بیماری کشنده در گربهها بوده است، امروزه خوشبختانه واکسن این بیماری در دسترس است و اگر به‌موقع گربه واکسینه شود، دیگر هرگز به این بیماری دچار نخواهد شد یا اگر ویروس وارد بدنش شود، به شکلی خفیف او را مبتلا می‌کند.
راه انتقال این ویروس، عمدتاً از یک گربه به گربه دیگر، وسایل آلوده یا مدفوع است. در مدفوع حتی می‌تواند هفته‌ها بماند. با آگاهی از علائم و روش‌های پیشگیری می‌توان جلوی شیوع این بیماری را گرفت و عوارض آن را به حداقل رساند.
FPV از طریق تماس گربه آلوده وارد بدن گربه دیگر میشود و در بزاق دهان، ادرار، مدفوع و استفراغ او وجود دارد. گربه‌ای که سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد یا واکسینه نشده باشد، در تماس با این ویروس به راحتی آن را وارد بدن خودش می‌کند.
علائم بیماری پنلوکوپنی گربه
پنلوکوپنی گربه به دو بخش مهم بدن حمله می‌کند: روده‌ها و غدد لنفاوی. با ورود ویروس به بدن، تعداد گلبولهای سفید به شدت کاهش پیدا می‌کند و بدن میزبان را در برابر سایر بیماری‌های عفونتی آسیب‌پذیر می‌کند و حتی دچار کم‌خونی هم میشود.
رایج‌ترین علائم بیماری پنلوکوپنی گربه عبارتند از:
- اسهال
- استفراغ
- کم‌آبی
- کاهش وزن زیاد
- کم‌خونی
- تب
- ضعف و بی‌حالی
- علائمی شبیه سرماخوردگی مانند ترشحات چشم و بینی
- از دست دادن اشتها
- افسردگی
- علائم نورولوژیکی مانند رعشه یا عدم تعادل
- مرگ (در بچهگربهها)
در صورت مشاهده برخی از علائم فوق، احتمالاً گربه شما بیمار است و باید برای تشخیص و درمان به دامپزشک مراجعه کنید. اگر هنوز مطمئن نیستید که گربه شما بیمار شده است یا خیر، بهتر است از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. همچنین، اگر می‌خواهید گربه شما به دور از محیط کلینیک، معاینه شود، این امکان وجود دارد که از خدمات ویزیت در منزل زی پت کمک بگیرید.
راه انتقال بیماری پنلوکوپنی گربه
راه‌های مختلفی برای انتقال ویروس بیماری پنلوکوپنی گربه وجود دارد و سرعت انتقال آن به دلیل مسری بودنش بسیار بالاست. با دانستن این راه‌ها می‌توانیم از انتقال آن از گربه‌ای به گربه دیگر پیشگیری کنیم. در ادامه این مقاله با روش‌های سرایت بیماری آشنا می‌شویم.
۱. تماس مستقیم
گربه در تماس با گربه دیگر می‌تواند او را مبتلا کند. از این طریق، ویروس از بدن میزبانی به میزبان دیگر منتقل میشود و چون واگیردار است، سرعت انتقال آن هم زیاد است.
وسایل بازی گربه و سطوحی که با آن در تماس بوده نیز می‌توانند این بیماری را منتقل کنند، چون FPV برای مدت زیادی روی سطوح میماند و بر اثر تماس، به سرعت وار دبدن میزبان میشود.
۲. مسیر مدفوعی-دهانی
FPV به مقدار بسیار زیادی در مدفوع گربه آلوده یافت میشود و مسیر مدفوعی-دهانی را به یکی از راه‌های انتقال این بیماری تبدیل می‌کند. گربه‌ای که مستعد ابتلا به بیماری باشد، با لیس زدن سطوح یا کاسه غذای آلوده، یا با تماس مستقیم دهان با مدفوع می‌تواند ویروس را وارد بدن خودش کند.
۳. وسایل آلوده
«فومایت» (Fomite) به هر شیئی گفته میشود که وقتی در معرض عوامل بیماری‌زا مانند ویروس یا باکتری قرار می‌گیرد، می‌تواند آن را به بدن میزبان جدید منتقل کند. یکی از راه‌های انتقال بیماری پنلوکوپنی گربه از طریق تماس با وسایل آلوده است.
FPV تا مدت زیادی می‌تواند روی غذای گربه، سطل زباله او، محل خواب یا وسایل بازی او بماند. انسانها با دست زدن به این وسایل، ناخواسته این ویروس را به بدن گربه دیگری منتقل می‌کنند.
۴. محیط آلوده
FPV به شدت مسری است و اگر ضدعفونی نشود، می‌تواند ماه‌ها در محیط آلوده زنده بماند. گربهها با قرار گرفتن در این محیط‌های آلوده ویروس را وارد بدنشان می‌کنند و به گربههای دیگر انتقال می‌دهند. احتمال سرایت در محیط‌های عمومی مانند پانسیون، پناهگاه، پارک یا فروشگاه حیوانات خانگی بیشتر است.
۵. انتقال از مادر باردار به جنین
گربه باردار می‌تواند به عنوان ناقل، ویروس را به جنین داخل رحم خود انتقال دهد. گر این اتفاق بیفتد، مشکلات جدی‌تری را به دنبال خواهد داشت و ممکن است سلامت جنین را به خطر بیندازد.
۶. از طریق انسان
بیماری پنلوکوپنی گربه را نمی‌توان در دسته بیماری‌های مشترک انسان و گربه قرار داد، اما انسان می‌تواند به عنوان ناقل، این ویروس را از بدن گربه آلوده به بدن گربه سالم منتقل کند.
اگر انسان گربه آلوده‌ای را نوازش کند، ویروس از بدن گربه روی دست و لباس شخص می‌نشیند. بعد از آن با تماس آن شخص با گربه دیگر، ویروس از روی لباس یا از دست او وارد بدن گربه میشود و میزبان بعدی را آلوده می‌کند.
پیشگیری از بیماری پنلوکوپنی گربه
گربه‌ای که از عفونت پنلوکوپنی جان سالم به در ببرد، بدنش تا آخر عمر در برابر این بیماری مصون میماند. در رابطه با نوع خفیف بیماری نیز این ایمنی ایجاد میشود. بچهگربهها هم تا وقتی از شیر مادر تغذیه می‌کنند، به این بیماری مبتلا نمی‌شوند، چون شیر گربه حاوی آنتی‌بادی‌‌‌هایی است که باعث تقویت سیستم ایمنی بچهگربهها میشود.
بنابراین، بچهگربهها به طور موقت در برابر این بیماری مقاوم هستند و به آن دچار نمی‌شوند. مدت زمان مصونیت به سطح آنتی‌بادی بدن مادر بستگی دارد. اما برای این‌که گربه به این بیماری دچار نشود یا اگر هم مبتلا شد، از نوع خفیف آن باشد، بهتر است مانند هر بیماری دیگری، روش‌های پیشگیری را بدانیم. در ادامه به این روش‌ها اشاره کرده‌ایم.
۱. واکسیناسیون
امروزه واکسن‌‌هایی برای پیشگیری از بیماری پنلوکوپنی گربه وجود دارد که می‌تواند گربه را تا آخر عمر در برابر این بیماری ایمن کند. واکسیناسیون، نه فقط برای گربههای خانگی، بلکه برای گربههای خیابانی نیز ضروری است چون این ویروس همه‌جا پخش میشود و احتمال سرایت آن بسیار زیاد است.
بچهگربهها اولین دوز واکسن را بین ۶ و ۸ هفتگی دریافت می‌کنند و سپس دوز دوم حدود ۱۶ هفتگی تزریق میشود. اما در گربههای بالغ، جدول واکسیناسیون با توجه به سن و سلامت گربه فرق می‌کند.
از دیگر مواردی که برای واکسینه کردن گربههای بالغ باید در نظر گرفت، محیط زندگی آن‌‌هاست. اگر گربه جایی زندگی می‌کند که میزان ابتلا به این بیماری زیاد است، باید زودتر واکسینه شود. در نظر داشته باشید که واکسن بیماری پنلوکوپنی گربه ایمنی زیادی ایجاد می‌کند، اما با گذشت زمان اثر آن ممکن است در برخی از گربهها کاهش یابد. به همین دلیل توصیه میشود هر یک تا سه سال بوستر آن تزریق شود.
برای این‌که بدانید چه زمانی باید از بوستر برای گربه خود استفاده کنید، حتماً با دامپزشک مشورت کنید. دامپزشک با در نظر گرفتن فاکتورهای ریسک‌پذیری می‌تواند زمان دقیقی را برای زدن بوستر تعیین کند و جای هیچ نگرانی نیست. برای واکسیناسیون نیز می‌توانید از خدمات واکسیناسیون حیوانات خانگی زی پت استفاده کنید. همچنین، این امکان وجود دارد که برای مشاوره بیشتر و کسب اطلاعات دقیق‌تر، از خدمات مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت بهره ببرید.
۲. دور کردن گربه از محیط‌های آلوده
اگر فکر می‌کنید گربه شما در محلی بازی می‌کند که ممکن است گربههای آلوده داشته باشد، تا حد امکان او را از آنجا دور کنید. اگر گربه خود را برای مدتی در پانسیون گذاشته‌اید، حتماً بعد از آن او را نزد دامپزشک ببرید تا او را معاینه کند و مطمئن شود که علائم بیماری را ندارد.
گربههای خانگی و گربه‌هایی که در پانسیون و در کنار گربههای دیگر نگهداری می‌شوند، می‌توانند آلوده باشند و به راحتی از طریق مو یا پنجه‌های خود ناقل بیماری پنلوکوپنی گربه شوند. یکی از دلایل آن هم عدم واکسیناسیون است.
۳. رعایت نکات بهداشتی
بعد از تماس با سایر گربهها، به‌ویژه گربههای خیابانی، حتماً دست‌های خود را بشویید و ضدعفونی کنید. انسانها می‌توانند از طریق تماس با گربه آلوده و سپس دست زدن به گربه سالم، این ویروس را منتقل کنند.
درمان بیماری پنلوکوپنی گربه
بیماری پنلوکوپنی گربه درمان قطعی ندارد، اما درمان‌های حمایتی می‌تواند علائم را کنترل کند و باعث بهبودی شود. در این بخش به برخی از روش‌های مراقبتی اشاره می‌کنیم.
۱. درمان حمایتی
درمان حمایتی شامل تزریق وریدی و تغذیه مناسب است. برای درمان کم‌آبی که بر اثر اسهال و استفراغ ایجاد شده، تزریق وریدی بهترین راه برای جبران آب از دست رفته و تعادل الکترولیت‌ها است. محلول‌های مختلفی برای این منظور در دسترس است و از طریق سرنگ به بدن گربه تزریق میشود.
روش دوم استفاده از مواد مغذی و اشتهاآور است. طبق نظر دامپزشک می‌توان از رژیم غذایی خاصی تا زمان بهبودی کامل و رفع علائم کمک گرفت.
۲. دارودرمانی
با در نظر گرفتن شدت و علائم بیماری، دامپزشک یکی از سه داروی زیر را برای گربه تجویز می‌کند.
- آنتی بیوتیک (گرچه بیماری ویروسی است، اما به دلیل عفونت ثانویه که بر اثر ضعیف شدن سیستم ایمنی ایجاد میشود، ممکن است به آنتی بیوتیک نیاز باشد.)
- داروی ضدتهوع
- مکمل‌های گلوکزی و الکترولیت
۳. تزریق خون
در شرایط حاد و در مواقعی که گربه با کم‌خونی مواجه است، ممکن است به تزریق خون نیاز داشته باشد. از این طریق سطح گلبولهای قرمز خون به حالت اولیه برمی‌گردد و سلامت گربه حفظ میشود.
۴. قرنطینه
اگر دامپزشک تشخیص دهد که گربه به FPV آلوده است، بلافاصله باید او را از سایر گربهها دور کند تا از شیوع ویروس جلوگیری شود. همچنین لازم است محل خواب و دستشویی گربه نیز تمیز و ضدعفونی شود.
وسایل بازی گربه را نیز تمیز کنید و اگر گربه دیگری در خانه دارید، از معرض او دور نگه دارید. همچنین سطوحی را که گربه مدام تماس داشته است، کاملاً ضدعفونی کنید.
اگر مشاهده کردید که علائم بیماری از بین رفته و گربه رو به بهبودی است، بلافاصله او را از قرنطینه خارج نکنید. اجازه دهید ویروس کاملاً از بدن او خارج شود و احتمال انتقال آن به صفر برسد. گاهی ممکن است ظاهراً گربه خوب شده باشد، اما تا چند هفته همچنان ناقل باشد.
آیا بیماری پنلوکوپنی گربه به انسان هم سرایت می‌کند؟
FPV یک بیماری شایع در گربه‌هاست و به انسانها سرایت نمی‌کند. یعنی نمی‌توانیم آن را بیماری مشترک بین انسان و گربه بدانیم، اما انسانها می‌توانند ناقل بیماری از یک گربه آلوده به گربه سالم باشند.
ویروس این بیماری هیچ‌وقت از بدن گربه وارد بدن انسان نمی‌شود، اما انسان می‌تواند از طریق تماس با گربه آلوده، ویروس را به دست و لباس خود منتقل کند. این ویروس بلافاصله روی سطوح مختلف می‌نشیند، به همین دلیل اگر انسان گربه آلوده را نوازش یا بغل کند و بعد اگر با گربه سالمی در تماس باشد، ویروس از سطح بدن یا لباس آن شخص وارد بدن گربه میشود. این راه انتقال به صورت غیرمستقیم است.
چه عوامی باعث افزایش خطر ابتلا به پنلوکوپنی گربه میشود؟
عوامل متعددی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری پنلوکوپنی گربه را افزایش دهد. از آنجا که این بیماری واگیردار است و ویروس آن به راحتی می‌تواند در میان جمعیت گربهها گسترش پیدا کند، خطر ابتلا به آن هم بیشتر است. مهم‌ترین عوامل تشدیدکننده این بیماری را در ادامه بررسی می‌کنیم.
۱. سن گربه
بچهگربهها، به‌ویژه در بازه سنی ۲ تا ۶ ماهگی، بیشتر از سایر گربهها در معرض ابتلا به این بیماری هستند. سیستم ایمنی بچه‌گربه هنوز کامل نیست و دلیل آسیب‌پذیری بیشتر، این ویروس به سرعت می‌تواند وارد بدن آن‌ها شود.
۲. وضعیت واکسیناسیون
گربه‌هایی که واکسینه نشده‌اند یا آن‌هایی که به‌تازگی واکسینه شده‌اند و فقط دوز اول آن را دریافت کرده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری هستند. همچنین گربه‌هایی که بین ۱ تا ۳ سال از آخرین نوبت واکسیناسیون آن‌ها گذشته است و بوستر دریافت نکرده‌اند، ممکن است آسیب‌پذیر باشند.
۳. سلامت عمومی گربه
اگر گربه مدام معاینه شود و برنامه منظمی برای چک‌آپ او در نظر گرفته شود، احتمال ورود این ویروس به بدنش به حداقل می‌رسد. اما برخی مسائل می‌تواند سلامت او را تحت تأثیر قرار دهد. برای مثال، اگر گربه سابقه بیماری‌های خودایمنی داشته باشد، یا به‌تازگی جراحی کرده باشد و سیستم ایمنی او ضعیف شده باشد، با قرار گرفتن در معرض این بیماری، به راحتی میزبان این ویروس میشود.
همچنین گربههای باردار به دلیل ضعیف‌تر شدن سیستم ایمنی در این دوران مستعد ابتلا به پنلوکوپنی هستند. این بیماری می‌تواند احتمال ابتلا به سایر عفونت‌ها را نیز افزایش دهد و عوارض جدی برای گربه ایجاد کند.
۴. محیط زندگی
گربه‌هایی که در مکان‌های شلوغ مانند پناهگاه، پانسیون یا فروشگاه حیوانات خانگی نگهداری می‌شوند، بیشتر در معرض ابتلا هستند. FPV مدت زیادی روی سطوح و در محیط باقی میماند و می‌تواند هر جایی را آلوده کند. به محض این که گربه با این سطوح در ارتباط باشد، ویروس وارد بدنش میشود و حیوان میزبان این ویروس خواهد شد. همچنین می‌تواند از طریق غذا یا خاک منتقل شود.
در انتها، اگر می‌خواهید اطلاعات بهتری در مورد این بیماری کسب کنید، می‌توانید از خدمات دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. همچنین، اگر می‌خواهید به دور از ترافیک و در منزل خود، گربه خود را تحت نظر دامپزشک قرار دهید، می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت نیز بهره ببرید.
جمع‌بندی
در این مقاله بیماری پنلوکوپنی گربه را بررسی کردیم و با علل، علائم و راه‌های انتقال این بیماری واگیردار آشنا شدیم. همچنین روش‌های پیشگیری و درمان را توضیح دادیم و به این نکته اشاره کردیم که این بیماری بین انسان و گربه مشترک نیست، اما انسان می‌تواند از طریق تماس با گربه آلوده ویروس را به دست یا لباسش منتقل کند و سپس با نوازش گربه سالم، ویروس را به بدن او انتقال دهد.
بنابراین، رعایت نکات بهداشتی تأثیر زیادی در پیشگیری از سرایت این بیماری دارد. همچنین با واکسیناسیونِ به‌موقع می‌توان تا حد زیادی از خطرات جدی این بیماری مهلک جلوگیری کرد.
بسیار عالی و حرفه ای🙂↕️🤍
چه جالب بود مطلبتون