بارداری سگ فرایندی پیچیده و حساس است و به مراقبت دقیق و آگاهی کافی نیاز دارد. اگر صاحب سگی هستید که باردار است یا قصد دارید توله‌های جدیدی به خانواده خود اضافه کنید، مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند تا با تمام مراحل بارداری آشنا شوید.
در این مقاله، راهنمای جامعی از نحوه مراقبت از سگ باردار را ارائه می‌دهیم، به علائم بارداری اشاره می‌کنیم، مدت زمان بارداری سگ را بررسی می‌کنیم و برخی از مشکلات مربوط به دوران بارداری و پس از زایمان را توضیح می‌دهیم. در انتهای مقاله هم به برخی از سوالات رایج در رابطه با بارداری سگ پاسخ می‌دهیم که ممکن است ذهن شما را هم درگیر کرده باشد. برای اطلاع بیشتر درباره بارداری سگ و نحوه مراقبت از او می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر نمی‌توانید حیوان خانگی خود را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
مراحل بارداری سگ
سه مرحله برای بارداری سگ در نظر گرفته شده است. هر یک از این مراحل با علائمی هم همراه است که نشان می‌دهد سگ در چه مرحله‌ای از بارداری قرار دارد. در جدول زیر مراحل بارداری سگ و علائم آن را توضیح داده‌ایم.
| مراحل بارداری سگ | ||
| ماه | توضیحات | علائم |
| ماه اول | جنین در روز هفتم به دیواره رحم می‌چسبد و تا روز سی‌ام شکل می‌گیرد. | افرایش اشتها، بزرگ شدن پستان‌ها و ترشحات واژینال |
| ماه دوم | رشد سریع توله‌ها، اسکلت و ناخن‌ها تا روز چهلم | افزایش وزن (۲۰ تا ۵۰٪)، سفت شدن شکم و کاهش اشتها |
| ماه سوم | حرکت توله‌ها به سمت مجاری زایمان | کاهش دمای بدن، بی‌قراری، تب و لرز قبل از زایمان |
مدت بارداری سگ چقدر است؟
مدت زمان بارداری سگ معمولاً بین ۵۷ تا ۷۱ روز طول می‌کشد که از زمان لقاح محاسبه میشود، اما تعیین زمان آن به طور دقیق امکان‌پذیر نیست، چون اسپرم تا چند روز در رحم زنده می‌ماند و تخمک‌ها تا ۴۸ ساعت قابلیت باروری دارند.
علائم بارداری سگ
برای تشخیص حاملگی سگ باید به علائم فیزیکی و رفتاری او توجه کرد. این علائم ممکن است در سگ‌هایی با نژاد یا سن مختلف فرق داشته باشد، اما برخی از آنها مشترک است. در ادامه فهرستی از مهم‌ترین علائم بارداری سگ را مشاهده می‌کنید.
تغییر در پستان‌ها
از جمله تغییراتی که در پستان‌ها مشاهده میشود، عبارت است از:
- تورم و بزرگ شدن نوک پستان‌ها: این تغییرات از هفتههای اول بارداری مشاهده میشود و تا آخر بارداری ادامه دارد. در هفتههای پایانی ممکن است از نوک پستان‌ها ترشحات شیری یا مایع قهوه‌ای رنگ خارج شود.
- تغییر رنگ نوک پستان‌ها: این حالت در همه پستان‌ها ایجاد میشود، اما در پستان‌های عقبی بیشتر است و رنگ آنها صورتی تیره یا قرمز میشود.
تغییر در اشتها
کاهش یا افزایش اشتها در سگ‌های باردار امری طبیعی است و جزو علائم بارداری به شمار می‌رود. در هفتههای اول بی‌اشتهایی یا حالت تهوع در سگ مشاهده میشود. البته این حالت برای همه سگ‌ها صدق نمی‌کند؛ برخی از آنها دچار پرخوری شدید می‌شوند.
اگر بی‌اشتهایی در سگ باردار از ۳ روز بیشتر شد، حتماً باید به دامپزشک مراجعه کنید. در هفتههای آخر بارداری هم به افزایش تدریجی غذا نیاز است تا از رشد کامل جنین اطمینان حاصل شود. گاهی ممکن است این افزایش غذا تا ۵۰٪ درصد باشد.
تغییرات رفتاری
اگر سگ شما در دوران بارداری فعالیت کمتری دارد یا گوشه‌گیر شده است، جای نگرانی نیست و این حالت‌ها جزو تغییرات رفتاری دوران بارداری محسوب میشود.
همچنین اگر مشاهده کردید که سگ پرخاشگر شده است یا به هر چیزی حساسیت زیادی نشان می‌دهد، همه از علائم بارداری هستند. از دیگر کارهایی که ممکن است در او مشاهده کنید، آماده کردن جای امنی برای توله‌ها است که به آن لانه‌سازی می‌گویند. سگ در این حالت، با جمع‌آوری وسایل نرم محیطی را برای توله‌های خود فراهم می‌کند.
تغییرات فیزیکی
بدن شک هر سگ باردار با تغییراتی در وضعیت ظاهری خودش روبه‌رو میشود که نشان از حاملگی دارد. بزرگ شدن و سفت شدن شکم، افزایش وزن، تهوع یا مشکلات گوارشی از جمله علائمی است که تحت عنوان تغییرات فیزیکی تعریف میشود و امری عادی است.
اما برخی علائم فیزیکی غیرعادی است، مانند ترشحات بدبو یا تب و لرزهای مداوم که می‌تواند به دلیل عفونت رحمی باشد. همچنین اگر سگ زیاد بی‌قراری می‌کند یا زوزه می‌کشد، نشان از زایمان سخت یا مشکلات هورمونی دارد.
کاهش فعالیت در هفتههای آخر بارداری طبیعی است و به دلیل افزایش وزن مادر است، اما اگر با علائم دیگری همراه باشد، خطرناک است و باید بلافاصله دامپزشک را در جریان قرار داد.
عوامل مؤثر بر بارداری سگ
بارداری سگ تحت تأثیر سه عامل مختلفی قرار دارد که می‌تواند فیزیولوژیکی، هورمونی و محیطی باشد. در این بخش از مقاله می‌خواهیم این عوامل را بررسی کنیم.
بلوغ جنسی
سگ‌های ماده معمولاً بین ۶ تا ۱۸ ماهگی به بلوغ جنسی می‌رسند که البته به نژاد سگ‌ها هم بستگی دارد. نژادهای کوچک‌تر ممکن است زودتر به سن بلوغ برسند، درحالی‌که در نژادهای بزرگ‌تر این اتفاق دیرتر می‌افتد.
هورمون‌ها و سیکل فحلی
سیکل فحلی به دوره‌ای گفته میشود که سگ آماده برای جفتگیری است. در این مرحله تخمک‌ها آزاد می‌شوند و لقاح صورت می‌گیرد. بالا و پایین شدن هورمون‌ها و تغییرات هورمونی از عوامل بسیار مهم و مؤثر در بارداری سگ است.
دو هورمون به نام «استروس» و «دی استروس» در این رابطه مؤثر است. استروس در دوره فحلی سگ افرایش پیدا می‌کند و به این دلیل، سگ برای بارداری در وضعیت مطلوبی قرار می‌گیرد. با کاهش پروژسترون و افزایش پرولاکتین پس از این دوره، ممکن است سگ دچار حاملگی کاذب شود.
جفتگیری در زمان مناسب
جفتگیری باید در سیکل فحلی انجام شود و در حالتی که هورمون استروس در بالاترین مقدار خود قرار دارد. اسپرم تا چند روز می‌تواند در رحم زنده بماند و تخمک‌ها هم تا ۴۸ ساعت قابلیت باروری دارند.
در صورت بیماری‌هایی مانند عفونت رحم، مشکلات آناتومیکی یا اختلالات هورمونی در سگ نر یا ماده، ممکن است عمل لقاح صورت نگیرد و برای رفع این مشکل باید سگ تحت درمان قرار بگیرد.
سلامت سگ ماده
وقتی سگ ماده از نظر جسمی آماده بارداری باشد، احتمال حاملگی بیشتر است. تغذیه مناسب با یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین و ویتامین برای رشد جنین و بهبود قوای جسمانی مادر یکی از عوامل مؤثر در بارداری است.
مواردی مانند کم‌کاری تیروئید، عفونت‌های رحمی یا مصرف داروهای هورمونی می‌تواند بر بارداری سگ اثر منفی بگذارد.
استرس
اگر سگ در دوران بارداری استرس زیادی را تجربه کند، احتمال سقط جنین زیاد خواهد بود. همچنین اگر قبل از جفتگیری دچار استرس شود، امکان عدم لقاح وجود دارد.
سن سگ ماده
سگ‌های ماده تا آخر عمر می‌توانند باردار شوند، اما بعد از ۷ سالگی اگر حامله شوند، با خطراتی مانند زایمان سخت یا به دنیا آمدن توله‌های ضعیف و کوچک مواجه خواهند شد. در کل، برای افزایش شانس بارداری سالم، سن جفتگیری، سلامت عمومی و محیط عاری از استرس اهمیت زیادی دارد.
نحوه مراقبت از سگ در دوران بارداری
دوران بارداری یک دوره بسیار مهم و حساس است و به مراقبت‌های ویژه از سگ ماده نیاز دارد. دانستن نکات مهم در نگهداری از این حیوان به شما کمک می‌کند تا بتوانید شرایطی را فراهم کنید که هم مادر و هم توله‌ها در سلامت کامل باشند و در نهایت تمام مراحل بارداری و زایمان به‌خوبی پیش برود. در ادامه این مقاله، به برخی از روشهای مراقبت از سگ در دوران بارداری اشاره می‌کنیم.
تغذیه مناسب
یکی از نکات مهم در مراقبت از سگ باردار، داشتن رژیم غذایی مناسب و تغذیه کافی است. برای این منظور لازم است موارد زیر را هنگام غذا دادن به سگ مدنظر داشته باشید:
- غذاهای باکیفیت به سگ بدهید. از رژیم‌های غذایی حاوی پروتئین، چربی و مواد معدنی کافی برای سگ استفاده کنید که برای رشد جنین مناسب است.
- دفعات غذا دادن را افزایش دهید و از وعدههای کوچک‌تری استفاده کنید. وقتی رحم سگ بزرگ میشود، به معده او فشار می‌آید. به همین دلیل توصیه میشود حجم غذای سگ را کمتر کنید، اما وعدههای غذایی او را افزایش دهید.
- به تدریج مقدار غذای سگ را افزایش دهید. در هفتههای آخر بارداری لازم است سگ غذای بیشتری دریافت کند تا توله‌ها به اندازه کافی رشد کنند. میزان غذای مصرفی را می‌توانید تا ۵۰٪ افزایش دهید.
- از دادن مکمل‌های غیرضروری به سگ خودداری کنید. در برخی موارد نیازی به دادن مکمل‌های غذایی نیست، چون افزایش مقدار آنها در بدن ممکن سگ باردار را در معرض خطر قرار دهد. برای مثال، استفاده از مکمل‌های حاوی کلسیم ممکن است باعث اکلامپسی شود.
ورزش و فعالیت بدنی
فعالیت بدنی سگ در دوران بارداری به زایمان راحت‌تر کمک می‌کند، از افزایش وزن بیش از حد او جلوگیری می‌کند و بروز مشکلات دوران بارداری و زایمان را به حداقل می‌رساند.
برای افزایش فعالیت بدنی سگ، او را به پیاده‌روی‌های کوتاه و منظم ببرید. برای مثال، سه تا پنج بار در روز او را به پیاده‌روی ببرید تا عضلاتش محکم‌تر شود. اما مراقب باشید که فعالیت‌های شدید و پرتحرک می‌تواند به جنین آسیب برساند.
معاینات دامپزشکی
بارداری سگ با مراقبت‌های ویژه و انجام معاینات منظم توسط دامپزشک همراه است. یعنی در این دوران همکاری صاحب سگ و دامپزشک می‌تواند شرایط مطلوبی را رقم بزند. برای اطمینان از سلامت مادر و جنین، سه مورد زیر را مدنظر داشته باشید:
- بررسی وضعیت سلامت عمومی سگ با آزمایش خون، سونوگرافی و بررسی انگل
- واکسیناسیون قبل از بارداری به منظور جلوگیری از بیماری‌های که ممکن است به توله‌ها منتقل شود.
- مشاوره زایمان برای داشتن یک برنامه‌ریزی منظم در مواقع اضطراری و در زمان نزدیک به زایمان
محیط امن و آرام
سگ باردار به محیطی آرام و به دور از تنش نیاز دارد تا دوران بارداری راحت‌تری را سپری کند. برای این منظور، جای خواب راحتی را برای او فراهم کنید که گرم و نرم باشد و سگ در آرامش کامل بخوابد و استراحت کند.
در هفتههای آخر هم لازم است سگ را از سایر حیوانات جدا کنید و او را به مکان‌های عمومی یا بیرون از خانه نبرید. این کار برای جلوگیری از انتقال بیماری‌‌ها یا آسیب‌های احتمالی به سگ صورت می‌گیرد.
احتیاط در مصرف دارو
بیشتر داروهایی که به سگ داده میشود، در دوران بارداری سگ باید با احتیاط مصرف شود. برخی از داروها مانند قرص‌های ضد انگل یا محلول‌های موضعی ضد کک و کنه بی‌خطر است. اما در رابطه با سایر داروها حتماً با دامپزشک مشورت کنید تا عوارضی روی جنین نداشته باشد.
برای دریافت مشاوره در زمان‌های بارداری سگ بهتر است از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر با توجه به شرایط حیوان خانگی خود، نمی‌توانید او را به کلینیک‌های دامپزشکی ببرید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
مشکلات مربوط به بارداری سگ
ظاهراً بارداری سگ با خطر جدی همراه نیست و مشکلی سلامت او را تهدید نمی‌کند. اما در برخی موارد، ممکن است با عوارض دوران حاملگی، زایمان و بعد از زایمان مواجه شویم. شناسایی این وضعیت و درمان به‌موقع نیاز به مداخله دامپزشک دارد تا سلامت مادر و توله‌ها تضمین شود.
در ادامه به برخی از مشکلاتی اشاره می‌کنیم که ممکن است سلامت سگ باردار را به خطر بیندازد.
زایمان سخت
یکی از شایع‌ترین مشکلات بارداری، زایمان سخت است که در اصطلاح پزشکی به آن «Dystocia» می‌گویند و معمولاً به علت اندازه توله‌ها، وضعیت قرار گرفتن آنها در رحم سگ و ساختار آناتومیک بدن مادر رخ می‌دهد. علائم بیماری هم شامل انقباضات شدید رحمی بدون این‌که توله به دنیا بیاید، دردهای شدید و فاصله ۴ ساعت یا بیشتر بین تولد توله‌هاست.
این عارضه نیاز به عمل سزارین دارد، چون در صورت ادامه داشتن هم می‌تواند سلامت مادر و هم توله‌ها را به خطر بیندازد.
پره اکلامپسی و اکلامپسی
یکی از مشکلات بارداری «پره اکلامپسی» (Pre-eclampsia) یا همان مسمومیت حاملگی است که جزو بیماری‌های خطرناک دوران بارداری به شمار می‌رود. اگر این بیماری کنترل نشود، می‌تواند به «اکلامپسی» (Eclampsia) تبدیل شود که با تشنج همراه است.
پره اکلامپسی بر اثر افزایش فشار خون سگ باردار ایجاد میشود و همراه با آن دفع پروتئین در ادرار هم صورت می‌گیرد. در نتیجه باعث آسیب دیدن سایر بافت‌ها و اختلال در عملکرد کلیه، کبد و سایر اعضای بدن میشود.
یک مرحله قبل از اکلامپسی، پره اکلامپسی است. اگر پره اکلامپسی درمان نشود، به اکلامپسی تبدیل میشود که بر اثر کاهش میزان کلسیم در بدن سگ رخ می‌دهد و در نژادهای کوچک‌تر شایع است. علائم پره اکلامپسی شامل بی‌قراری، مشکل در راه رفتن و نفس کشیدن است، اما اکلامپسی منجر به تشنج، اسپاسم عضله و حتی مرگ میشود.
عفونت پستان
این بیماری «ماستیت» (Mastitis) نام دارد که بر اثر آن، باکتری‌ها از طریق نوک پستان وارد غدد پستانی میشود و درد، تورم و سفت شدن نوک پستان را به دنبال دارد. همچنین رنگ شیر مادر تغییر می‌کند و ظاهر کثیفی دارد. این عارضه بعد از زایمان رخ می‌دهد و اگر سگ مادر درمان نشود، احتمال انتقال عفونت به توله‌ها و وخامت وضعیت جسمی مادر وجود دارد.
عفونت رحم
این عارضه «متریت» (Metritis) نام دارد که اغلب طی دو هفته بعد از زایمان اتفاق می‌افتد. علائم آن هم شامل ترشحات چرکی زرد یا سبزرنگ، ضعف و بی‌حالی، بی‌اشتهایی و استفراغ است. برای درمان هم از آنتی‌بیوتیک استفاده میشود یا از روش مراقبت‌های حمایتی استفاده میشود.
دیابت بارداری
این بیماری در سگ‌ها نادر است و علائم آن شامل تشنه شدن بیش از حد، ادرار زیاد و ضعف و بی‌حالی است. کنترل قند خون سگ باردار توسط سنسور پایش قند خون (GCM) و در صورت نیاز درمان با انسولین برای حفظ سلامت مادر و توله‌ها ضروری است.
سقط جنین
مهم‌ترین علت سقط جنین عفونت، استرس یا عدم تعادل هورمونی است. علائم آن هم شامل ترشحات واژینال یا توله‌های مرده است. معاینه توسط دامپزشک به منظور تشخیص عفونت و درمان به‌موقع برای حفظ سلامت مادر ضروری است.
باقی ماندن بقایای جفت بعد از زایمان
بعضی وقت‌ها جفت به طور کامل دفع نمی‌شود و این مسئله خط عفونت را افزایش می‌دهد. از علائم این بیماری می‌توان به خونریزی طولانی، تب و بی‌حالی اشاره کرد.
در صورت مشاهده این علائم و موارد دیگری مانند استفراغ، کاهش وزن، تشنج، ترشحات بدبو یا عدم تمایل به شیردهی، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب می‌توان از عوارض جدی این بیماری جلوگیری کرد.
حاملگی کاذب سگ چیست؟
حاملگی کاذب (Pseudo Pregnancy) یا فانتوم آبستنی، وضعیتی است که در سگ‌ها ماده مشاهده میشود. در این حالت، سگ تمام علائم بارداری را نشان می‌دهد، اما جنینی در رحم او وجود ندارد. این پدیده بین ۱ تا ۲ ماه بعد از سیکل فحلی رخ می‌دهد و بیشتر در سگ‌های ماده‌ای شاهد آن هستیم که عقیم نشده‌اند.
علائم حاملگی کاذب به دو دسته «فیزیکی» و «رفتاری» تقسیم میشود. تغییرات رفتاری به این شکل است که جایی را برای خودش در نظر می‌گیرد که از نظر او محل زایمان است و درواقع لانه‌سازی می‌کند. همچنین از اشیا و اسباب‌بازی‌های خودش در آن مکان محافظت می‌کند. از دیگر علائم تغییرات رفتاری، بی‌حوصلگی و منزوی شدن سگ است. برای مثال، کمتر بازی می‌کند و می‌دود یا زوزه می‌کشد. ممکن است پرخاشگری هم بکند.
اما تغییرات فیزیکی شامل تورم و تغییر رنگ پستان‌ها است. همچنین ممکن است مایعی قهوه‌ای از پستان‌ها خارج شود. استفراغ و از دست دادن اشتها نیز جزو علائمی است که در سگی با توهم حاملگی مشاهده میشود.
مهم‌ترین دلیل حاملگی کاذب در سگ ماده، تغییرات هورمونی است. البته عوامل دیگری مانند کم‌کاری تیروئید و داروهای پروژسترونی نیز می‌تواند باعث ایجاد این عارض شود.
علائم حاملگی کاذب معمولاً بین ۲ تا ۳ هفته طول می‌کشد، اما در برخی موارد تا ۶۰ روز هم گزارش شده است. برای تشخیص حاملگی کاذب از حاملگی واقعی، انجام آزمایش خون و سونوگرافی توسط دامپزشک انجام میشود.
برای درمان این وضعیت لازم است شرایط محیطی آرام و بدون تنش را برای سگ خود فراهم کنید. همچنین بهتر است با سگ خود بیشتر بازی کنید تا حواسش پرت شود. در مواردی که سگ به این روش‌ها خوب نمی‌شود، استفاده از داروهای هورمونی تخت نظر دامپزشک باعث رفع این مشکل خواهد شد. البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که برای درمان چنین وضعیتی می‌توانید از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت کمک بگیرید. علاوه بر این، اگر می‌خواهید معاینات مربوط به این مشکل در منزل شما انجام شود، این امکان وجود دارد که از ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
سوالات متداول
در این بخش از مقاله سعی کرده‌ایم به برخی از پرسش‌های رایج در خصوص بارداری سگ پاسخ دهیم.
سگ‌ها چند بار در سال زایمان می‌کنند؟
سگ‌ها معمولاً هر ۶ تا ۷ ماه یک بار وارد چرخه فحلی می‌شوند، پس در حالت عادی می‌توانند دو بار در سال زایمان کنند.
برای حفظ سلامت رحم و بدن سگ، توصیه میشود که بین هر زایمان حداقل یک چرخه فحلی فاصله باشد. این فاصله زمانی به بهبود وضعیت سلامت سگ کمک می‌کند و بدن او برای زایمان بعدی به شرایط مطلوب بازمی‌گردد. زایمان‌های مکرر و پشت سر هم باعث ایجاد ضعف بدنی میشود و خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد.
در کل، یک سگ ماده در طول عمر خود نباید بیشتر از ۴ تا ۶ بار زایمان کند تا از نظر جسمی در شرایط ایده‌آلی باشد و خطری سلامتی او را تهدید نکند.
چطور متوجه شوم سگم باردار است؟
با مشاهده علائمی مانند افزایش اشتها، بزرگ شدن نوک پستان‌ها، ترشحات واژینال شفاف یا تغییرات رفتاری (مانند لانه‌سازی) می‌توانید تقریباً مطمئن شوید که سگ شما باردار است. اما برای اطمینان، انجام سونوگرافی (در هفتههای ۲۱ تا ۳۵) و آزمایش خون توصیه میشود.
بعد از جفتگیری سگم چه کار کنم؟
بعد از جفتگیری، مراقبت‌های خاصی باید برای حفظ سلامت سگ و افزایش شانس بارداری انجام شود. اولین اقدام جدا کردن سگ ماده از سگ‌های نر است تا از جفتگیری ناخواسته جلوگیری شود.
همچنین رعایت تغذیه مناسب و رژیم غذایی مغذی برای کنترل وضعیت جسمانی او ضروری است. ۲ تا ۳ هفته بعد از جفتگیری به دامپزشک مراجعه کنید تا از باردار بودن سگ خود اطمینان حاصل کنید و از وضعیت عمومی او باخبر شوید.
در صورت مشاهده برخی تغییرات رفتاری بعد از جفتگیری، مانند بی‌حالی یا کاهش فعالیت، جای نگرانی نیست، اما اگر علائم غیرعادی مشاهده کردید، حتماً با دامپزشک مشورت کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله به مراحل بارداری سگ اشاره کردیم و با بررسی علائم و روشهای مراقبت از سگ باردار، درباره این دوران اطلاعات بیشتری پیدا کردیم. همچنین با برخی از مشکلاتی آشنا شدیم که مربوطه به دوران حاملگی و پس از زایمان است.
با آگاهی از علائم فیزیولوژیکی، مراحل رشد جنین و پیشگیری از عوارض احتمالی می‌توانیم به حفظ سلامت مادر و توله‌ها کمک بیشتری بکنیم. همچنین برنامه‌ریزی دقیق برای تغذیه سگ ماده، ورزش و ایجاد محیطی امن و آرام می‌تواند به بهتر سپری شدنِ این دوران و کاهش خطرات احتمالی کمک کند.
مشاوره با دامپزشک می‌تواند در مدیریت بهتر این شرایط به صاحب سگ کمک کند. در مجموع، این مقاله بر این موضوع تأکید دارد که برای مراقبت از سگ باردار، هم صاحب او باید دانش و آگاهی کافی داشته باشد، هم به‌موقع از دامپزشک کمک بگیرید تا وضعیت مادر مدام تحت کنترل باشد و در نهایت توله‌های سالمی را به دنیا بیاورد.