پاروا ویروس به شدت مسری و عامل بیماری پاروا در سگ است که به محض ورود به بدن میزبان، به سرعت به اندام‌های مختلف بدن او سرایت می‌کند. این ویروس بسیار خطرناک است و اگر وارد اندام‌‌هایی مانند معده و روده شود، مشکلات جدی گوارشی ایجاد می‌کند که باعث مرگ حیوان خواهد شد.
اگر این ویروس در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود، به کمک روش‌های خانگی درمان می‌شود. اما اگر علائم بهبود پیدا نکرد، فوراً باید به دامپزشک مراجعه کرد تا با توجه به شدت بیماری، دارو تجویز شود.
در این مقاله با علائم بیماری پاروا در سگ آشنا می‌شویم و به راه‌های انتقال این بیماری اشاره می‌کنیم. همچنین روش‌های تشخیص، پیشگیری و درمان را توضیح می‌دهیم. البته پیشنهاد می‌کنیم برای درمان بیماری پاروا از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر می‌خواهید معاینات تخصصی این بیماری برای سگ شما در منزل انجام شود، می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
بیماری پاروا در سگ چیست و چقدر طول می‌کشد؟
«Canine parvovirus» که به آن «CPV» گفته می‌شود، یک بیماری ویروسی به شدت واگیردار است و توله‌سگ‌هایی را درگیر می‌کند که واکسینه نشده‌اند. این بیماری می‌تواند خطری جدی برای سگ باشد و اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و درمان صورت نگیرد، اختلالت شدید گوارشی ایجاد می‌کند و منجر به مرگ این حیوان می‌شود.
با آگاهی از علائم این بیماری می‌توانیم در همان مراحل اولیه نسبت به درمان اقدام کنیم. البته این ویروس بسیار مسری است ولی اگر با روش‌های پیشگیری از آن آشنا شویم، می‌توانیم تا حد زیادی شدت بیماری را کنترل کنیم.
از لحظه‌ای که ویروس وارد بدن سگ می‌شود، ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد تا علائم آن بروز کند. اما این‌که چقدر طول می‌کشد تا سگ به طور کامل بهبود پیدا کند، به سیستم ایمنی بدن سگ بستگی دارد. علاوه بر این، به نوع ویروس و شدت آلودگی هم بستگی دارد. اما در کل، بعد از ظهور علائم سگ باید در عرض ۵ تا ۱۰ روز خوب شود. اگر با گذشت این زمان هنوز بهبودی در وضعیت او حاصل نشد، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
راه های انتقال پاروا ویروس
CPV توسط تماس مستقیم با سگ آلوده یا تماس غیرمستقیم با مدفوع آلوده سگ منتقل می‌شود. توله‌سگ‌هایی که واکسینه نشده‌اند، هنگام بو کشیدن یا نزدیک شدن به مدفوع آلوده، در معرض این ویروس قرار می‌گیرند. حتی با بو کردن سگی که آلوده به ویروس پاروا است می‌توانند آن را وارد بدن خود کنند.
پاروا ویروس از راه‌های مختلفی منتقل می‌شود و به همین دلیل یک بیماری واگیردار است. درک راه‌های انتقال بیماری به صاحب سگ کمک می‌کند تا جلوی سرایت آن را بگیرد. مهم‌ترین راه‌های انتقال بیماری پاروا در سگ به دو شکل مستقیم و غیرمستقیم است که در ادامه توضیح داده‌ایم.
- انتقال مدفوع به دهان: شایع‌ترین راه انتقال از طریق تماس مستقیم و غیرمستقیمِ مدفوع آلوده سگ است. این ویروس به مقدار بسیار زیاد در مدفوع سگ وجود دارد. پس ممکن است سگ بدون این‌که علائم بالینی از خودش نشان دهد، به این ویروس آلوده باشد. اگر سگ مدفوع سگ آلوده را لیس بزند یا به هر شکلی آن را وارد بدن خودش کند، به این بیماری مبتلا می‌شود.
- آلودگی محیطی: پاروا ویروس در محیط به مدت زیادی زنده می‌ماند و روی سطوحی مانند خاک، چمن و اشیاء مختلف می‌نشیند. همچنین می‌تواند آب، غذا، اسباب‌بازی و مکان خواب سگ را آلوده کند. همچنین احتمال این‌که مدت زیادی در مکان‌هایی مانند پارک یا پناهگاه بماند بسیار زیاد است. سگ‌ها در تماس با هم و با قرار گرفتن در این محیط‌ها به سرعت ویروس را وارد بدن خود کنند.
- انتقال غیرمستقیم: اگر سگ پاروا ویروس را از سگ دیگری وارد بدن خود کند، به آن انتقال مستقیم می‌گویند. اما اگر ویروس روی سطوح بماند و بر اثر تماس سگ با آن مبتلا به بیماری شود، به آن انتقال غیرمستقیم گفته می‌شود. همچنین دست زدن به مدفوع آلوده نیز باعث ورود ویروس به طور غیرمستقیم به بدن میزبان می‌شود.
- تماس با سگ‌های آلوده: تماس نزدیک با حیوان آلوده به سرعت این ویروس را وارد بدن سگ می‌کند. سگ می‌تواند ویروس را از طریق پا یا موهای بدن خود حمل کند و وقتی تماس مستقیم با سگ دیگری دارد، از این طریق ناقل بیماری باشد. این نوع انتقال هم به طور غیرمستقیم حیوان را مبتلا می‌کند.
- آب آلوده: نوشیدن آب از منابعی که آلوده به این ویروس است، آن را به سرعت وارد بدن میزبان می‌کند. همچنین اگر آب از مسیری عبور کرده باشد که با مدفوع آلوده در تماس است، به عنوان عامل انتقال CPV عمل می‌کند و سگ را به بیماری پاروا مبتلا خواهد کرد.
در کل، شایع‌ترین راه انتقال پاروا ویروس از طریق ورود مدفوع آلوده به دهان است. اما به طور غیرمستقیم هم می‌تواند ناقل بیماری باشد، مانند تماس با سطوح و محیط آلوده، یا تماس با سگ و آب آلوده.
البته بهتر است برای آگاهی از راه‌های انتقال، از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر می‌خواهید معاینات تخصصی برای این بیماری در منزل انجام شود، این امکان وجود دارد که از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
علائم بیماری پاروا در سگ
دوره کمون CPV معمولاً بین ۳ تا ۷ روز است. یعنی بعد از این‌که ویروس وارد بدن سگ شد، ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد تا علائم آن ظاهر شود. ابتدا به لوزه‌ها و غدد لنفی در گلو حمله می‌کند. علائم اولیه زیاد خطرناک نیست، اما اگر طی مراحل اولیه درمان نشود، علائم طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت شدیدتر خواهد شد.
به عنوان صاحب سگ لازم است با علائم بیماری پاروا در سگ آشنا شوید تا بتوانید به محض مشاهده این نشانه‌ها، هر چه زودتر نسبت به درمان آن اقدام کنید. با مشاهده یک یا چند مورد از علائم زیر، بهتر است به دامپزشک مراجعه کنید.
- ضعف و بی‌حالی
- از دست رفتن اشتها
- تب
- استفراغ
- اسهال
- دل‌درد
- ضعف عمومی
- کم‌آبی بدن
- تشنج
- افت شدید دمای بدن
این علائم معمولاً بین ۳ تا ده روز بعد از ابتلا به بیماری نمایان می‌شود و اسهال و استفراغ دیرتر از سایر علائم از بین می‌رود. تشخیص زودهنگام و درمان توسط دامپزشک می‌تواند جلوی عواقب شدیدتر را بگیرد. چون اسهال و استفراغ اگر ادامه پیدا کند، باعث ضعف شدید و بی‌آبی بدن می‌شود و سلامت سگ را به طور جدی تهدید خواهد کرد. در تصویر زیر می‌توانید راه انتقال ویروس پاروا را مشاهده کنید.
برای مشاهده تصویر در ابعاد بزرگ‌تر روی آن کلیک کنید.
آیا بیماری پاروا به انسان منتقل می شود؟
پاروا ویروس نمی‌تواند از سگ به انسان منتقل شود. اما انسان می‌تواند به عنوان ناقل این بیماری عمل کند. یعنی اگر انسان با سگی در تماس باشد که به این ویروس آلوده است و سپس به سگ دیگری دست بزند، می‌تواند ویروس را وارد بدن سگ کند.
چون این ویروس مدت زیادی روی سطوح می‌ماند، بر اثر تماس انسان با سگ آلوده، ویروس روی لباس یا بدن او می‌نشیند و به محض این‌که میزبان جدیدی پیدا کند، وارد بدن او خواهد شد. پس انسان به عنوان ناقل غیرمستقیم می‌تواند سگ را به این بیماری دچار کند.
راه تشخیص ویروس
پاروا ویروس معمولاً به کمک انواعی از روش‌ها مانند معاینه فیزیکی، پرونده پزشکی و آزمایشات مختلف تشخیص داده می‌شود. برخی از راه‌های تشخیص بیماری پاروا در سگ را در ادامه توضیح داده‌ایم.
- معاینه فیزیکی و پرونده پزشکی: دامپزشک باید علائم بیماری را در سگ مورد بررسی قرار دهد. همچنین باید بداند که سگ در برابر این بیماری واکسینه شده است یا نه. بنابراین به پرونده پزشکی او نیز نیاز دارد. این ویروس اغلب در توله‌سگ‌ها و سگ‌های نابالغی شایع است که واکسینه نشده‌اند یا نوبت واکسیناسیون برای آن‌ها به طور کامل انجام نشده است. این امر در رابطه با سگ‌هایی که مدتی در پانسیون نگهداری شده‌اند بیشتر صدق می‌کند. با معاینه سگ و بررسی علائم اولیه، دامپزشک می‌تواند روند شیوع بیماری را تشخیص دهد و درمان لازم را انجام دهد.
- آزمایش آنتی ژن مدفوع: این آزمایش برای تشخیص CPV در مدفوع سگ انجام می‌شود و بسیار هم رایج است. مقدار کمی از مدفوع سگ را برای آزمایش برمی‌دارند و نتیجه آن خیلی سریع مشخص می‌شود. اگر آزمایش آنتی ژن پاروا ویروس را نشان دهد، سگ به بیماری پاروا دچار شده است.
- واکنش زنجیره پلیمراز: به این آزمایش «PCR» گفته می‌شود و برای بررسی DNA ویروس است. این آزمایش حتی می‌تواند ویروس را در مقادیر بسیار کم در نمونه‌‌های مدفوع تشخیص دهد.
- تست سنجش جریان جانبی: به این آزمایش «LFA» گفته می‌شود و هدف آن تشخیص آنتی‌ژن‌های ویروسی در نمونه‌ها است. این روش از ذرات نانو که با آنتی‌بادی‌های خاصی در ارتباط هستند استفاده می‌کند تا بتواند آنتی‌ژن‌های ویروسی را تشخیص دهد. نتیجه آن هم روی نواری مشخص می‌شود و از نظر اقتصادی هم جزو آزمایش‌های مقرون به صرفه است.
- تست شمارش کامل سلول‌های خونی: این آزمایش که به آن «CBC» گفته می‌شود، برای آنالیز سلول‌های در گردش خون است. به کمک آن می‌توان سلامت کلی بدن را ارزیابی کرد و به تشخیص انواعی از بیماری‌‌ها مانند عفونت کمک می‌کند. در طول بیماری پاروا، برخی از سگ‌ها دچار «لکوپنی» (Leukopenia) می‌شوند که همان کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون است. به همین دلیل ممکن است برای تشخیص این آزمایش انجام شود.
بهترین راه تشخیص، کمک گرفتن از دامپزشک است که برای این منظور می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید سگ خود را به کلینیک ببرید، می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت نیز کمک بگیرید.
درمان بیماری پاروا در سگ
معمولاً برای بیماری‌های ویروسی درمان قطعی و مشخصی وجود ندارد. فقط باید اجازه داد تا دوره بیماری طی شود. بهترین نوع درمان شامل درمان حمایتی است که شامل روش‌هایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن سگ می‌شود. اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان خانگی می‌تواند در بهبود آن تأثیر داشته باشد.
اما اگر علائم بیماری شدید باشد و با گذشت یک هفته وضعیت جسمی سگ تغییری نکند، حتماً باید به دامپزشک مراجعه کرد تا به کمک درمان بالینی و مصرف دارو نسبت به از بین بردن ویروس اقدام کرد.
۱. درمان خانگی
اگر مشاهده کردید که سگ شما علائمی مانند ضعف و بی‌حالی دارد یا استفراغ می‌کند و اسهال دارد، ممکن است به بیماری پاروا مبتلا شده باشد. اقدامات زیر می‌تواند در هما مراحل اولیه، تا حد زیادی به بهبودی کمک کند و جلوی پیشرفت آن را بگیرد.
- مصرف آب و مایعات: سگ را تشویق کنید تا آب بیشتری بنوشد. همچنین می‌توانید با مشورت با دامپزشک به او محلول الکترولیت بدهید.
- مصرف غذای نرم و شیرین: اگر سگ استفراغ می‌کند، بهتر است غذایی به او بدهید که از موادی تشکیل شده که هضم آن در دستگاه گوارش ساده‌تر است. غذاهایی مانند مرغ پخته و برنج نرم برای این مواقع بسیار مناسب است.
- قرنطینه: سگ آلوده نباید با سایر سگ‌ها در تماس باشد. به همین دلیل، به محض مشاهده علائم حتماً سگ را به مدت چند روز در اتاقی نگهداری کنید که با حیوانات دیگر در تماس نباشد. چون پاروا ویروس مسری است و به سرعت منتقل می‌شود. بهتر است تا یک هفته سگ را در قرنطینه نگه دارید تا مطمئن شوید ناقل نیست.
- رعایت بهداشت: به طور مرتب محیط را ضدعفونی کنید و سطوحی که سگ با آن‌ها در تماس بوده را تمیز کنید. همچنین وسایل بازی سگ را بشویید و ظرف آب و غذای او را بعد از هر بار غذا دادن ضدعفونی کنید و اگر سگ دیگری در خانه دارید، نگذارید از آن ظرف غذا بخورد.
۲. درمان بالینی
اگر با انجام روش‌های فوق تغییری در وضعیت عمومی سگ مشاهده نکردید، باید از دامپزشک کمک بگیرید تا به کمک دارو سگ را درمان کند. در ادامه برخی از روش‌های درمان بالینی بیماری پاروا در سگ را معرفی می‌کنیم.
- تزریق سرم وریدی: مایع‌درمانی بهترین روش برای جلوگیری از شیوع بیماری پاروا در سگ است. با این روش، آب از دست رفته بدن جبران می‌شود و جلوی دهیدراته شدن بدن را میگیرد که یکی از علايم این بیماری است و به دلیل اسهال و استفراغ ایجاد می‌شود. برای حفظ تعادل الکترولیت‌ها و سطح آب بدن سگ، ممکن است دامپزشک سرم قندی نمکی تجویز کند که داخل رگ زده می‌شود.
- داروی ضد تهوع: در شرایطی که سگ استفراغ پی در پی دارد، دامپزشک می‌تواند از داورهای ضد تهوع و ضد استفراغ برای کنترل آن استفاده کند. این داروها هم جلوی استفراغ را می‌گیرند، هم مانع از دهیدراته شدن بیشتر می‌شوند. همچنین به هضم بهتر غذا در دستگاه گوارش کمک می‌کنند.
- آمپول فیل گراستیم: در توله‌سگ‌هایی که به این بیماری دچار می‌شوند، سطح گلبول‌های سفید خون به شدت کاهش پیدا می‌کند و سیستم ایمنی آن‌ها ضعیف می‌شود. برای جربان این مشکل، دامپزشک آمپول فیل گراستیم را تجویز می‌کند که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش تعداد گلبول‌های سفید می‌شود.
- استفاده از لوله برای غذا دادن: در شرایطی که سگ بی‌اشتها شده است و به ضعف شدید میلی به غذا خوردن ندارد، با وارد کردن یک لوله از بینی به معده او می‌توان غذا را وارد بدنش کرد. با این کار مواد مغذی و کالری مناسبی به بدن او می‌رسد و در روند بهبودی تأثیر چشمگیری دارد.
- درمان با آنتی بیوتیک: بیماری پاروا در سگ یک بیماری ویروسی است، اما بر اثر ضعیف شدن سیستم ایمنی، بدن سگ مستعد ابتلا به عفونت ثانویه و باکتریایی خواهد بود. به همین دلیل گاهی به درمان با آنتی بیوتیک هم نیاز است تا اگر باکتری وارد بدن سگ شده باشد، به این روش از بین برود.
- انتقال خون: در شرایط حاد ممکن است انتقال خون یا پلاسما انجام شود تا کاهش سطح سلول‌های خونی که بر اثر ویروس ایجاد شده، جبران شود. این وضعیت کاملاً اضطراری است و معمولاً زمانی انجام می‌شود که سگ خونریزی شدید دارد یا گلبول‌های خون او افت شدیدی داشته است.
راه‌های پیشگیری از بیماری پاروا در سگ
پیشگیری از این بیماری از طریق واکسیناسیون و رعایت بهداشت امکان‌پذیر است. در این بخش از مقاله، هر یک از این دو روش را بررسی می‌کنیم.
۱. واکسیناسیون
توله‌سگ‌ها اولین نوبت واکسن این بیماری را بین ۶ تا ۸ هفتگی دریافت می‌کنند. نوبت‌های بعدی هم هر سه تا چهار هفته یک بار انجام می‌شود تا زمانی که به ۱۶ تا ۲۰ هفتگی برسند. سپس باید از بوستر به صورت منظم استفاده کرد تا سیستم ایمنی بدن آن‌ها ضعیف نشود.
مطالعات نشان داده است که بهترین روش برای جلوگیری از ابتلا به بیماری پاروا در سگ واکسیناسیون است و بعد از آن، اگر حتی سگ به بیماری دچار شود هم شکل خفیف آن را میگیرد و دیگر به صورت جدی سلامت او را تهدید نخواهد کرد. بوستر این واکسن یک سال بعد دریافت می‌شود و سپس سه سال دیگر تمدید می‌شود.
۲. رعایت بهداشت
یکی دیگر از راه‌های پیشگیری از ورود CPV به بدن سگ این است که این حیوان در شرایط بهداشتی مطلوبی نگهداری شود. بعد از هر بار دفع محل را کاملاً تمیز کنید و سطل داخل دستشویی را مدام خالی و ضدعفونی کنید.
همچنین ظرف آب و غذای سگ را هر روز بشویید. محل خواب و وسایل بازی او را تمیز نگه دارید و در صورت نیاز از مواد گندزدا و ضدعفونی‌کننده مناسب استفاده کنید که آلرژی ایجاد نکند و خاصیت ضد ویروسی نیز داشته باشد.
همچنین تا جایی که می‌توانید حضور او را در محیط‌های عمومی مانند پارک یا پانسیون به حداقل برسانید. همچنین هر بار که از این مکان‌ها برمی‌گردید، پاهای سگ را بشویید و او را حمام کنید تا اگر ویروس روی بدن یا موهای او نشسته، ناقل بیماری به سگ دیگری نباشد.
جمع‌بندی
در این مقاله با بیماری پاروا ویروس در سگ آشنا شدیم و به راه‌های انتقال آن اشاره کردیم. همچنین عامل انتقال بیماری را بررسی کردیم که ویروسی به نام پاروا است و اگر در بدن برای مدت طولانی باقی بماند، ممکن است آن‌قدر سیستم ایمنی بدن سگ را ضعیف کند که عامل ایجاد عفونت ثانویه شود.
در ادامه به بررسی علائم این بیماری پرداختیم و به روش‌های تشخیص و درمان اشاره کردیم. همچنین بر واکسیناسیون تأکید کردیم که یکی از راه‌های مؤثر برای پیشگیری از ابتلا به ویروس پاروا است.