گربه‌ها حیوانات کنجکاوی هستند و دوست دارند اجسام خارجی را به دهان خود نزدیک کنند و لیس بزنند. گاهی ممکن است هنگام بازی کردن، جسم خارجی بلعیده شود، وارد روده آنها شود و جلوی دفع را بگیرد. به این پدیده انسداد روده در گربه گفته می‌شود و یکی از دلایل آن بلعیدن جسم خارجی است.
عوامل زیادی در بیماری انسداد روده دخیل هستند که در این مقاله به آنها اشاره خواهیم کرد. انسداد روده عارضه بسیار خطرناک و وضعیتی کاملاً اورژانسی است، چون راه عبور دستگاه گوارش را می‌بندد و اگر چند روز ادامه پیدا کند، عفونت تمام بدن گربه را می‌گیرد و باعث مرگ او می‌شود. مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند تا اطلاعات کاملی درباره علائم بیماری و روشهای تشخیص توسط دامپزشک، درمان و پیشگیری کسب کنید. پیشنهاد می‌کنیم برای بررسی انسداد روده گربه از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر می‌خواهید معاینات تخصصی این بیماری برای گربه شما در منزل انجام شود، می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
علت انسداد روده در گربه
انسداد روده در گربه وقتی اتفاق می‌افتد که بخشی از روده یا کل آن بسته شود و راه دفع را مسدود کند. در ابتدای مقاله گفتیم که یکی از دلایل انسداد روده در گربه بلع اجسام خارجی و غیرقابل‌هضم است. گربه‌های بالغ معمولاً می‌توانند توده زائد را دفع کنند، اما گربه‌های زیر دو سال نمی‌توانند، چون جثه کوچک‌تر و اندام‌های داخلی کوچکی دارند. در این حالت جسم خارجی در بخشی از روده آنها گیر می‌کند. در نتیجه مسیر روده بسته می‌شود و دیگر نمی‌توانند عمل دفع انجام دهند.
اما دلایل دیگری هم می‌تواند باعث ایجاد این عارضه شود که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
- بلعیدن جسم خارجی: از شایع‌ترین دلایل انسداد روده است که معمولاً بر اثر ورود اجسام غیرقابل‌هضم، مانند نخ یا روبان، توده مو، نخ دندان، کلاف‌های کاموایی کوچک، و اشیای پلاستیکی به داخل دستگاه گوارش ایجاد می‌شود. گربه‌ها با این چیزها زیاد بازی می‌کنند و علت بلعیدن آنها هم همین است. این اجسام در نهایت وارد روده می‌شوند و بخشی از آن یا کل روده را مسدود می‌کنند.
- پیچیدگی یا در هم روی روده: این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که بخشی از روده چین می‌خورد. دلیل آن هم می‌تواند انگل، عفونت، تومور یا گیر کردن جسم خارجی باشد.
- سرطان روده: این بیماری بر اثر رشد غدد بدخیم در روده یا سایر بخش‌های دستگاه گوارش ایجاد می‌شود و به دلیل بزرگ شدن تومور، مسیر دستگاه گوارش را می‌بندد.
- تنگی پیلور: این بیماری در بچه‌‌گربه‌ها شایع است و دلیل آن ضخیم شدن غیرعادی عضله‌ای است که به عنوان دریچه بین معده و روده قرار دارد و خروج غذا را از معده به روده کوچک کنترل می‌کند. بر اثر تنگی پیلور، مسیر عبور غذا بسته می‌شود.
- انگل: گاهی بر اثر ورود انگل‌های روده‌ای انسداد رخ می‌دهد. در این حالت، با انجام آزمایش مدفوع می‌توان تشخیص داد که علت انسداد روده انگل بوده است یا بر اثر عوامل دیگری ایجاد شده است.
- التهاب روده: این عارضه در میان گربه‌های بسیار شایع است و اگر مزمن شود، می‌تواند باعث ایجاد تورم و التهاب شود و در نتیجه مسیر دفع را مسدود کند.
- چسبندگی روده: وقتی مواد غذایی در روده گربه جمع می‌شود، مسیر عبور مایعات، غذا و گازها را به روده می‌بندد. در نتیجه این اتفاق، بافت‌های اطراف توده غذایی به هم می‌چسبند و دیگر مثل همیشه حالت نرم و لغزنده ندارند که غذا و مایعات به راحتی از داخل آنها عبور کند.
علت انسداد روده در گربه
انواع انسداد روده در گربه
سه نوع انسداد روده وجود دارد که ممکن است در گربه خود مشاهده کنید. این سه نوع عبارتند از:
- «انسداد جزئی» (Partial Obstruction): این حالت اغلب بر اثر ورود اجسام کوچک مانند نخ یا اسباببازیهای کوچک رخ می‌دهد. در این وضعیت، کل روده مسدود نمی‌شود، اما اگر به‌موقع درمان نشود، می‌تواند ظرف چند روز به انسداد کامل تبدیل شود.
- «انسداد خطی» (Linear Obstruction): در این حالت گربه اجسام بلند و نازک مانند نخ، روبان یا اشیاء نازک و رشته‌ای را بلعیده است.
- «انسداد کامل» (Complete Obstruction): وخیم‌ترین نوع انسداد روده در گربه، انسداد کامل است که مسیر دستگاه گوارش به طور کامل بسته می‌شود و جلوی عملکرد طبیعی روده‌ها را می‌گیرد. دو بخش از اندام‌های بدن یعنی مجاری ادرار و روده‌ها درگیر این عارضه می‌شوند. هر دو حالت اورژانسی است و نیاز به مراقبت‌های ویژه و عمل جراحی دارد.
علائم انسداد روده در گربه
علائم انسداد روده در گربه‌ها به شدت بیماری و محل انسداد بستگی دارد. اما به طور کلی، شایع‌ترین علائم انسداد روده در گربه عبارتند از:
- استفراغ
- از دست رفتن اشتها
- احساس درد یا ناراحتی در ناحیه شکم و اطراف آن
- ضعف و بی‌حالی
- اسهال یا یبوست
- ورم معده یا روده به دلیل جمع شدن گاز و مایعات در محل انسداد
- افزایش ترشحات بزاق دهان به دلیل حالت تهوع
- رفتارهای غیرعادی مانند گوشه‌گیری، پرخاشگری یا رفتارهای ناشی از استرس و درد
- مشاهده بخشی از جسم خارجی در دهان یا مقعد (مانند نخ یا تکه‌ای از پارچه)
اگر یک یا چند مورد از علائم فوق را در گربه خود مشاهده کردید بعد از دو سه روز تغییری در وضعیت او ایجاد نشد، حتماً گربه را نزد دامپزشک ببرید تا با معاینه بتواند مشکل را تشخیص دهد و نسبت به درمان اقدام کند.
بهتر است برای بررسی این علائم از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر می‌خواهید معاینات تخصصی این بیماری در منزل انجام شود، می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت کمک بگیرید.
تشخیص انسداد روده در گربه توسط دامپزشک
تشخیص انسداد روده در گربه توسط دامپزشک انجام می‌شود و روشهای مختلفی برای این کار وجود دارد. در ادامه این مقاله به این روش‌ها اشاره می‌کنیم.
۱. معاینه فیزیکی
دامپزشک با معاینه فیزیکی گربه شروع می‌کند. برای معاینه شکم گربه را به آرامی و با دست لمس می‌کند تا بتواند ناحیه‌ای که درد می‌کند را با واکنش گربه تشخیص دهد.
همچنین با معاینه فیزیکی شکم گربه و اطراف آن، اگر تودهای تشکیل شده باشد، توسط دامپزشک تشخیص داده می‌شود، چون توده به ویژه اگر علت انسداد روده بلعیدن جسم خارجی باشد، برجسته است و زیر دست حس می‌شود.
از دیگر مواردی که دامپزشک می‌تواند با معاینه شکم گربه متوجه شود، در هم روی روده است که در اصطلاح پزشکی به آن «Intussusception» گفته می‌شود. این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که بخشی از روده دچار چین‌خوردگی می‌شود که می‌تواند دلیل انسداد روده باشد.
در برخی موارد، خصوصاً در رابطه با بچه‌گربه یا گربه‌های لاغر و ضعیف، دامپزشک با لمس کردن شکم گربه به راحتی می‌تواند آن بخش از روده که مسدود شده است را نیز تشخیص دهد، اما اغلب یا گربه آن‌قدر بزرگ است یا محل انسداد آن‌قدر کوچک است که امکان تشخیص مستقیم با لمس کردن شکم امکان‌پذیر نیست. در این حالت باید از پرتو ایکس برای تشخیص بیماری استفاده کرد که در بخش بعدی توضیح داده‌‌ایم.
۲. رادیوگرافی شکمی
همان‌طور که اشاره شد، در برخی موارد امکان تشخیص انسداد روده از طریق معاینه پزشکی وجود ندارد. به همین دلیل از روش دیگری به نام رادیوگرافی شکمی استفاده می‌شود که به کمک اشعه ایکس انجام می‌شود.
اگر گربه جسم خارجی را وارد بدن خود کرده باشد، زیر پرتو ایکس مشاهده می‌شود، مخصوصاً اگر جسم خارجی حاوی ترکیبات فلزی باشد. اما اگر جسم خارجی نخ یا یک دسته مو باشد یا بر اثر عوامل دیگری مانند تومور ایجاد شده باشد، تشخیص آن به کمک اشعه ایکس سخت خواهد شد.
چه زمانی به دامپزشک مراجعه کنیم؟
پاسخ این سوال در این جمله خلاصه می‌شود: در صورت مشاهده علائم انسداد روده در گربه یا در شرایطی که احتمال می‌دهید گربه جسم غیرقابل‌هضمی را بلعیده است، بلافاصله او را پیش دامپزشک ببرید. همان‌طور که گفتیم، انسداد روده یک وضعیت اورژانسی است و اگر به سرعت پیگیری نشود، جان گربه را به خاطر می‌اندازد.
گاهی نیاز به عمل جراحی است تا ناحیه مسدود باز شود. گاهی هم به درمان‌های دارویی پاسخ می‌دهد و عامل انسداد از بین می‌رود یا دفع می‌شود. اما در طول درمان و بعد از آن باید مراقبت‌های لازم صورت بگیرد تا از بروز مشکلاتی مانند عوارض جانبی دارو یا عوارض بعد از عمل جلوگیری شود.
درمان انسداد روده در گربه
برای درمان انسداد روده گربه، اولین مرحله مراجعه به دامپزشک است. دامپزشک با انجام معاینه یا در صورت نیاز به کمک سایر روشهای تشخیص، متوجه شدت بیماری می‌شود. علت انسداد هم می‌تواند به روند سریع‌تر درمان کمک کند. پس با در نظر گرفتن شدت و علت بیماری، روند درمان را شروع می‌کند. دو روش کلی برای درمان انسداد روده در گربه وجود دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.
۱. درمان دارویی
اگر تشخیص دامپزشک انسداد جزئی یا خطی باشد، به کمک دارو می‌توان آن را درمان کرد. تزریق وریدی مایعات برای جبران کم‌آبی بدن گربه و تزریق مسکن می‌تواند تا حد زیادی او را به وضعیت طبیعی برگرداند. همچنین آب بافت‌های اطراف روده را هم تأمین می‌کند که عامل حرکات طبیعی روده و کمک به دفع مواد است.
اگر جسم خارجی وارد بدن گربه شده است، دامپزشک می‌تواند با فراهم کردن شرایطی که باعث استفراغ گربه می‌شود، آن را از راه دهان خارج کند. البته در مورد اجسام بزرگ‌تر این روش جواب نمی‌دهد. ازطرفی، استفراغ عمدی ممکن است به ریه و معده گربه آسیب بزند و لوله گوارش او را زخم کند.
اندوسکوپی هم روش دیگری برای درمان است که بدون عمل جراحی، لوله‌‌ای را از مجرای دهان وارد دستگاه گوارش می‌کنند و از آنها عکس‌برداری می‌کند. البته این روش در صورتی به کار می‌رود که جسم خارجی وارد معده گربه شده باشد. در برخی موارد هم دامپزشک داروی ملین تجویز می‌کند تا به دفع کمک کند. در این حالت ممکن است جسم خارجی همراه با عمل دفع از بدن گربه خارج شود.
۲. عمل جراحی
در موارد حاد و در شرایطی که انسداد کامل روده تشخیص داده شود، تنها گزینه برای حفظ جان گربه عمل جراحی است. همچنین اگر دارودرمانی مؤثر واقع نشد، دامپزشک اقدام به برداشتن توده توسط عمل جراحی می‌کند.
طی عمل جراحی ناحیه‌ای از روده گربه که زیر اشعه ایکس مشاهده شده بود، برش زده می‌شود و توده از آن قسمت خارج می‌شود. در نظر داشته باشید که مراقبت‌های بعد از عمل برای گذراندن دوران نقاهت و بهبود کامل، به اندازه عمل جراحی مهم است. ممکن است مدتی بعد از عمل، گربه اشتهای خود را برای غذا خوردن از دست بدهد. غذا دادن به کمک لوله غذایی که وارد دهانش شده است، به رفع این مشکل کمک می‌کند.
همچنین ممکن است به داروهای ضد تهوع، مسکن و آنتی بیوتیک (برای جلوگیری از عفونت) نیاز باشد. قلاده الیزابت هم می‌تواند جلوی تماس دهانی گربه با ناحیه جراحی‌شده را بگیرد.
تأثیر رژیم غذایی بر درمان انسداد روده در گربه
بعد از درمان بیماری، گربه باید چند روز غذای رژیمی بخورد، یعنی غذای نرم و قابل‌هضم و بدون طعم. در برخی موارد هم نیاز است برای مدتی تغییری در رژیم غذایی همیشگی گربه ایجاد شود تا به روند بهبودی کمک کند. رژیم غذایی حاوی فیبر یا منابع غذایی سرشار از پروتئین تا حد زیادی در تسریع روند درمان مؤثر است.
بعد از بهبودی کامل هم لازم است معاینه به طور مرتب انجام شود تا در صورت مشاهده هر گونه وضعیت غیرعادی، دامپزشک در جریان قرار بگیرد و علت آن را بررسی کند.
پیشگیری از انسداد روده در گربه
بهترین راه برای مقابله با بیماری انسداد روده در گربه، فراهم کردن محیطی است که احتمال ورود اجسام خارجی کوچک به داخل دهان او به حداقل برسد. با انتخاب وسایل بازی مناسب برای گربه خود و نظارت بر بازی کردن او، می‌توانید تا حد زیادی جلوی خطرات احتمالی را بگیرید.
همچنین بهتر است وسایل رشته‌ای مانند نخ، کلاف، تکه‌های پارچه یا نخ دندان را از دسترس گربه خود دور کنید. از دیگر روشهای پیشگیری از ابتلا به انسداد روده، رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی برای هضم راحت‌تر است. گاهی علت انسداد روده موهای خود گربه است که بلند شده و به شکل تودهای در می‌آید که گربه با لیس زدن یا تحرک زیاد آن را وارد بدنش می‌کند و در روده او جمع می‌شود. سعی کنید موهای او را کوتاه نگه دارید و مدام شانه بزنید. گیاهان سمی را از محوطه بیرون و داخل خانه دور کنید. بر اثر تماس گربه با این گیاهان و ورود آنها از طریق دهان به حلق و اندام‌های داخلی، ناراحتی‌های گوارشی و التهاب روده ایجاد می‌شود. در نهایت هم چک‌آپ‌های منظم توسط دامپزشک می‌تواند باعث تشخیص به‌موقع و پیشگیری از وقوع خطرات احتمالی را بگیرد.
برای آشنایی با روشهای پیشگیری از انسداد روده در گربه، از مشاوره دامپزشکی آنلاین زی پت استفاده کنید. علاوه بر این، اگر می‌خواهید معاینات تخصصی این مشکل در منزل انجام شود، می‌توانید از خدمات ویزیت در منزل زی پت استفاده کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله با علت انسداد علائم روده آشنا شدیم و علائم آن را بررسی کردیم. همچنین به مواردی چون روشهای تشخیص، درمان و پیشگیری اشاره کردیم. در مجموع، انسداد روده در گربه یک عارضه بسیار جدی است و اگر به‌موقع درمان نشود، سلامت گربه را به خطر می‌اندازد.
انجام معاینات و چک‌آپ‌های منظم می‌تواند به روند تشخیص به‌موقع و پیشگیری از خطرات احتمالی کمک کند. مراقبت‌های حین درمان و بعد از درمان، تأثیر زیادی در تسریع روند بهبودی گربه خواهد داشت و فراهم کردن محیطی مناسب، انتخاب اسباببازیهای مناسب و در ابعاد بزرگ‌تری که گربه نتواند آنها را از راه دهان وارد بدنش کند و کمک گرفتن از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر می‌تواند خطر ابتلا به انسداد روده را کاهش دهد.